روح‌الله دهقانی معاون علمی و فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری در مراسم هم‌اندیشی مدیریت هلدینگ‌ها، شرکت‌های سرمایه‌گذار خطرپذیر و شرکت‌های دانش‌بنیان گفت: دو دهه است که موضوع دانش‌بنیان و اقتصاد دانش‌بنیان در دنیا مطرح شده است که اقتصاد دیجیتال را زاییده اقتصاد دانش‌بنیان می‌دانند. دانش، دارایی نرم و تولیدی مغز است و نیازی به سخت‌افزار ندارد. دانش، دارایی نرم ارزشمندی است. امروز دنیا دنیای رقابت است در به دست آوردن دانش. امروز هرکسی بهره بیشتری از علم داشته باشد و بهتر از آن استفاده کند، حکمرانی بهتری خواهد داشت.
وی در ادامه افزود: باید از اندیشه انسانی به ارزش برسیم که این مهم مراحل و ساحت‌هایی دارد. ساحت اول اندیشه است که اندیشمندان به وجود می‌آیند. ساحت دیگر علم و تولید فناوری است. ساحت دیگر نوآوری است که وقتی فناوری به کار گرفته می‌شود، نوآوری ایجاد می‌شود، سپس در بستر بازار عرضه می‌شود، بعد از آن ارزش ایجاد می‌شود.
دهقانی اظهار کرد: نگاه کشور‌های مختلف به اینکه چطور اندیشه به ارزش تبدیل شود متفاوت است. دو نگاه شفاف وجود دارد که یکی از آن‌ها نگاه رو به جلو است. در این رویکرد نیاز است که اندیشه‌ها گسترش پیدا کنند، در اینجا فرضیه‌ها به وجود آمده و پس از آن نظریه‌های علمی ایجاد می‌شوند. از نظریه‌ها در دانشگاه‌ها فناوری ایجاد شده و فناوری‌های تولیدی خوب باعث ایجاد نوآوری و عرضه آن می‌شود. نوآوری‌های خوب هم به بازار راه پیدا می‌کنند. آمریکایی‌ها پیش‌قراول این روش بوده‌اند. این روش پایان مشخصی ندارد و نمی‌توان پیش‌بینی کرد. امکان دارد بعد از هزینه‌های انجام شده، سرانجام آن برسد به لوبیای سحرآمیز که دنیا را بگیرد. به این روش، رویکرد مخرب در دنیای فناوری نیز می‌گویند.
وی بیان کرد: رویکرد دیگر نوآوری تدریجی است. این رویکرد بیشتر روی افزایش بهره‌وری، کاهش قیمت و بالا بردن کیفیت تمرکز می‌کند. حضرت آقا در سخنرانی اول سال گفتند که اگر اقتصاد، دانش‌بنیان شود بهره‌وری زیاد می‌شود، کاهش هزینه‌های تولید را خواهیم داشت و کیفیت بالا می‌رود.
معاون علمی و فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری در ادامه گفت: نظام غربی برای اینکه بتواند منطق هل‌دادن فناوری را جلو ببرد، ادبیاتی ساخته است؛ شتاب‌دهنده، مراکز رشد و بانک‌ها. نظام شتاب‌دهنده و مراکز رشد نظام‌هایی مبتنی بر رویکرد دوم هستند. من این رویکرد را قبول دارم. رویکرد دوم اقتدار ایجاد می‌کند. اما برای اینکه این نظام در بازار کشش پیدا کند باید چه کرد؟ مجموعه‌هایی در دنیا است که در ایران هم هست، اما آنطور که باید دیده نشده‌اند، آن‌ها نهاد‌های عمومی غیر دولتی هستند.
او افزود: این نهاد‌ها ویژگی‌ها و خصلت‌هایی دارند. آن‌ها در اقتصاد دولتی در بخش خصوصی و بخش دولتی نیستند. دانشجو بعد از فارغ‌التحصیلی انتخاب می‌کند که به بخش خصوصی یا دولتی وارد شود و فعالیت کند. اما عده زیادی هستند برای رفتن به بخش خصوصی سرمایه ندارند، به بخش دولتی هم نمی‌خواهند بروند، چون دوست ندارند اسیر کارهای اداری شوند. آن‌ها نهاد‌های عمومی غیر دولتی را انتخاب می‌کنند و به فعالیت می‌پردازند.
رئیس بنیاد ملی نخبگان اظهار کرد: به صورت نیازمحور ما در کشور استارت‌آپ‌های بسیاری داریم. این استارت‌آپ‌ها ممکن است ۱۰ سال طول بکشد تا به بلوغ برسند، اما آن‌ها تبدیل به شرکت‌هایی تجربه‌مند و بازار دیده می‌شوند. با هر مشکلی به فکر مهاجرت نمی‌افتند. فضای دانش بنیانی کشور بسیار پرقدرت است، آن هم به خاطر حمایت‌های حضرت آقا است. اگر بتوانیم فضای جدید کشور را با کمک مجموعه‌های انقلابی پیش ببریم می‌شود امیدوار بود جریان‌های مسئله‌محور در کشور راه بیفتند تا مسائل کشور را حل کنند. باید ریسک کنیم و مسائل کشور را به این تیم‌ها بسپاریم.
وی خاطر نشان کرد: ما در معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری باورمان این است که حتما باید یک جریان ویژه برای همکاری با نهاد‌های انقلابی ایجاد شود. این زیست بوم‌های مسئله‌محور درگیر مسائل کشور می‌شوند تا مزه اثرپذیری را حس کنند. نخبه باید حس کند که در حل مسائل کشور مؤثر است. باید شرایطی فراهم شود تا توسط نخبگان کشور در زیست‌بوم‌های مسئله‌محور به رفع مشکلات کشور بپردازیم.
