رابطه بین ترکیه و کشورهای غربی تعریفی ندارد و موج جدیدی از تنش و اختلاف به وجود آمده است.
چندی پیش سفارتخانه کشورهایی همچون آمریکا، فرانسه، ایتالیا، اسپانیا، سوئد و آلمان، خطاب به شهروندان خود هشدار مسافرتی دادند و از آنان خواستند به ترکیه سفر نکنند. در گام بعدی، برخی کشورهای غربی، کنسولگریهای خود در شهر استانبول را تعطیل و اعلام کردند که شرایط امنیتی برای تداوم فعالیت آنها، مساعد نیست.
پس از سوئد، انگلیس، هلند و آلمان اعلام کردند که سرکنسولگریهای آنها در استانبول، به دلایل امنیتی تعطیل است و مراحل ویزا و گذرنامه لغو شده است. همچنین سرکنسولگری فرانسه در استانبول نیز از شهروندان خود در ترکیه خواست به دلیل خطر بالای حملات تروریستی مراقب باشند.
این اطلاعیه به عبادتگاه ها، نمایندگیهای کنسولی و اماکن توریستی در منطقه بیگ اوغلو اشاره کرده و از فرانسویها خواست از حضور در این شهر خودداری کنند. همچنین نروژ و دانمارک به شهروندان خود هشدار دادند که خطر حملات در ترکیه در حال افزایش است.
سفارت آمریکا در آنکارا روز گذشته اعلام کرد: «دولت آمریکا به شهروندان خود نسبت به حملات تلافی جویانه احتمالی تروریستها به کلیساها، کنیسه ها، نمایندگیهای دیپلماتیک در استانبول یا سایر مکانهایی که غربیها در آن تردد میکنند، به ویژه مناطق بیگ اوغلو، گالاتا، تقسیم و استقلال هشدار میدهد».
این اقدامات غربی ها، دستگاه دیپلماسی ترکیه را خشمگین کرد و در چارچوب اقدام مقابله به مثل، خطاب به شهروندان ترکیه اعلام کردند: در سفر به آمریکا و اتحادیه اروپا، در مواجهه با آزار و اذیت و حملات نژادپرستانه، آرام باشید و با نیروهای امنیتی محلی تماس بگیرید.
وزارت امور خارجه ترکیه با صدور بیانیهای اعلام کرد: «اخیراً اقدامات ضد اسلامی، بیگانه هراسی و نژادپرستانه در برخی کشورهای اروپایی و همچنین نمایشهای تبلیغاتی علیه کشورمان توسط گروههای تروریستی افزایش یافته است. این تحولات که ابعاد خطرناک نابردباری و نفرت مذهبی در اروپا را منعکس میکند، به وضوح سطح هشدار دهنده جنبشهای نژادپرستانه و تبعیض آمیز در اروپا را نشان میدهد. شهروندانی که در کشورهایی که چنین اقداماتی در آنها زندگی میکنند یا قصد سفر به آنها را دارند، باید محتاط باشند، از مناطقی که تظاهرات ممکن است تشدید شود دوری کنند، در مقابل آزار و اذیت و حملات احتمالی بیگانههراسی و نژادپرستانه با آرامش رفتار کنند و به نیروهای امنیتی محلی نیز مراجعه کنند».
دستگاه دیپلماسی ترکیه اعلام کرده که شبکه فتح الله گولن و گروه تروریستی پ. ک. ک، با انجام مجموعهای از اقدامات، دولتهای اروپایی را علیه ترکیه تحریک کرده اند.
آنکارا سفرای غربی را احضار کرد
سفیران ۹ کشور از جمله کشورهایی که کنسولگری خود را به دلایل امنیتی بسته بودند به وزارت امور خارجه احضار شدند.
مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه در رابطه با بسته شدن ۹ کنسولگری غربی در استانبول، با لحنی گله مندانه گفت: «به جای بستن کنسولگریها یا سفارتخانه ها، مشکلاتشان را با ما در میان بگذارند. آنها تاکنون هیچ گونه اشتراک اطلاعات مشخصی با ما نداشته اند و ما فکر میکنیم این اظهارات، هدفمند است و با آداب دوستی و ائتلاف، انطباق ندارد. ما انتظار داریم کمی صداقت داشته باشند. در عین حال، ما علیه همه سازمانهای تروریستی از جمله داعش و پ. ک. ک میجنگیم. ما در واقع فکر میکنیم که این اقدامات آنها عمدی است. ما با سفرا تماس گرفتیم و همین را گفتیم. اعلام کردیم که تهدید تروریستی نداریم».
مسابقه غرب ستیزی
سلیمان سویلو وزیر کشور ترکیه امروز در اظهاراتی تند خطاب به سفیر آمریکا در آنکارا اعلام کرد: «دستان کثیف خود را از یقه ترکیه بردارید و ما را رها کنید. نکند میخواهید دوباره کودتا راه بیندازید».
اظهارات سلیمان سویلو در حالی منتشر شده که مخالفین اردوغان معتقدند او با این اظهارات جنجالی، به دنبال جلب توجه است و قصد دارد خود را به عنوان یک قهرمان ملی به مردم عرضه کند.
عمر چلیک سخنگوی حزب عدالت و توسعه نیز علیه کشورهای غربی موضع گیری کرد و گفت: «می بینیم که برخی سفارتخانهها و کنسولگریها در مورد شرایط امنیتی ترکیه، نگرانیهایی دارند که مبنای منطقی ندارد. این اظهارات غیرمسئولانه است، این بی مسئولیتی آنها غیرقابل قبول است و بیان سخنانی که به اعتبار ترکیه لطمه بزند، غیر قابل قبول است و همه این سخنان را رد میکنیم. ترکیه کشور امنی است. نیروهای امنیتی و یگانهای اطلاعاتی ما در حال کار هستند. کشورهایی که امروزه میتوان آنها را ناامن توصیف کرد، مکانهایی هستند که جنبشهای سیاسی ضد مهاجر و ضد اسلامی در آن دموکراسیها را به چالش میکشند و کتاب مقدس ما، قرآن مورد حمله قرار گرفت».
سناتورهای آمریکایی علیه ترکیه
مخالفت ترکیه با عضوت سوئد و فنلاند در ناتو، موجب واکنش شدید آمریکاییها شده است. ۲۷ عضو سنای ایالات متحده از جو بایدن، رئیس جمهور این کشور خواستند تا فروش F-۱۶ به ترکیه را تا زمانی که به فنلاند و سوئد اجازه عضویت داده نشده، به تعویق انداخته شود.
سناتورهای آمریکایی در حالی این نامه را منتشر کرده اند که چاووش اوغلو به تازگی با آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا دیدار کرده و خواهان آن شده که هر چه سریعتر ۴۵ فروند جنگنده اف ۱۶ به ترکیه فروخته شود.
سناتورهای آمریکایی اعلام کرده اند که روابط ترکیه و روسیه، به شکلی پیش رفته که با عضویت ترکیه در ناتو سازگار نیست و در جریان حمله روسیه به اوکراین، ترکیه رویکردی داشته که با نقشه راه آمریکا و ناتو، تماماً ناسازگار است.
شواهد نشان میدهد که روابط ترکیه با کشورهای غربی، به شدت تحت تاثیر فضای انتخاباتی و حزبی قرار گرفته و میتوان انتظار داشت که در مقطع بعد از انتخابات، شرایط به گونهای دیگر رقم بخورد.