سرويس اقتصادی جوان آنلاين: کاهش ۵ /۳۶ درصدی معاملات در حالی رخ داده که بنا بر دادههای آماری بانک مرکزی رشد قیمت مسکن به طور متوسط بیش از ۱۱۲ درصد بوده و در اردیبهشت ماه امسال، متوسط قیمت خرید و فروش یک متر مربع زیربنای واحد مسکونی معامله شده از طریق بنگاههای معاملات ملکی شهر تهران ۱۲ میلیون و ۶۷۰ هزار تومان بود که نسبت به فروردین امسال ۵ /۱۲ درصد و نسبت به اردیبهشت سال گذشته ۱۱۲ درصد افزایش داشته است.
مناطق شمال تهران رکود عمیقی دارند
در میان مناطق ۲۲ گانه شهرداری تهران، بیشترین متوسط قیمت یک متر مربع زیربنای مسکونی معامله شده معادل ۲/۲۶۰ میلیون ریال (حدود ۲۶ میلیون تومان) به منطقه ۱ و کمترین آن با ۱ /۵۹ میلیون ریال (حدود ۶ میلیون تومان) به منطقه ۱۸ تعلق داشته است، اما نکته جالب توجه این است که ارقام مزبور نسبت به ماه مشابه سال قبل به ترتیب ۴ /۱۰۷ و ۹ /۱۱۷ درصد افزایش را نشان میدهند. یعنی اثر تورمی در مناطق پایین شهر تهران بیشتر از مناطق شمال شهر بوده است. به علاوه نگاهی به آمارهای مربوط به واحدهای مسکونی فروخته شده نیز نشان میدهد که بیشترین واحدهای فروخته شده در محدوده متراژههای پایین قرار دارد که این خود نیز بیانگر آن است که مناطق گرانتر شمال تهران رکود عمیقی دارند و خریدار برای این مناطق کمتر وجود دارد. در ماهی که گذشت بیشترین رشد متوسط قیمت نسبت به اردیبهشت سال گذشته متعلق به منطقه ۹ با ۱۳۴ درصد و کمترین رشد مربوط به منطقه ۱۹ با ۵/ ۸۴ درصد بوده است.
افزایش ۶ /۲۲ درصدی اجارهبها در تهران
همچنین در تحلیل آمارهای ارائه شده از سوی بانک مرکزی میتوان چنین استنباط کرد در اردیبهشت ماه امسال نسبت به فروردین ۹۸ و اردیبهشت ۹۷ به ترتیب ۵ /۱۲ و ۱۱۲ درصد افزایش یافته است. نرخ اجارهبها نیز در تهران نسبت به اردیبهشت ۹۷ بالغ بر ۶ /۲۲ درصد افزایش یافته است.
تعداد معاملات آپارتمانهای مسکونی شهر تهران در فروردین و اردیبهشت امسال ۱۵ هزار و ۶۰۰ فقره بود که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۶ /۳۵ درصد کاهش یافته است.
بررسی توزیع تعداد واحدهای مسکونی معامله شده در شهر تهران به تفکیک عمر بنا در اردیبهشت ماه امسال حاکی از آن است که از مجموع ۱۲ هزار و ۱۲۸ واحد مسکونی معامله شده واحدهای تا پنج سال ساخت با سهم ۴۱ درصد بیشترین سهم را داشتهاند. این سهم در مقایسه با اردیبهشت ماه سال قبل ۹/ ۲ واحد درصد کاهش یافته و در مقابل به سهم واحدهای با قدمت شش تا ۱۰ سال و بیش از ۱۵ سال افزوده شده است. همچنین بررسی شاخص کرایه مسکن اجاری در شهر تهران و کل مناطق شهری در اردیبهشت امسال حاکی از رشد به ترتیب ۶ /۲۲ و ۷ /۱۹ درصدی دارد.
گرانی دامان مشاوران املاک را گرفت
اما این آمارها چه تبعاتی دارند و چه باید کرد؟ حسام عقبایی در گفتوگو تسنیم دراینباره میگوید: به دلیل رکود بازار، وضعیت بنگاههای املاک نیز در رکود مطلق به سر میبرد.
وی با اشاره به اینکه روزانه حدود ۱۰ نفر از شغل مشاور املاکی خارج میشوند که دلیل آن گرانیهای اخیر و رکود حاکم بر آن است، افزود: مشاورانی هم که تاکنون دوام آوردهاند، آنهایی هستند که مالک هستند. وی با اشاره به کاهش شدید معاملات مسکن که تأثیر مستقیمی بر درآمد مشاوران گذاشته است، میافزاید: مشاوران املاک تهران بین ۱۱ هزار و ۳۰۰ تا ۱۱ هزار و ۵۰۰ نفر بوده و با توجه به کاهش حجم معاملات مسکن، مشاوران املاک مانند سابق درآمد ندارند. اگر بخواهیم تعداد معاملات را به تعداد مشاوران املاک تقسیم کنیم به هر کدام از آنها یک نصفه قرارداد هم نمیرسد.
اما این تمام ماجرا نیست، زیرا رکود عمیق در بخش مسکن به معنای تعطیلی دهها صنعت مرتبط با این شکل است، از سوی دیگر با توجه به وجود ۳۸۵ هزار میلیارد تومان سپرده بانکها که به تسهیلات بدل نشده میتوان چنین نتیجه گرفت که فضای رکودی در اقتصاد در حال عمق بخشی بیشتر است، از این رو دولت بعد از شش سال بالاخره طرحی ارائه کرده که تقریباً همان مسکن مهر است و امیدوار است با تحرک در بخش عرضه برای اقشار کمدرآمد صنعتهای مرتبط را سرپا نگه دارد.
مازیار حسینی در برنامه تیتر امشب شبکه خبر با بیان اینکه سیاستگذاری انبساطی در حوزه زمین و سایر تسهیلات میتواند به ساختو ساز رونق دهد، گفت: بخش عمده قیمت مسکن به زمین بازمیگردد که متناسب با موقعیت آن از ۴۰ درصد تا ۸۰ درصد متفاوت است و مبنا این است که ما بتوانیم زمین را برای بخش خصوصی فراهم کنیم که در این جهت میتوانیم هم از زمینهای دولتی استفاده کنیم هم هر جا زمین دولتی نیست از طریق توسعه منطقی شهرها آن را دنبال کنیم.
وی افزود: زمین قاعدتاً به نرخ کارشناسی منطقی در اختیار انبوهسازان و بخش خصوصی قرار میگیرد.
این کار اگرچه قابل تقدیر و تأمل است، اما باید توجه داشت که در کنار این موضوع باید با کاهش هزینهها و حمایت از تقاضا گردش مالی در این بازار را فراهم کرد و همچنین طرحهای ارائه شده را برای فعالان انبوهساز جذاب کرد، وگرنه این اقدام نیز خیلی نمیتواند مفید فایده قرار گیرد.
آنچنان که ایرج رهبر، نایب رئیس انبوهسازان ضمن بیان اینکه در هشت سال گذشته از بخش مسکن غفلت شده است، گفت: اعتمادسازی بحث مهمی است دولت باید اعتماد بخش خصوصی را جلب و تماماً باید در این طرح مشارکت کند تا طرح عملیاتی شود و این را باید بدانیم که طرح مشارکتی مثل طرحهای عمرانی دیگر که خود دولت سرمایه میآورد، نیست و نمیشود قراردادهای ساختی را به بخش خصوصی تحمیل کرد که سرمایه را خودش آورده است و باید به این موضوع توجه کرد، نمیشود بخش خصوصی سرمایه بیاورد بعد کلی تضمین هم از او مطالبه کنند. شادمهر کاظمزاده، نماینده مجلس نیز در ادامه برنامه از اینکه دولت در چند سال گذشته توجهی به بخش مسکن نکرده است، انتقاد کرد و درباره طرح وزارت راه و شهرسازی گفت: در سالهای اخیر دولت طبق برنامه وظایفش را در بخش مسکن انجام نداد و امیدواریم این طرح دولت هم در حرف نماند و عملیاتی شود، زیرا مسکن رابطه مستقیم با اشتغال دارد.
به علاوه همانطور که اشاره شد کارشناسان معتقدند دولت در کنار تلاش برای رونق بخشی به ساخت مسکن باید با فعال کردن ابزارهای مالیاتی، جلوی تحرک دلالان و سوداگران را در بازار مسکن بگیرد که مهمترین ابزار مالیاتی که در بسیاری کشورهای دنیا در بازار مسکن بهکار گرفته میشود، مالیات بر عایدی و مالیات بر خانههای خالی سرمایه است که متأسفانه دولت مدتهاست وعده آن را داده، اما در عمل اقدامی مشاهده نشده است.