با اعلام فهرست فیلمهای راهیافته به بخش «نگاه نو» سیوهفتمین دوره جشنواره ملی فیلم فجر، حضور برخی فیلمها در این فهرست با ابهاماتی در محافل سینمایی و رسانهای مواجه شده است. بخش نگاه نو یا همان فیلم اولیها سال گذشته از جشنواره فجر حذف شده بود، اما امسال مسئولان برگزاری جشنواره مجدداً تصمیم گرفتند این بخش را به جشنواره بازگردانند. اعلام اسامی ۱۰ فیلم راه یافته به این بخش سبب شد جشنواره فجر از همین حالا وارد چالش جدی شده و حاشیهها برای آن آغاز شود. یکی از انتقادهایی که به آثار راه یافته به بخش نگاه نو جشنواره میشود این است که بخشی از این آثار فیلم اول نیستند و کارگردانان آن پیش از این فیلم یا فیلمهای دیگری هم ساختهاند. جشنواره فجر همواره مدعی این بوده که صرفا آثار دست اول و اکران نشده در جشنوارههای دیگر را برای حضور در این رویداد میپذیرد، اما به نظر میرسد این موضوع دست کم در این دوره محلی از اعراب ندارد، برای مثال فیلم حمال طلا ساخته تورج اصلانی پیش از این در جشنواره بوسان کرهجنوبی رونمایی شده است! و بدتر از آن «روزهای نارنجی» ساخته آرش لاهوتی پس از حضور و رونمایی در دوجین از جشنوارههای جهانی مانند «تورنتو»، «کلگری»، «زوریخ»، «سائوپائولو»، «تافی فست»، «مدیترانهای» «رم»، «مالاتیا»، «مانهایم»، «چنای هند»، «پالم اسپرینگز» و «صوفیا منار» به جمع فیلمهای حاضر در جشنواره فجر امسال ملحق شده است.
اما روز گذشته سیمون سیمونیان مدیر دبیرخانه سیوهفتمین دوره جشنواره ملی فیلم فجر به این مورد اینگونه پاسخ داد که «مطابق آییننامه، حضور در جشنوارههای خارجی مانع پذیرش فیلمها در جشنواره نمیشود! طبق آییننامه، این محدودیت برای جشنوارههای داخلی در نسبت با جشنواره ملی فیلم فجر وجود دارد و هیچ منعی برای پذیرش فیلمهای راهیافته به جشنوارههای جهانی در جشنواره فیلم فجر وجود ندارد.» البته تناقض و چالش به وجود آمده در این مورد به طور قطع ناشی از جدایی دو بخش ملی و جهانی فیلم فجر از یکدیگر میشود چراکه در هیچ جای دنیا هیچ جشنوارهای را پیدا نمیکنید که بخش ملی و جهانی آن از هم منفک شده باشد و همین انفکاک اساساً موجب تناقضهای اینچنین میشود. مدیر دبیرخانه سیوهفتمین دوره جشنواره ملی فیلم فجر درباره فیلمهای «حمال طلا»، «زهر مار» و «یلدا» که هر سه پیشتر تجربه ساخت فیلمهای ویدئویی را در کارنامه خود داشتهاند بهعنوان «فیلماولی» در جشنواره فجر هم توضیح داده است: «مطابق آییننامه ملاک انتخاب فیلمها برای این بخش اولین تجربه با پروانه ساخت یا نمایش «سینمایی» است و از این منظر ساخت فیلم با پروانه ویدئویی بهعنوان فیلم سینمایی محسوب نمیشود. فیلمهایی که با پروانه ساخت ویدئویی مقابل دوربین رفته باشند با دریافت پروانه نمایش سینمایی میتوانند در جشنواره ملی فیلم فجر حضور یابند.»
نکته این است که این تفاوت قائل شدن میان فیلمهای ویدئویی و سینمایی در جهان امروز وجهی ندارد و صرفاً از سوی برگزارکنندگان جشنواره ملی فجر معیار قرار داده شده است. در تمام دنیا هر فیلم اعم از مستند، تجربی یا داستانی بالای ۷۰ دقیقه لقب «سینمایی» میگیرد! اما انتقادها صرفا به این موضوع خلاصه نمیشود و اساسا بیرون ماندن برخی آثار مانند فیلم «منطقه پرواز ممنوع» که گفته میشود از مضمونی امیدبخش و سازنده و روایتی جذاب با مخاطب نوجوان بهره میبرد سازندگان آن را در بهت و حیرت فرو برده است.