فیسبوک حداقل با ۶۰تولیدکننده ابزار الکترونیکی توافق کرده است که اطلاعات کاربرانش را در اختیار آنها قرار دهد. توافقهایی که بهعنوان «لیست سفید» شناخته میشوند. آمازون، اپل، مایکروسافت، سامسونگ، Lenovo، HTC و بلکبری از جمله این تولیدکنندگان هستند. گفته میشود چندین شرکت دیگر از جمله شرکت تولیدکننده تلفن همراه چینی هواوی (Huawei) نیز به اطلاعات کاربران فیسبوک دسترسی پیدا کردهاند. این توافقنامه، دسترسی این شرکتها را نه تنها به اطلاعات کاربران فراهم میکند بلکه اطلاعات دوستان آنها را هم در اختیار این شرکتها میگذارد. فیسبوک گفته مشارکتهایش با اپل و مایکروسافت بخشی از تلاشهای این شرکت برای تجربه در جهت ابزارهای مختلف و سیستمهای عامل است. طبق گزارش نیویورکتایمز دادههای مربوط به حساب کاربری دوستان کاربران اغلب بدون فرآیند دریافت رضایت انجام میشود. بهدنبال رسوایی کمبریج آنالیتیکا، پاکسازی این اتهامات از فیسبوک سختتر از آن چیزی است که تصور میشد. در ماه مارس گذشته، خبرهایی مبنی بر سوءاستفاده کمبریج آنالیتیکا از اطلاعات کاربران فیسبوک در جهتدهی به نتیجه انتخابات ریاستجمهوری ایالاتمتحده منتشر شد.
در آن زمان مارک زاکربرگ در کنگره حاضر شد تا به سؤالاتی در خصوص مدیریت اطلاعات کاربران پاسخ دهد. بعد از آن نیز زاکربرگ برای ارائه توضیحات به پارلمان اروپا احضار شد و پذیرفت که در حفاظت از اطلاعات شخصی کاربران که بر اساس آن شرکت کمبریج آنالیتیکا از اطلاعات کاربری میلیونها کاربر سوءاستفاده کرد، اشتباه کرده است.
طبق گزارش والاستریت ژورنال، قراردادهای لیست سفید با شرکتهایی از جمله بانک سلطنتی کانادا و شرکت نیسانموتور که در فیسبوک تبلیغات داشتهاند یا به دلایل دیگری ارزشمند بودند، مورد حمله قرار گرفتند. اینها نشان میدهد که فیسبوک دسترسی به دادههای گستردهتری از شرکتها نسبت به آنچه پیش از این افشا شده بود، دارد. والاستریت ژورنال همچنین خبر داد شرکت فیات کرایسلر (FCA) نیز قرارداد پنهانی با فیسبوک در جهت دسترسی اضافی به اطلاعات امضا کرده است. اگرچه یک سخنگوی شرکت فیات این اظهار نظر را رد کرده است. سخنگوی اپل نیز گفته است اطلاعات تماسهای شخصی در دستگاههای کاربران نگه داشته شدهاند و اپل به هیچ یک از این اطلاعات شخصی دسترسی نداشته است.
مسدود شدن حسابهای افشاکنندگان
فیسبوک همچنین متهم است که از استفاده از این دادهها مطلع بوده اما آن را به اطلاع کاربران نرسانده است و بهجای آن حساب کاربری کسانی را مسدود کرده که در این زمینه افشاگری کردهاند. مارک زاکربرگ، مدیر عامل فیسبوک اعلام کرده است این شرکت حتی اطلاعات افرادی که در فیسبوک حساب کاربری ندارند هم به دلایل امنیتی ردیابی میکند. فیسبوک ضمن تأیید همکاری با این شرکتها در زمینه تبادل اطلاعات شخصی کاربران عنوان کرده که دسترسی به دادههای کاربران بهصورت قراردادی تنظیم شده تا فیسبوک بتواند خدمات خود را با تلفنهای هوشمند این شرکتها هماهنگ کند. اگرچه این شرکت تأکید کرده که بیش از نیمی از این قراردادها در این میان فسخ شدهاند. فیسبوک عنوان کرده که در سال جاری به همکاری با شرکت تلفن همراه Huawei نیز خاتمه داده میشود، اما مشخص نیست که تمام معاملات در نهایت منقضی شدهاند یا آن که چندین شرکت در حال توسعه این دسترسی هستند. چون پس از اینکه فیسبوک اعلام کرد دسترسی به اطلاعات کاربران را محدود میکند، چندین شرکت بهدنبال دسترسی مستمر به اطلاعات بودهاند. در سال۲۰۱۲ سازمان امنیت و اطلاعات آمریکا نسبت به فعالیت شرکت هواوی هشدار داده بود و این شرکت چینی در آمریکا در رده «تهدید برای امنیت ملی» قرار داده شده است. آمریکا نگران آن است که از طریق فعالیت این شرکت امکان جاسوسی در زمینه تکنولوژی یا حمله سایبری به این کشور فراهم شود. مارک زاکربرگ مجبور شد برای ادای توضیح در اینباره در کنگره آمریکا شرکت کند.
افشاگری خبرنگار نیویورکتایمز
طی یک عملیات آزمایشی، یکی از خبرنگاران نیویورکتایمز با استفاده از یک دستگاه بلکبری، حساب کاربری فیسبوکی با ۵۵۰دوست ایجاد کرد. وی بر تکتک پیشنهادات دوستی وارد بر حساب کاربری نظارت داشت و آنها را قبول میکرد. دستگاه بلکبری این خبرنگار از طریق یک اپلیکیشن بلکبری بهنام The Hub میتوانست اطلاعات مربوط به بیش از ۲۹۵هزار کاربر فیسبوک را شناسایی کند. یکی از نمایندگان بلکبری در گفتوگو با نیویورکتایمز اعلام کرد که سیستم عامل بیشتر دستگاههای بلکبری، اندروید است و از کانالهای خصوصی استفاده نمیکند. پس از انتشار این خبر، فیسبوک پاسخی به این نشریه ارسال کرد که در آن نوشت: «در روزهای اولیه ظهور گوشیهای هوشمند تقاضا برای ساخت نسخههای مختلف برنامه فیسبوک که در سیستم عاملهای مختلف قابل اجرا باشد، افزایش پیدا کرد. در آن زمان هنوز اپاستور بهخصوصی وجود نداشت. بنابراین شرکتهایی مانند فیسبوک، گوگل، توییتر و یوتیوب مجبور بودند بهطور مستقیم با سیستمهای عامل و سازندگان گجت وارد تعامل شوند تا محصول خود را در اختیار کاربران قرار دهند. این کار زمان زیادی صرف میکرد و فیسبوک قادر به پاسخگویی به این حجم از تقاضا نبود. از این رو برای برطرف کردن این مشکل ما اقدام به ساخت مجموعه دستگاهی یکپارچه با API کردیم که به شرکتها اجازه میدهد نسخه فیسبوک متناسب با سیستم عامل یا دستگاه خود را ایجاد کنند. در دهه گذشته حدود ۶۰شرکت نظیر آمازون، اپل، بلکبری، HTC، مایکروسافت و سامسونگ از این راهکار استفاده کردهاند. »بر اساس متن این نامه، شرکای مذکور توافقی امضا کردهاند که حق استفاده از دادههای کاربران را ندارند و فقط میتوانند در ساخت نسخه فیسبوک سازگار با سیستم عامل یا دستگاه خود از آن استفاده کنند. در ادامه فیسبوک ادعا میکند که نسبت به هرگونه سوءاستفاده صورتگرفته از این توافقنامه بیاطلاع است.آقای برایان چن، گزارشگر فناوری اصلی مشتریان برای نیویورکتایمز، تصمیم گرفت اطلاعات فیسبوک خود را دانلود کند. برایان خودش را کسی توصیف میکند که چندان پست نمیگذارد و عادت ندارد روی تبلیغات کلیک کند. با این حال وی نوشت: «وقتی فایلم را باز کردم شبیه به باز کردن جعبه پاندورا بود.» دقیقاً چه مواردی در چنین فایلهایی وجود دارد؟ اگر اطلاعات فیسبوکتان را دانلود کنید پوشهای دریافت خواهید کرد که حاوی چندین فایل و پوشههای دیگر است. اگر به فایل شاخص وارد شوید موردی را که برایان چن، مجموعه داده خام برای حساب کاربری فیسبوک مینامد، خواهید دید. بخشی بهنام اطلاعات تماس وجود دارد که تمامی اسامی و شماره تلفنهای دفترچه تلفن همراه شما در آن قرار دارد.
فیسبوک چگونه این اطلاعات را بهدست آورده است؟ اگر موقع نصب برنامه مسنجر فیسبوک مخاطبان خود را آپلود کرده باشید در واقع تمامی اطلاعات کلیدی خود را به فیسبوک تقدیم کردهاید. برایان چن بعد از دانلود اطلاعاتش متوجه شد که حدود ۵۰۰ تبلیغکننده که حتی اسم بسیاری از آنها را نشنیده است اطلاعات تماس او شامل آدرس ایمیل، شماره تلفن و اسم کاملش را در اختیار دارند. بدتر اینکه فیسبوک حتی تمامی اطلاعات دفترچه تلفن او از جمله شماره تماس آپارتمانش را نیز در اختیار داشت. بهعلاوه فیسبوک سابقه ۱۰۰نفری که برایان چن در ۱۵سال گذشته آنها را بهعنوان دوست حذف کرده بود در اختیار داشت. افشاگری برایان چن تنها یکی از مشکلات فاششده درمورد بخش حریم خصوصی فیسبوک است.
فقط فیسبوک نیست که اطلاعات کاربران را
به اشتراک میگذارد
برندها میتوانند با خرید اطلاعات از یک ارائهدهنده اطلاعات مثل Acxiom، نفوذ در فناوریهای ردیابی مثل کوکیهای وب یا حتی از طریق منابعی مثل برنامه وفاداری کارت اعتباری که شما قبلاً آنها را تأیید کردهاید، به اطلاعات شما دسترسی پیدا کنند. چند ماه قبل فیسبوک در بیانیهای به کاربران اعلام کرد چطور اطلاعات آنها را در زمانی که حضور ندارند نیز جمعآوری میکند. همچنین توضیح داد که تنها این شبکه اجتماعی نیست که اطلاعات کاربران را جمعآوری میکند. توییتر، Pinterest و لینکدین نیز دارای میانبرهای لایک و به اشتراک گذاشتن هستند تا به کاربران کمک کنند اطلاعات مختلف را در سرویسشان به اشتراک بگذارند. گوگل دارای سرویس آنالیز محبوبی است. آمازون، گوگل و توییتر امکان ورود به حسابهای کاربری خود را از طریق برنامههای دیگر میدهند که در آن پیشنهادات تبلیغاتی وجود دارد. در واقع اکثر وبسایتها و برنامهها اطلاعات مختلفی را هربار که وارد سرویس میشوید به شرکتهای دیگری ارسال میکنند.