سرویس جامعه جوان آنلاین: در سال ۲۰۱۹- ۲۰۱۸ دانشگاه‌های ۶۲ کشور جهان بررسی شدند که در نتیجه آن، هاروارد با ۱۰۰ امتیاز (نمره کامل)، شیکاگو با ۶/ ۹۹ امتیاز، استنفورد با ۷/ ۹۶ امتیاز،ام‌ای‌تی با ۱/۹۶ امتیاز، کمبریج با ۹۴، آکسفورد با ۲/ ۹۳ امتیاز، برکلی با ۵ /۹۲ امتیاز، پرینستون با ۹ /۹۱ امتیاز، کلمبیا با ۴ /۹۱ امتیاز و انستیتو فناوری کالیفرنیا با ۹۱ امتیاز به ترتیب رتبه‌های اول تا دهم را کسب کردند.
این نظام رتبه‌بندی متکی بر شاخص‌های مختلفی است؛ کیفیت آموزش براساس کسب جوایز داخلی و خارجی توسط دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دانشگاه، استخدام براساس تعداد فارغ‌التحصیلان و برون‌داد‌های علمی براساس کل تعداد مقالات علمی از جمله این شاخص‌ها هستند.
بزرگ‌ترین شبکه انتشاراتی
اما نکته بسیار مهم چند شاخصی است که موجب شده دانشگاه آزاد روند صعودی چشمگیری در این رتبه‌بندی داشته باشد که کیفیت انتشارات و فروش آثار علمی یکی از آنهاست. در این زمینه دانشگاه آزاد دارای بیشترین مراکز انتشاراتی در بین دانشگاه‌های کشور است. در واقع این دانشگاه بزرگ‌ترین شبکه انتشاراتی با ۵/۱ میلیون مخاطب را دارد و همین مسئله هم در رتبه‌بندی‌اش تأثیرگذار بوده است.
دومین شاخصی که موجب صعود این دانشگاه شده، شاخصی به نام «کیفیت دانشکده» است. دانشگاه آزاد با ۵۳۰ واحد دانشگاهی و انبوهی از دانشکده‌های مختلف در این گستره از شعب، امتیاز‌گیری بالاتری نسبت به دیگر دانشگاه‌های کشور داشته است.
تقدیر از خدمات
یکی دیگر از شاخص‌های مرکز رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان برای رتبه‌بندی «citations» یا تقدیر از خدمات است. از آنجایی که دانشگاه آزاد ۵۳۰ شعبه دارد، اگر هر شعبه آن از نهاد‌هایی که فقط در شهر و استان محل اسکانش مورد تقدیر قرار گیرد، در این صورت به سادگی گوی رقابت را از دیگر دانشگاه‌های کشور می‌رباید.
این موضوع در خصوص دانشگاه آزاد رخ داده و در این رتبه‌بندی هم بالاترین امتیاز را نسبت به دیگر دانشگاه‌های کشور گرفته است. البته در این زمینه دانشگاه علمی و کاربردی با شعب بیشتر مهم‌ترین رقیب دانشگاه آزاد محسوب می‌شود، اما کیفیت پایین آموزش و نبود انگیزه پژوهشی موجب انفعال دانشگاه علمی و کاربردی در این زمینه شده است.
درصد بالای شاغلان
دیگر شاخصی که امتیاز دانشگاه آزاد را افزایش داده، تعداد فارغ‌التحصیلانش است. جای تعجب هم ندارد؛ چراکه ۵/۱ میلیون دانشجوی این دانشگاه حتی با حداقل نرخ اشتغال هم به مراتب بیشتر از دیگر دانشگاه‌های دولتی آمار اشتغال دارند. در واقع این رتبه‌بندی به درصد اشتغال فارغ‌التحصیلان اهمیت نداده، بلکه تعداد شاغلان مورد نظر بوده است!
شاخص‌هایی که در مجموع براساس آنها، دانشگاه آزاد اسلامی با امتیاز ۳/۷۵ در رتبه ۳۷۱، دانشگاه تهران در رتبه ۴۶۱، علوم پزشکی تهران در رتبه ۵۴۷، صنعتی شریف در رتبه ۵۹۲، صنعتی اصفهان در رتبه ۶۴۲، صنعتی امیرکبیر در رتبه ۶۸۹، تربیت مدرس در رتبه ۵۷۶، علم و صنعت ایران در رتبه ۷۶۰، دانشگاه شیراز در رتبه ۸۵۷، فردوسی مشهد در رتبه ۸۷۲، علوم پزشکی شهید بهشتی در رتبه ۹۶۶ و دانشگاه شهید بهشتی در رتبه ۹۹۲ قرار گرفته‌اند.
رشد ۵۰ درصدی دانشگاه‌های ایران
۱۲ دانشگاه ایرانی که در کنار ۱۲ دانشگاه از ترکیه، پنج دانشگاه مالزی، چهار دانشگاه از مصر، چهار دانشگاه عربستان سعودی، تک نماینده‌های کشور‌های لبنان، اسرائیل و بحرین، پیشتازان آموزش عالی در خاورمیانه هستند.
در رتبه‌بندی سال گذشته مرکز رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان، تنها هشت دانشگاه ایرانی حضور داشتند،، اما امسال کشورمان با ۱۲ دانشگاه با رشدی ۵۰ درصدی از نظر تعداد دانشگاه‌ها مواجه بود. دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشگاه تربیت مدرس و دانشگاه شیراز از مراکز آموزش عالی بودند که امسال به این لیست اضافه شدند. برخی از دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی و فناوری خود را متعهد به رفع نیاز‌ها و کمک به حل مسائل و مشکلات کشور در حوزه‌های مختلف صنعتی، زیست‌محیطی، اقتصادی، اجتماعی و خدماتی نمی‌دانند. مسئله مهمی که موجب انفعال علمی - پژوهشی برخی مراکز دانشگاهی شده است. به همین دلیل عادت کرده‌ایم که فقط تعدادی دانشگاه‌های محدود دولتی را در لیست رتبه‌بندی دانشگاه‌های برتر جهانی ببینیم.
بررسی مقالات اسکوپوس ۸۹ دانشگاه دولتی و فنی و حرفهای ایران طی پنج سال اخیر نشان می‌دهد که صددرصد دانشگاه‌ها از لحاظ کمیت تولید علم رشد داشته‌اند. در تولید علم فناورانه، نوآورانه و کیفیت تولید علم ۸۰ درصد دانشگاه‌ها و در توسعه تعاملات علمی هم ۷۵ درصد آنها رشد کرده‌اند. مشکل، اما این است که این آمار‌ها محدود به همین ۸۹ دانشگاه دولتی است و بقیه دانشگاه‌های کشور در سایه قرار دارند. در این میان دانشگاه آزاد در یک سال اخیر رشد چشمگیری داشته و گام‌های بلندی برداشته است. روند رو به رشد دانشگاه آزاد اسلامی به‌رغم تمام فضاسازی‌ها علیه این واحد آموزشی است. ظاهراً علم جای سیاست را در دانشگاه آزاد اسلامی گرفته است.
