سرویس اقتصاد جوان آنلاین: به گزارش «جوان»، ماه‌ها بود که زمزمه تحریم صادرات محصولات پتروشیمی و شرکـت‌های تولیدی به گوش می‌رسید تا جمعه‌شب که وزارت خزانه‌داری امریکا نزدیک ۴۰ شرکت را در لیست تحریم قرار داد. هلدینگ خلیج فارس که بزرگ‌ترین هلدینگ صنعت پتروشیمی ایران به شمار می‌رود به همراه ۳۹ شرکت زیرمجموعه و نمایندگی فروش خارج از کشور آن مشمول تحریم‌های جدید امریکا قرار گرفته‌اند. مطابق اعلام وزارت خزانه‌داری امریکا هلدینگ خلیج فارس ۴۰ درصد ظرفیت تولید و ۵۰ درصد ارزش صادرات صنعت پتروشیمی ایران را در اختیار دارد.
وزارت خزانه‌داری امریکا با استناد به سخنان سال گذشته وزیر نفت دولت جمهوری اسلامی مدعی شده که قرارگاه خاتم الانبیاء که بازوی اقتصادی و مهندسی سپاه پاسداران محسوب می‌شود، در مجموع ۱۰ پروژه فعال به ارزش ۲۲ میلیارد دلار در صنعت پتروشیمی ایران دارد که رقم این قرارداد‌ها معادل چهار برابر بودجه رسمی و دولتی سپاه پاسداران است.
غیرقابل اجراترین تصمیم
بهزاد محمدی، مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی در خصوص تحریم پتروشیمی گفت: از نظر ما پتروشیمی صنعتی تحریم‌پذیر نیست و تاب‌آوری بالایی دارد، اما باید خودمان را برای هر اتفاق و شرایطی آماده کنیم.
وی افزود: فروش محصولات پتروشیمی در مقابل فروش نفت شرایط متفاوتی دارد و به عنوان نمونه همچون نفت مبادی مشخص صادراتی و نفتکش‌های عظیم قابل ردیابی ندارد. پتروشیمی حداقل ۳۵۰ نوع محصول با صد‌ها خریدار به ده‌ها مقصد صادراتی دارد و به همین دلیل انعطاف‌پذیری‌اش بالاست. به عبارتی صنعت پتروشیمی شرایط مختلفی در حمل زمینی و دریایی دارد و تنوع محصول و مشتری نمی‌گذارد، این صنعت تحریم‌پذیر باشد.
قابل تحریم نیستیم
احمد صرامی، عضو هیئت‌مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی در گفت و گو با «مهر» با اشاره به اعمال تحریم‌های تازه از سوی امریکا علیه صنعت پتروشیمی ایران گفت: تحریم و ایجاد فشار بر منابع درآمدی ایران تازه نیست و تنها در دوره‌های سیاسی مختلف در امریکا نوع آن متفاوت بوده‌است، بنابراین صنعت پتروشیمی با مشکل تازه‌ای رو به رو نشده‌است.
وی با بیان اینکه صنعت پتروشیمی طی ۱۵ سال گذشته از رشد خوبی برخوردار بوده است، ادامه داد: این صنعت با استفاده حداکثری از توان داخلی، خرید تجهیزات داخلی، تولید فناوری یا انتقال آن از طرق مختلف و… زمینه جهت رشد خود را فراهم کرده‌است.
صرامی با تأکید بر اینکه مطرح کردن تحریم صنعت پتروشیمی ایران، بازی روانی علیه کشورمان است، اظهار داشت: برخی از پتروشیمی‌های موجود در فهرست جدید تحریمی امریکا، از سال قبل تحریم بودند. از طرفی باید دقت داشت که نوع و میزان تولید محصولات پتروشیمی ایران به نحوی نیست که بتوان آن را از بازار حذف کرد؛ چرا که برخی از محصولات تک محصول بوده و خریداران به آن وابستگی دارند. از سویی دیگر قرارداد خرید محصولات پتروشیمی بلند‌مدت بوده و قیمتگذاری آن‌ها نیز بر اساس نرخ‌های بین‌المللی است و نمی‌توان بازه قیمتی را به طور غیر استاندارد کاهش داد؛ چرا‌که نرخ سایر محصولات نیز متأثر می‌شود.
این عضو هیئت‌مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی میزان ورود ارز پتروشیمی‌های فعال در این اتحادیه به کشور را تا پایان سال ۹۷ بالغ بر ۷۰ درصد اعلام کرد و افزود: میزان درآمد صادراتی بخش پتروشیمی این اتحادیه در سال ۹۷ حدود ۲/ ۱۱ میلیارد دلار بود که از این میزان نزدیک به ۹ میلیارد دلار وارد کشور شد.
ناامیدی رویترز
خبرگزاری رویترز هم درباره تحریم پتروشیمی ایران نوشت: یک مقام سابق وزارت خزانه‌داری امریکا که تحلیلگر مسائل ایران است، گفت، تحریم جدید اثر اندکی خواهد داشت، چون شرکت‌های غیرامریکایی تا الان هم به دلیل تحریم‌های فعلی از تجارت با بخش پتروشیمی ایران خودداری می‌کردند.
«سوزان ملونی» عضو اندیشکده بروکینگز، تحریم‌های جدید را اقدامی «زائد» توصیف کرد که تعمداً با هدف القای این برداشت وضع شده که تعامل با کل اقتصاد ایران ممنوع است. او گفته «اثر خالص» این اقدام، نسبتاً ناچیز خواهد بود.
مقام سابق خزانه‌داری امریکا که به شرط عدم افشای نام با رویترز مصاحبه کرده، گفته که اثر این تحریم‌ها محدود خواهد بود. وی گفت: «اثر این تحریم‌ها، محدود خواهد بود. فکر نمی‌کنم اکثر شرکت‌های چندملیتی بزرگ، تعاملی با آن‌ها داشتند».
شکست امریکا حتمی است
مدیرعامل اسبق شرکت ملی صنایع پتروشیمی هم با اشاره به اینکه در تحریم‌های گذشته که از سوی سازمان ملل اعمال شد فروش محصولات پتروشیمی ادامه داشت، گفت: امریکا هم می‌داند که صنعت پتروشیمی تحریم‌پذیر نیست.
عبدالحسین بیات در گفتوگو با «فارس» با اشاره به دوره پیش تحریم‌های پتروشیمی گفت: در آن دوره ایران محصولات پتروشیمی را به فروش می‌رساند، اما کمی سختی کار بیشتر شده بود؛ با این حال در آن شرایط نیز محصولات پتروشیمی ایران صادر می‌شد.
مدیرعامل اسبق شرکت ملی صنایع پتروشیمی تصریح کرد: مسئولیت تولید و فروش محصولات پتروشیمی در اختیار بخش خصوصی است بنابراین به دلیل چابکی بخش خصوصی می‌توان امیدوار بود که محصولات تولید شده به راحتی صادر شود؛ طبعاً از تجارب گذشته نیز در این زمینه درس گرفته می‌شود و این تجارب مانع از اختلال جدی در صادرات محصولات پتروشیمی شد که خوشبختانه این کار از عهده بخش خصوصی بر خواهد آمد. این موضوع را نیز امریکایی‌ها می‌دانند و تنها از این موضوع به دنبال منافع سیاسی خود هستند، زیرا در شرایط تحریم گذشته که از سوی سازمان ملل اعمال شده بود توانستیم محصولات خود را بفروشیم و اکنون که فقط تحریم‌های امریکا مطرح است، شرایط سخت‌تر از گذشته نیست.
راهکار‌های ساده
مدیر اسبق صنایع پایین‌دستی شرکت ملی صنایع پتروشیمی با اشاره به اینکه کیفیت محصولات پتروشیمی ایران شناخته شده‌است، گفت: این محصولات به راحتی قابل تحریم نیست. محمد زیار ادامه داد: نفت خام در احجام بالا بارگیری می‌شود و کشتی حمل‌کننده نفت خام و میعانات گازی به راحتی قابل‌شناسایی است، اما محصولات پتروشیمی اینگونه نیستند.
مدیر اسبق صنایع پایین‌دستی شرکت ملی پتروشیمی با اشاره به اینکه پتروشیمی نیز دو نوع محصول تولید می‌کند، گفت: اولین محصول مواد خشک و پلیمری هستند که این مواد و محصولات را می‌تواند در احجام پایین و به صورت کانتینری صادر کرد. موضوع مهم در این زمینه فرآیند فروش و مسائل مالی است به طوری‌که در خصوص فروش و خدمات پس از فروش به دلیل آنکه محصولات ایران در بازار شناخته شده هستند احتیاج به خدمات پس از فروش ندارد. از طرف دیگر ما در دوره تحریم قبلی توانستیم این محصولات را به راحتی صادر کنیم، زیرا قابل ردگیری هم نیستند.
وی با اشاره به اینکه بانک مرکزی می‌تواند سیاست‌های خود را تغییر دهد تا ارز حاصل از صادرات پتروشیمی به راحتی به داخل کشور ورود پیدا کند، گفت: احجام این ارز نیز زیاد نیست و می‌توان در حجم‌های کوچک وارد کشور کرد.
زیار با اشاره به اینکه موضوع مهم در صادرات پتروشیمی موضوع مربوط به مواد آروماتیکی و متانولی است که این مواد مایع هستند و می‌تواند در تحریم چالش‌هایی را برای ما ایجاد کند، گفت:، اما در تحریم‌های گذشته شرکت‌هایی که اینگونه مواد را تولید می‌کردند، اقدام به خرید کشتی‌های حمل کردند و عملاً محصولات خود را خودشان حمل می‌کردند که از این نظر امنیت صادرات نیز محقق شده‌بود و در شرایط فعلی نیز این شرکت‌ها می‌توانند مانند گذشته خودشان محصولات تولیدی را حمل و به بازار‌های مقصد ارسال کنند.
این کارشناس صنعت پتروشیمی با اشاره به اینکه شرکت‌های تولیدکننده محصولات جامد پتروشیمی نیز می‌توانند از این راهکار استفاده کرده و محصولات خود را خودشان صادر کنند که در این صورت دیگر مشکلی پیش‌روی آن‌ها وجود ندارد، اظهار داشت:، اما بهترین راه برای اینکه محصولات پتروشیمی ایران مورد تحریم قرار نگیرد، این است که بتوانیم آن را در زنجیره ارزش به مواد نهایی و محصولات نهایی تبدیل کنیم که در این صورت به راحتی می‌توانیم محصولات خود را که از پتروشیمی تولید شده‌اند، صادر کنیم که در این زمینه ضعف‌هایی وجود داشته‌است که شرایط تحریم پتروشیمی می‌تواند ما را به سمت تکمیل زنجیره ارزش و جلوگیری از خام‌فروشی هدایت کند.
مثلا میخواهید دل مردم را خوشحال کنید که تحریم ها هیج اثری ندارد؟ 
