سرویس تاریخ جوان آنلاین: بازگویی تاریخ انقلاب اسلامی و زمینههای آن، در زمره وظایف خطیر مراکز تاریخپژوهی کشور به شمار میرود. این وظیفه از آن رو خطیرتر میشود که به یاد آوریم بخش زیادی از مردم در جامعه ما را جوانانی تشکیل میدهند که دوره وقوع انقلاب اسلامی را درک نکردهاند. هم از این رو مرکز اسناد انقلاب اسلامی برای رفع این خلأ، به تولید آثاری موجز و در عین حال مستند از دانستنیهای دوران پهلوی اقدام کرده است. آنچه هماینک در معرفی آن سخن میرود، اثر تاریخی «۵۳ سال عصر پهلوی به روایت دربار» است که این مرکز در دیباچه آن چنین آورده است:
«گروه هنر و ادبیات مرکز اسناد انقلاب اسلامی پیش از این سه جلد از دوره دربار به روایت دربار را با نامهای فساد سیاسی به روایت دربار، فساد اقتصادی به روایت دربار و فساد اخلاقی دربار منتشر کرده است و اینک چهارمین جلد با هدف بررسی جامعهای که چنان درباری بر آن حکومت میکرد در دستان شماست. نگاهی به جامعه ایران در ۵۳ سال حکومت پهلوی به لحاظ ابعاد و شاخصههای درونی از سطح معیشت و خدمات عمومی و رفاهی گرفته تا وضعیت آموزش و ادارات و وضعیت فرهنگی و ... البته از زبان و بیان رجال درباری موضوع این اثر است. در پایان ضمن تشکر از مؤلف محترم از زحمات آقای سید مجید امامی مدیر گروه هنر و ادبیات، آقای نیکبخت مدیر بخش تدوین، آقای دکتر طبیعی معاون پژوهشی و همکاران پرتلاش در مؤسسه فرهنگی هنری و انتشارات قدردانی میکنیم.»
ریحانه درودی نویسنده اثر نیز بر این اثر مقدمهای نگاشته است که توصیف وی را از موضوع اثر مورد معرفی نشان میدهد:
«از جمله مشهورات رایج در تاریخ معاصر ایران توصیفاتی است که از اوضاع جامعه ایرانی، بهویژه اوضاع اقتصادی و اجتماعی شده است که گاه مکتوب و گاهی به صورت شفاهی و سینه به سینه نقل شده و در ذهن برخی به صورت بدیهیات تاریخی درآمده است! بر اساس این توصیفها ایران در ۵۳ سال سلطنت پهلوی از سلک جامعهای سنتی و عقبمانده خارج شد و به کسوت جامعهای مدرن و مرفه در آمد و سالهای حکومت سلسله پهلوی از جمله سالهای طلایی جامعه ایران، بهویژه در حوزه رفاه اقتصادی به شمار میآید! اثبات صحت و سقم این ادعا چندان دشوار نیست و بهویژه برای نسل سوم انقلاب این امکان را دارد که در پی کشف حقیقت برآید. به این منظور مراجعه به دیدگاهها و نظریات وابستگان و درباریان حکومت پهلوی درباره جامعه ایران در عصر حاکمیت پهلوی اول و دوم راهگشاست. این اثر گام کوچکی در جهت ترغیب کردن خواننده به کشف حقایق مستور و پشت پرده تاریخ معاصر برداشته و نقطه آغازی است برای تحقیق و پژوهش جوانانی که مایلند در باره هویت و تاریخ گذشته خود بدانند!»
این اثر روایی، در آغاز با بررسی شرایط اقتصادی کشور در آن دوره آغاز میشود. نویسنده این بخش را بدین ترتیب آغاز کرده است:
«مناسب بودن وضع معیشت و رفاه اقتصادی جامعه ایران در عصر پهلوی توصیفی است که از سوی خاندان پهلوی و طرفداران آن رژیم در طول سالهای پس از پیروزی انقلاب بسیار تکرار شده و در ذهن برخی به صورت واقعیت تاریخی در آمده است. این بخش با مرور خاطرات برخی درباریان و رجال سیاسی حکومت پهلوی به بررسی اوضاع اقتصادی ایران از ابتدای حکومت رضاشاه تا خاتمه سلطنت محمدرضا اختصاص یافته است.»