سرويس جامعه جوان آنلاين: مجموعه نفتی کنونی میتوانست با چاههای خیلی کمتر (حتی یک سوم تعداد کنونی چاهها) و در نتیجه، با ردپای زیستبومی و اثر محیطی کنترلپذیرتر ساخته شود.
البته همیشه برای جبران و تصحیح شانس هست. وزارت نفت میتواند رویه غلط قبلی را اصلاح کند و تاسیساتش در هورالعظیم را با محیط زیست منطقه سازگار کند.
برخی معتقدند که سیل اخیر شانس نجات هورالعظیم بود. اما سیل رخدادی منفرد و موقت است. تاثیر موقت و محدود دارد. میتواند شانس بهبود موقت باشد، اما نمیتواند شانس نجات قطعی به شمار آید. هرقدر سیلاب وارد هورالعظیم شود، در تابستان پیش رو تبخیر خواهد شد.
جالب اینکه دولت برای نجات هورالعظیم و ممانعت از خشکیدن مجدد آن محدودیتهایی جدی دارد. فقط یک سوم هورالعظیم متعلق به ایران و دو سوم آن در خاک عراق است. پارسال تابستان، کمبود آب آشامیدنی مناطقی از خوزستان را به شورش کشاند. در بالادست زاگرس، سرچشمه رودخانههایی است که باید بیایند و جلگه خوزستان و از جمله هورالعظیم را پر کنند و بین بختیاریها، اصفهانیها، لرستانیها، قمیها و یزدیها سر آب همین رودخانهها دعواست. دشوار شده است واقعا.
مقصران اصلی خشکیدن هورالعظیم احتمالا سه نفر هستند: صدام، اردوغان و زنگنه. صدام برای مقابله با شیعیان عراق تعمدا هورالعظیم را خشکاند، چون تصور بر این بود که پناهگاه معترضان شیعه است. رفتار صدام با هورالعظیم نمایهای عینی از اکوتروریسم بود.
اردوغان نیز با اصرار بر اجرای پروژه آناتولی بزرگ، نقش مهمی نه فقط در خشکیدن هورالعظیم، بلکه پهنههای دیگری از عراق و سوریه داشته است. زنگنه هم بانی ساخت تاسیسات نفتی مخرب کنونی در هورالعظیم است. سابقه وزارت نفت در چند دوره مدیریت زنگنه نشان میدهد که هرگز محیط زیست و معیارهای آن جزو اولویتهای این وزارتخانه نبوده است.
ستاره بخت هورالعظیم در سمت ایران فقط رود کرخه است. کرخه اگر آورد تاریخی و نرمالش را داشته باشد، هورالعظیم هم قطعا دوباره جان میگیرد. اما نباید فریفته بارش و سیل امسال شد.
در تمام ۶۰ سال گذشته، کرخه بهتدریج کوچک و کوچکتر شده و در ۱۰ سال اخیر، متوسط آورد آن یک پنجم متوسط تاریخی بوده است. این کرخه همان کرخه نیست که نیمی از جلگه خوزستان را سیراب میکرد و همراه با دز و کارون، خوزستان را به یکی از مهدهای تمدن بشری تبدیل کرده بود.
هورالعظیم آب میخواهد تا جان بگیرد. آب یا باید از بالا ببارد، که مدلهای اقلیمی میگویند کمتر از گذشته خواهد بارید، یا باید همراه کرخه بیاید. اما کرخه را پیش از اینکه به هورالعظیم برسد میچلانند و میچلانند و چیز زیادی برای هورالعظیم نمیماند. روی کاغذ حتما برای نجات هورالعظیم شانس هست، اما دشوار است.