رئیس موسسه بین المللی فرهنگی اکو خواستار ایجاد اتحادیه کشورهای مسیر راه ابریشم شد

مشهد، میزبان همایش بزرگ مرد حماسه سرای ایران

  

حوريه ملکي

  

به پاس بزرگ مردی استاد سترگ زبان و ادب فارسی حکيم ابوالقاسم فردوسي و در آستانه بیست و پنجم اردیبهشت ماه، روز بزرگداشت اين ابرمرد، مشهد میزبان همایشی درقامت بین المللی شده است. از ماه ها پیش نیز برنامه ریزی های گسترده ای به منظور برگزاری همایش بین المللی شاهنامه در گذرگاه جاده ابریشم شکل گرفت تا مشهد بتواند ایفاگر سهمی کوچک در ادای حق خود به این استاد بزرگ حماسه سرای ایران زمین باشد و به تبیین نقش و جایگاه واقعی آن بزرگ مرد در نزد همگان بپردازد. در همایشی که به این منظور دوشنبه بیست و سوم اردیبهشت ماه در تالار شهر مشهد واقع در میدان شهدا برگزار شد، سفیران فرهنگی از کشورهای افغانستان، هندوستان، آذربایجان، ترکیه، گرجستان، قزاقستان، لهستان، انگلستان، اسپانیا در کنار اندیشمندان، صاحبنظران و فردوسی پژوهان داخلی حضور به هم رساندند.

 

***

 

سازمان يونسکو شاهنامه فردوسي را يکي از 3 اثر برجسته جهان معرفي کرده است. همین گزاره کافی است تا ما فارسی زبانان با نقش و جایگاه واقعی حکیم ابوالقاسم فردوسی آشنا شویم. فردوسي استاد بي همتاي شعر و خرد ايران زمين و بزرگترين حماسه سراي جهان است که با آفريدن اثر هميشه جاويد خود، نه تنها زبان فارسی، بلكه كل فرهنگ و تاريخ و همه اسناد اصالت اقوام ايراني را جاودانگي بخشيد. کسی که خدمتی کم نظیر و زوال ناپذیر در حق ادبیات فارسی ارائه کرد و  فرهنگ ايران را به بهترين روش ممکن از يورش اعراب بايده نشين رهايي بخشيد . شاهنامه تنها اثر بی بدیل این بزرگ مرد خطه خراسان، متعلق به همه اقوام ايراني از کرد تا آذري و لر و بلوچ و خراساني و گيلکي است و همه در اين کتاب اقوام آريايي ايران ناميده شده اند.

 

درهمایش بین المللی شاهنامه در گذرگاه جاده ابریشم که سفیران فرهنگی چندين کشور در کنار اندیشمندان، صاحبنظران و فردوسی پژوهان داخلی حضور داشتند، معاون شهردار و رئیس سازمان اجتماعی و فرهنگی شهرداری مشهد نخستین سخنران بود و گفت: شاهنامه گنجینه اخلاق است و بخش جدایی ناپذیر از هویت فرهنگی ایران به شمار می رود. هر ملتی دارای اسطوره های بزرگی است که ریشه در فرهنگ و ادب آن ملت دارد و از فرهنگ غنی آن کشور سرچشمه می گیرد و شاهنامه نیز ریشه در فرهنگ غنی ایران دارد.

مهدی زارعی با اشاره به اینکه شاهنامه را می توان اثری دانست که عامل وحدت و دوستی است، بیان کرد: شاهنامه اثر داستانی صرف نیست. بلکه ارزش های انسانی و خردمندانه اساس آن است.

معاون شهردار و رئیس سازمان اجتماعی وفرهنگی شهرداری مشهد به شرایط دنیای امروز اشاره کرد و گفت: در شرایط امروز به نشر اندیشه های فردوسی بزرگ نیازمندیم تا بتوانیم ریشه های خود و منش ایران و ایرانی را بشناسیم و در برابر فرهنگ های دیگر مقهور نگردیم.

زارعی با تاکید بر اینکه بزرگداشت فردوسی حکیم بزرگداشت فرهنگ و هنراست، اظهار کرد: ما دو رسالت عمده بر دوش داریم که باید بدان توجه کرد. نخست توجه به وجه انسانی و انسان دوستانه شاهنامه است و دیگری اهتمام به این موضوع است که شاهنامه در بین همه خانواده ها و به ویژه کودکان و نوجوانان ترویج گردد.

وی خاطر نشان کرد: در این همایش کوشیده ایم به این دو وجه بپردازیم. امید است که این همایش بتواند در شرایط کنونی و در افق بدبینی های دشمنانمان، پیام رحمانیت کشور ایران را به آنان برساند و نگاه خردورزانه فردوسی بزرگ را به همه جهانیان ابلاغ کند.

 

پیوند هویت ملی و مذهبی ایرانیان

 

در ادامه این مراسم، دبیر علمی همایش بین المللی شاهنامه در گذرگاه جاده ابریشم بیان کرد: شاهنامه بزرگترین حماسه جهان و کتاب پیوند ها است. بزرگترین سندی است که هویت ملی و مذهبی را به هم پیوند می دهد. فردوسی با عشق به ایران و هویت ایرانی با ارادت و دوستداری خاندان عصمت و طهارت جایگاه و معجونی ساخت که فرهنگ ایرانی را جایگاه امید و دانش وری و صلح و دوستی ساخت.

وی افزود: شاهنامه پیوند هویت و همگرایی اقوام ایرانی است و آیینه ای است که حوزه تمدنی ایران بزرگ را در آن می بینند. شاهنامه عامل حفظ روحیه ایران و پناهگاه ایرانیان در طول تاریخ بوده است.

دبیر علمی همایش بین المللی شاهنامه در گذرگاه جاده ابریشم با اشاره به اینکه فراخوان این همایش به 52 کشور دنیا ارسال شد، افزود: در مجموع 320 مقاله و چکیده مقاله از کشورهای مختلف دنیا به دبیرخانه این همایش بین‌المللی ارسال شده است که 49 مقاله خارجی از 21 کشور جز مهم ترین مقالات به شمار می رود.

قیامتی با بیان اینکه فراخوان این همایش از مردادماه سال گذشته آماده شده است، افزود: این فراخوان به تمامی مراکز پژوهشی و دانشگاهی به خصوص دانشکده‌های ادبیات سراسر کشور فرستاده شد.

وی با تاکید بر اینکه پیوند شاهنامه با مبانی خارج از مزرهای ایران زمین مطرح بود، بیان کرد: شاهنامه کتاب گفتگو است و گنیجنه اخلاق را به ارمغان آورده است. درست است که کتابی حماسی است اما علاوه بر آن، درس های اخلاقی را درون خود دارد.

دبیر علمی همایش بین المللی شاهنامه در گذرگاه جاده ابریشم گفت: پیام صلح و دوستی و مهرورزی دیگر پیام شاهنامه است. این کتاب پیوند انسان با ملکوت است و حماسه ای است که بزرگترین نیایش های ملکوتی را دارد.

قیامتی بیان کرد: شاهنامه دعوت به یکتاپرستی ونیایش های یزدانی است. دادگری او در رابطه با خدای خود تعیین می شود و مرز بین انسان و دیو در شاهنامه همین سپاس یزدان است و می توان گفت اودیسه هومر نتوانسته حتی یک دهم شاهنامه در انتقال مفاهیم بلند انسانی نقش ایفا کند.

 

از گذشته اي پرافتخار به آینده روشن

 

رئیس کمیسیون ویژه توسعه و عمران توس نیز دیگر سخنران این همایش بود و با بیان اینکه شاهنامه در گذشته نقطه ای بارز در مسیر راه ابریشم است، اظهار کرد: امروز نیز یک گذرگاه تاریخی است که از گذشته پر افتخار می تواند ما را به آینده روشنمان برساند.

حمید رضا ریاضی با بیان اینکه  50سال است که کار عمرانی در محدوده توس رخ نداده، بیان کرد: اما  5 ماهی است که پروژه احداث جلوخان فردوسی کلید خورده و 60 درصد آن تکمیل شده و طی روزهای آینده به بهره برداری می رسد.

رئیس کمیسیون ویژه توسعه و عمران توس افزود: همچنین پروژه پردیس در فضایی به مساحت 30 هکتار شروع شده و امید است تا پایان سال وارد فاز اجرایی شود. علاوه بر این، پروژه رودباره کشف رود نیز در این راستا قابل توجه است.

ریاضی با اشاره به اینکه طرح شهری در توس نداریم، خاطر نشان کرد: 6 ماهی است که فاز یک طرح در کمیسیون ماده 5 مصوب شده اما متوقف مانده و به تهران ارسال نشده است و به نظر می رسد در حقیقت هم اکنون نیز در آستانه یک گذرگاه تاریخی هستیم.

 

 تشکيل اتحادیه کشورهای مسیر راه ابریشم

 

رئیس موسسه بین المللی فرهنگی اکو نیز در این مراسم خواستار ایجاد اتحادیه کشورهای مسیر راه ابریشم شده و گفت: باید دولت های مسیر جاده ابریشم به دنبال ایجاد اتحادیه کشورهای حوزه راه ابریشم باشند تا این منطقه را به یکی از قطب های فرهنگی اقتصادی جهان تبدیل کنند. موسسه بین المللی اکو نیز در این زمینه طرحی را به عنوان راه ابریشم راه صلح پایه ریزی کرده است.

وی افزود: تسریع در رفت و آمد اتباع و برگزاری رویدادهای فرهنگی زمینه ساز توسعه گردشگری در بین کشورهای حوزه این مسیر می شود. رویکرد ما نیز صلح و آرامش و امنیت برای همه ملل منطقه است و می توانیم با بهره گیری از فضای صلح آمیز شاهنامه در راستای صلح و دوستی گام برداریم و از فضای صلح بهره ببریم.

رئیس موسسه بین المللی فرهنگی اکو با تاکید بر اینکه گسترش زبان فارسی به عنوان حامل فرهنگ ایرانی مولفه های راه ابریشم است، اظهار کرد: کاروان دراز آهنگ شعر و داستان از گذرگاه چند هزار ساله زبان می گذرد و گذشته ها را به هم پیوند می دهد و پندهای نیکی برای فرزاندن به همراه دارد و پرتوی روشن آن تیرگی را میشکند.

مظاهری بیان کرد: این فرآیند به برخورد تمدن ها می انجامد و به افزایش روابط بین الملل می رسد. از بین منطقه اکو حکیم فردوسی در گستره فرهنگ زبان در شمار پرآوازه ترین حماسه سرایان، جایگاه ویژه ای دارد.

وی ادامه داد: شاهنامه هویت ایران را سندیت می بخشد و آداب و روحیات وخلقیات مردم ایران را به تصویر می کشد و حیات فرهنگی ایران را احیا می کند و زبان فارسی را جانی دوباره می بخشد.

رئیس موسسه بین المللی فرهنگی اکو عنوان کرد: شاهنامه در مدت هزار سال همانند مثنوی مولانا، گلستان سعدی و دیوان حافظ در نوع خود تقلید ناپذیر و بی نظیر است. شاهنامه شبه قاره هند، قفقاز، اغلب سرزمین های ترک زبان را روشنی می بخشد و در ایجاد پیوند فرهنگی بین ایران و آسیای مرکزی و اقوام منطقه موثر عمل می کند.

مظاهری خاطر نشان کرد: شاهنامه از منابع مهم برای درک روابط ایران باستان و چین است. وی هزار سال پیش از پارچه زربافتی سخن می گوید که از روم آمده و در چین تولید شده بود. در واقع زبان جاده ابریشم زبان فارسی است و نمادی از گفتگوی درون تمدنی و جزو میراث فرهنگ ما است که با ثبت جهانی به عنوان میراث مشترک بشریت می توان برای توسعه گردشگری، احیای مواریث تمدنی و گفتگوی فرهنگی بهره گرفت.

 

مدلی فاخر برای گفتگوي هاي فرهنگي

 

مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی گفت: تلاش برای معرفی شاهنامه تلاش برای معرفی عظمت فرهنگ ایرانی اسلامی است. ما امروز نیازمند گفتگوی میان مذهبی، گفتگوی ادیان و گفتگوی بینا فرهنگی هستیم و شاهنامه مدلی فاخر برای الهام بخشی برای این گفتگو ها است. گفتگوهایی که از عزت آغاز می شودو به خرد و حکمت می رسد.

وی با بیان اینکه شاهنامه کتابی است که حلقه اتصال بین کشورهای فارسی زبان است، افزود: هر آنکس که به ادبیات علاقه مند می شود شاهنامه را متن پژوهش خود قرار می دهد. کتابی جامع که هر آنچه باید، در خود دارد.

مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی با تاکید بر اینکه شاهنامه صرفا منظومه حماسی و افسانه ای نیست، بیان کرد: شاهنامه دایره المعارف جامع ایرانی است. در این کتاب از پهلوان پروری تا سبک زندگی ایرانی اسلامی و از جشنواره ها تا سوگواره ها و مراثی مطالب متنوعی مطرح شده است.

مروارید خاطر نشان کرد: ذکر وقایع و اتفاقات قابل تامل در جاده ابریشم در شاهنامه به خوبی پرداخته شده است. شاهنامه به جغرافیایی کنونی متعلق نیست بلکه به جامعه آریایی برمی گردد.

وی تاکید کرد: دیپلماسی فرهنگی را با شاهنامه می توانیم به اوج برسانیم و انتخاب نام این همایش دلیلی است که شاهنامه را از مرز ملیت ایرانی به مرزهای جهانی توسعه دهیم.

مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی با اشاره به اینکه در طول تاریخ بشر حماسه های گوناگونی داریم، گفت: اما شاهنامه علاوه بر شکل حماسی محتویی فاخر دارد که به تجارب ایرانیان اشاره دارد و مفاهیم توحیدی، اخلاقی وسیاسی را ارائه می دهد.