سرويس زنان جوان آنلاين: یک جمع دوستانه و دورهمی خودمانی دانشجویی؛ همه دور هم جمعند و فضا فضایی دخترانه و دوستانه است، اما تمام ماجرا همین دورهمی و بساط خوراکی و گپ و گفت دوستانه نیست و خیلی وقتها در پاتوقهای دوستانه دختران دانشجو پای بساط دود و قلقل قلیان هم در میان است. ماجرا تا به جایی پیش رفته که رئیس شبکه ملی پیشگیری از بیماریهای غیرواگیر از رشد قابل تأمل میزان مصرف قلیان در میان دختران دانشجو خبر میدهد و میگوید: ۳۵ تا ۴۰ درصد دانشجویان کشور تجربه مصرف قلیان را دارند و مصرف این ماده دخانی در دختران دانشجو ۱۰ برابر افزایش یافته است.
سالها قبل دخانیات در سیگار کشیدن خلاصه میشد و بس. به همین خاطر هم مضرات مصرف دخانیات تنها دامن سیگاریها و البته اطرافیان آنها را میگرفت. در این بین خانمهایی هم بودند که پا به پای آقایان سیگار بکشند. هر چند تعداد زنان سیگاری در مقایسه با مردان سیگاری انگشتشمار و اندک بود تا اینکه قلیان دوباره از صندوقخانههای قدیمی بیرون آمد و بعد از سالیان سال که کنار گذاشته شده بود و دیگر کسی از آن استفاده نمیکرد به یکباره نه فقط در خانهها و قهوهخانه که حالا در اغلب پاتوقهای گردشگری و تفریحی و بسیاری از رستورانها و سفرهخانهها قلیان برای خودش جایی ثابت دست و پا کرده و زور قانون منع استعمال دخانیات هم تا کنون به قلیان و قلیانکشان و قهوهخانهداران نرسیده است. نکته منفی ماجرا، اما این است که سیگار کشیدن برای یک خانم قبح داشت و هیچ زنی به سادگی نمیتوانست سیگار بکشد، اما درباره قلیان با وجود تمام تلاشها و تذکرهایی که از سوی کارشناسان امر داده میشود هنوز قبح اجتماعی وجود ندارد و گاهی وقتها پدر و دختری در کنار هم نشسته و قلیان میکشند. همین مسئله هم معضل قلیان کشیدن زنان و دختران را برجستهتر و حساستر کرده است.
جنگ نرم با سلامت
محمدرضا مسجدی با بیان اینکه ۳۵ تا ۴۰ درصد دانشجویان کشور تجربه مصرف قلیان را دارند و مصرف این ماده دخانی در دختران دانشجو ۱۰ برابر افزایش یافته است، میگوید: «۲۰ تا ۲۵ درصد دانشآموزان دبیرستانی در کشور نیز تجربه مصرف قلیان را دارند و مصرف دخانیات در نسل جوان ما سرسامآور افزایش مییابد. همچنین ۲۴ درصد مردان و ۴/ ۲ درصد زنان در کشور سیگار میکشند و متأسفانه کنترل دخانیات با جدیت دنبال نمیشود.»
بر اساس مطالعات انجام شده با کنترل مصرف سیگار و قلیان یک سوم سرطانهای را میتوان کم کرد. هزینه داروهای سرطان بیش از ۴ هزار میلیارد تومان در سال اعلام شده است و با گسترش راههای عرضه قلیان و دخانیات و ورود گستردهتر زنان و دختران جوان به این بازار آن هم با ترفندهایی همچون لاغری با سیگارهای لایت یا فستدودهایی که قلیان آماده دود شدن را در خانهها تحویل میدهند تا تمام دردسرهای راه انداختن یک محفل دودی را کاهش دهند، نگرانی درباره آثار و پیامدهای قلیان و مصرف دخانیات بر سلامت جامعه هم جدیتر میشود. مسجدی هم با ابراز نگرانی از این ماجرا میافزاید: «با گسترش مصرف قلیان در خانهها نمیدانیم وضع ابتلا به سرطان در دانشآموزان، دانشجویان و دختران جوان چگونه خواهد بود.»
سرنوشت مبهم نسل آینده در دود قلیان
دکتر محمداسماعیل اکبری هم درباره اقبال خانمها به قلیان معتقد است: «قلیان چند مختصه دارد که آن را بسیار خطرناکتر از سیگار میکند؛ نخست اینکه قبح استعمال مواد دخانی را ندارد و شاهد آن هستیم که در مواردی پدر و دختر در کنار هم مینشینند و قلیان میکشند.»
به گفته رئیس مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه علومپزشکی شهید بهشتی در گذشته کمتر از ۳ درصد خانمها سیگاری بودند، اما با متداول شدن قلیان در کشور هم اکنون بالای ۷ درصد زنان ما قلیانی هستند و از آنجا که زنان بنیان جامعه ما هستند، قلیانی شدن آنان خطری به مراتب بیشتر دارد.
اکبری به «جوان» میگوید: «هر اتفاقی که در بدن یک انسان میافتد یک واکنش ژنتیکی است و یک ژن تغییر ماهیت میدهد. وقتی مادری قلیان میکشد، ژن وی تغییر ماهیت میدهد. بر این اساس فرض کنید خودش هیچ مشکلی پیدا نمیکند، اما این ژن تغییر ماهیت داده را به فرزندش منتقل میکند. بر این اساس آن فرزند با یک قلیان کوچکتر یا یک سیگار کوچکتر ژنش متحول میشود و به این ترتیب همین قلیان یا سیگار کشیدن در دو یا سه نسل به یک بیماری لاعلاج تبدیل میشود.»
از اینها گذشته نقش زنان در جامعه ایران نقشی محوری است. دختران دانشجوی امروز مادران فردا هستند و قرار است نقش ستون خانواده را بازی کنند؛ مادرانی که اگر سیگاری یا قلیانی باشند هم خودشان در معرض خطرهای مصرف سیگار و قلیان قرار میگیرند و هم فرزندانشان ممکن است سلامت خود را از دست بدهند.