قدمت کشتوکارونگهداری گلها در ایران همزمان با شروع کشاورزی بوده است، با نگاهی به تاریخ و فرهنگ ایران، همواره ایرانیان در زمینه موضوعات مرتبط با گلها جایگاه خوب و ارزندهای داشتهاند. زمانی که بسیاری از کشورها نامی در زمینه پرورش گل و گیاه نداشتهاند، ايران با داشتن گلخانههای خوب و قابل قبول در زمان خود وضعیتی مناسب داشته است. کشتوکار و پرورش گلهای زینتی در ایران بهعنوان یک رشته اقتصادی سابقهای بهقدمت احداث گلخانهها ندارد، اما از زمانهای گذشته، گلخانهدارها کار تکثیر و پرورش گیاهان را برای سرگرمی و گذران اوقات فراغت انجام میدادند.
ایران یکی از خاستگاهها و زادگاههای طبیعی گیاهان زینتی از جمله لاله، سنبل، زنبق و برخی از درختچهها و تعداد زیادی از درختان میوه به شمار میآید و در منابع علمی دنیا اسناد و مدارک مربوط به این موضوع موجود است. ولی از نظر اقتصادی و صادرات گل و گیاه هنوز موقعیت مناسبی در سطح دنیا ندارد. ایران از لحاظ شرایط مساعد برای تولید گل و گیاه جزو 15کشور اول جهان است و موطن بسیاری از گل و گیاهان زینتی که در دنیا در زمینه تولید و پرورش آن تلاش شده، از جمله گلهای پیازی، پامچال، میخک، گلایل، لاله و... محسوب میشود.
مازندران توليد كننده 430 میلیون گل و گیاه
درميان استانهاي كشور مازندران به دليل دارا بودن شرايط آب وهوايي يكي از مشتعد ترين استانهاي كشور درزمينه توليدات كشاورزي خصوصا گلهاي تزئيني به شمار مي رود موضوعي كه موجب شده تا در حال حاضر رتبه اول كشور در اين زمينه را نصيب خود كند. مجری طرح های گلخانهای جهاد کشاورزی مازندران دراين خصوص مي گويد:« چهار هزار و 331 بهرهبردار در زمینه گل و گیاه در مازندران فعالیت دارند و سالانه 430 میلیون گل و گیاه تولید می کنند.»
شبنم غفاري با اشاره به وضعيت توليد انواع گل وگياه دراين استان مي افزايد:« سالانه در مازندران 430 میلیون گیاهان آپارتمانی شامل 21 میلیون گلدان، 266 میلیون گل شاخه بریده، 85 میلیون اصله درخت و درختچه زینتی، 53 میلیون بوته گلهای فصلی و نشایی و پنج میلیون پیاز و پیازچه تولید میشود.» وي با اشاره به اهميت ايجاد اشتغال در اين زمينه ادامه مي دهد :«با وجود یکهزار و 33 هکتار سطح زیرکشت گلخانه در استان سبب شده تابرای 10 هزار نفر ایجاد اشتغال شود .»
اين درحالي است كه سالانه میزان ارزآوری در گلخانههای مدرن 100 هزار دلار و گلخانه معمولی 20 تا 50 هزار دلار در هر هکتار است. اين كارشناس گلهاوگياهان تزئيني با اشاره به رتبههای برتر مازندران در بخش گل و گیاه کشور مي گويد:«رتبه نخست را در تولید درخت و درختچه زینتی و گلهای آپارتمانی و رتبه سوم را در تولید گلهای شاخه بریده کشور داریم». غفاري با اشاره به وضعيت صادرات گل وگياه استان مي افزايد:« میزان صادرات گل و گیاه به خارج از کشور 0.5 درصد معادل دو میلیون اصله، شاخه، گلدان به کشورهای آسیای میانه، حوزه خلیج فارس و عراق است.»
وجود 900 هكتار گلخانه در مركزي
پس ازمازندران ،استان مركزي ازجمله مناطقي به شمار مي رود كه دراين زمينه حرفهاي بسياري براي گفتن دارد. درميان شهرهاي استان مركزي محلات از جمله مناطقي است كه در زمينه توليدات گل وگياه از رتبه بسيار خوبي برخوردار است . مدیرجهاد کشاورزی محلات دراين خصوص مي گويد:«وجود 900 هكتار گلخانه دراين شهرستان سبب شده تا اين منطقه حرفهاي بسياري براي گفتن داشته باشد.» عبدالله محمودی مي افزايد:« اين مهم سبب محلات بیشترین سطح زیر کشت وپرورش انواع گل و گیاه زینتی در کشوررا به خود اختصاص دهد به طوري كه ۱۲درصد از تولید گل شاخه بریده، ۸۰درصد تولید گلهای فصلی نشایی، ۲۱درصد از تولید درخت و درختچههای زینتی و ۱۴درصد از گیاهان آپارتمانی کشور در محلات توليد شود.»
وي با اشاره به اهميت اين موضوع براي دست اندركاران صنعت گل وگياه دراين استان ادامه مي دهد:«سطح زیر کشت گل و گیاهان زینتی در استان مرکزی ۹۹۰هکتار است که حدود ۹۰درصد آن متعلق به شهرستان محلات است.» به گفته مدیر جهاد کشاورزی محلات تولید ۳۵۰گونه مختلف گیاهان زینتی، آپارتمانی و فضای سبز، محلات را به یکی از قطبهای پرورش و تجارت گل و گیاه ایران تبدیل کرده است.