سرویس بین الملل جوان آنلاین: واکنشهای بینالمللی به تصمیم امریکا برای لغو معافیت کشورهای خریدار نفت ایران شدیدتر از آن چیزی است که دولت ترامپ تصور میکرد. «برایان هوک» نماینده ویژه امریکا در امور ایران گفته که ماه مه ۲۰۱۸ (اردیبهشت ماه ۱۳۹۷) به این سو، بیش از ۲۰ کشور واردات نفت خام خود از ایران را به صفر رساندهاند، این در حالی است که شواهد نشان میدهد در بدبینانهترین حالت، دستکم چین و ترکیه قصد ندارند از تصمیم امریکا تبعیت کنند و کشورهایی مانند کرهجنوبی و هند هم برای قطع خرید نفت ایران آمادگی ندارند.
چین قصد دارد تحریمهای نفتی امریکا علیه صنعت نفت ایران را زیر پا بگذارد و گنگ شانگ، سخنگوی وزارت امور خارجه چین گفته همکاری معمول انرژی تحت قانون بینالمللی بین ایران و سایر اعضای جامعه جهانی قانونی است، بنابراین باید به آن احترام گذاشت و حفظش کرد. گنگ گفته است: «چین به شدت مخالف تحریمهای یکجانبه امریکا است. ما از امریکا میخواهیم به طور جدی به علایق و نگرانیهای چین احترام بگذارد و اقدامی در جهت زیرپاگذاشتن این خواستهها انجام ندهد. ما همچنان به حقوق و علایق قانونی خود در تجارت چین ادامه میدهیم». دولت ترکیه نیز دیروز در واکنشی جدید، تحریمهای امریکا را «بچگانه» خواند و گفت:: «ایالات متحده گفته که قصد دارد معافیتهای تحریمی را لغو کند. این تصمیم کشورهای زیادی را تحت تأثیر قرار خواهد داد.» کارن کوستانیان، تحلیلگر مسائل اقتصادی با اشاره به موضع ترکیه گفته است: «تصور میکنم اینکه درآمدهای حاصل از صادرات نفت ایران به صفر برسد، ممکن نباشد. پیشبینی میکنم که چین و ترکیه به خرید نفت از ایران ادامه دهند.»
طوفان مسکو بعد از سکوت ۲۴ ساعته
روسها هم بعد از یک سکوت ۲۴ ساعته، دیروز موضعی سفت و سخت مقابل تصمیم امریکا گرفتند. «سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه دیروز در هشتمین کنفرانس امنیت بینالملل در مسکو گفت: «واشنگتن و متحدانش، کشورهایی را که مطابق با میل آنها رفتار نکنند، با تحریمهای غیرقانونی مجازات میکنند.» وی هشدار داد: «اقدامات واشنگتن، به افزایش تنشها در منطقه دامن میزند.» وزارت خارجه روسیه هم در بیانیهای که روز سه شنبه منتشر شد، هدف فشارهای امریکا علیه ایران را تبدیل کردن این کشور به «مذاکرهکنندهای فرمانبردار» دانست. در بیانیه روسها که بخش انگلیسی خبرگزاری اسپوتنیک آن را منتشر کرده، آمده است: «بهرغم اطمینانبخشیهای منظم آژانس بینالمللی انرژی اتمی مبنی بر اینکه ایران به دقت تمامی تعهداتش را اجرا کرده، واشنگتن، بر پایه ادعاهای بیاساس این کشور را به داشتن بلندپروازیهای مخفیانه موشکی و هستهای متهم میکند. هدف، افزایش فشارهای بیرونی روی ایران بر پایه بهانههای ساختگی است تا در فرایندی مغایر قوانین بینالمللی، تغییر حاکمیت یک نظام مستقل از بیرون حاصل شود.» وزارت خارجه روسیه درباره این اقدام دولت امریکا گفته است: «ایالات متحده با برگزیدن چنین ابزارهایی که عملاً تاکتیکی برای اختناق اقتصادی هستند مرتکب اشتباه شده و به زندگی مردم عادی ایران لطمه زده تا ایران را به مذاکرهکنندهای فرمانبردار و آماده معامله طبق شرایط امریکا تبدیل کند. چنین سیاستی اقتدار بینالمللی امریکا را تقویت نخواهد کرد. بقیه کشورهای دنیا به خوبی شاهد آن هستند که سیاستهای واشنگتن، ستیزهجویانهتر و خطرناکتر شده است.» وزارت خارجه روسیه گفته که امریکا با بهانههای ساختگی در تلاش برای افزایش فشار علیه ایران و تغییر حاکمیت یک نظام مستقل از بیرون است.
نفیو: هیچ نشانه بیثباتی نمیبینم
با تشدید واکنشهای بینالمللی به تصمیم دولت امریکا درباره تمدید نکردن معافیتهای تحریم کشورهایی که از ایران نفت میخرند ناظران میگویند که احتمال موفقیت رویکرد تحریمی امریکا اندک است. «ریچارد نفیو»، مقام سابق وزارت خارجه امریکا که از او را جزو معماران اصلی تحریمهای هستهای علیه ایران میشناسند گفته که دلیل اقدامات عجولانه دولت دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا علیه ایران، سرخوردگی از ثبات حکومت ایران است. نفیو در یادداشتی که روز سه شنبه روی وبسایت «مرکز سیاستهای انرژی در جهان» منتشر شد، نوشته است: «از نخستین ماههای سال ۲۰۱۹ آشکار شده که دولت ترامپ از ثبات نسبی حکومت ایران سرخورده شده است.» نفیو میگوید: «سال ۲۰۱۸، اظهارنظرهای گستردهای از مقامهای ارشد امریکایی با این مضمون شنیده میشد که ایران تنها چند ماه و چند ضربت شدید برای فروپاشی فاصله دارد. اعتراضات و آشفتگیهای سیاسی در این کشور ادامه دارند، اما هیچ نشانه معقولی از وجود ناآرامیهای استثنایی در آن دیده نمیشود.» در ادامه یادداشت مقام سابق امریکایی آمده است: «حکومت، از لحاظ سیاسی، استحکام معقولی دارد و هیچ نشانهای از جدایی نیروهای امنیتی از آن دیده نمیشود.» رویترز پا از این هم پیشتر گذاشته و نوشته که قیمت بنزین در امریکا در سال جاری میلادی تاکنون ۲۵ درصد افزایش یافته که تحریمهای نفتی ترامپ علیه ایران سهم به سزایی در این افزایش قیمت داشته است. رویترز میگوید بهای بنزین در سال جاری حدود ۲۵ درصد افزایش داشته و بالاترین نرخ افزایش بهای بنزین در سه سال اخیر را رقم زده است. تحریمهای دولت ترامپ علیه صادرات نفت خام ایران به این موضوع مرتبط است و اقدام اخیرش برای تشدید تحریمها هم میتواند به زودی سبب شود بهای بنزین حتی بیشتر از این هم افزایش یابد.» دمیتری مارینچینکو، مدیر بخش شرکتهای آژانس ردهبندی فیتچ، هم معتقد است: «چنین روندی، خطر جدی برای اقتصاد امریکا محسوب میشود و این مسئله بهخصوص با توجه به نزدیکی انتخابات ریاستجمهوری سال آینده در ایالات متحده اهمیت زیادی خواهد داشت.»
هشدار ظریف به ترامپ درباره «تیم ب»
وزیر امور خارجه ایران در توئیتی با اشاره به اقدامات مخرب چهار نفر از اطرافیان رئیسجمهور امریکا که نام آنها با «ب» شروع میشود، به ترامپ هشدار داد. «محمد جواد ظریف» در صفحه شخصی توئیتر خود با قراردادن بخشی از ویدئوی صحبتهای «مایک پمپئو» وزیر خارجه امریکا درباره اقدامات نادرستی که در سازمان سیا انجام میدهند، نوشت: «پمپئو، شما به همین کار ادامه میدهید. اما ترامپ، مراقب باش. شعار تبلیغاتی تو مبارزه با مداخلات (نظامی) گزاف و هزینهبار بود». وی با اشاره به اقدامات «جان بولتون» مشاور امنیت ملی کاخ سفید، «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی، «محمد بن زاید» ولیعهد ابوظبی و «بنیامین نتانیاهو» نخستوزیر رژیم صهیونیستی، به ترامپ هشدار داد: «دار و دسته توطئهچینانِ جنگطلب و قاتل، تیمِ ب. بدنام، برای چیزی بیشتر از اینکه تو سودای آن را داری، نقشه میکشند». وزیر خارجه ایران سپس به ترامپ توصیه کرد که فیلم هالیوودی «وایس» درباره پشتپرده فعالیت «دیک چِنی» معاون رئیسجمهور امریکا در زمان «جورج بوش پسر» را تماشا کند. فیلمی که ظریف از پمپئو توئیت کرد، صحبتهای وی در دانشگاه «ایاندام» تگزاس درباره زمان حضور وی در ریاست سازمان جاسوسی «سیا» است که در آن میگوید: «وقتی من رئیس سیا بودم، ما دروغ میگفتیم، فریبکاری میکردیم، دزدی میکردیم. ما برای این کارها یک دوره کامل آموزشی داشتیم». وی همچنین در توئیت قبلی خود، چهار نفر بولتون، بنسلمان، بنزاید و بیبی (نتانیاهو) را در گروهی به نام «تیم ب» دسته بندی کرده و نوشته بود اعضای این گروه برای هر جنایتی از مصونیت برخوردار هستند.