سرویس اقتصادی جوان آنلاین: سهم اندک بودجه فرهنگی از کل منابع دولت واقعیتی تلخ است که البته توسط دشمنان معکوس نشان داده می شود. دولت ها در سالهای گذشته همواره به دلیل مشکلات اقتصادی از جمله کسری بودجه، اولویت را در حل و فصل مسائل اقتصادی و جاری کشور قرار داده اند که نتایج مخرب آن در زمینه فرهنگ را متاسفانه در بزنگاه های کشور دیده ایم.
وارونمایی درباره بودجه نهادهای فرهنگی
محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد درباره انتقاداتش نسبت به ردیف بودجه فرهنگ و ارشاد در بودجه سالانه کشور گفت: انتقادی که داشتم نسبت به کلیت کار بود، از ابتدا چانه بودجه فرهنگی کوچک گرفته شده است، البته از قضا در یکی، دو سال گذشته رشد داشته است همین امسال با همکاری بسیار خوب دکتر میرکاظمی و سازمان برنامه و بودجه در حال انجام کارهای بسیار خوبی هستیم و گام‌هایی را برداشته‌ایم.
مقایسه بودجه بی بی سی با صداوسیما
در شرایطی که به گفته معاون وزیر امور خارجه انگلیس سالانه ۹۴.۴ میلیون پوند (چهار بیلیون و هفتصد و پنجاه میلیارد تومان) بودجه به سرویس جهانی بی‌بی‌سی اختصاص داده می شود، رقم بودجه صدا و سیما در سال 1402 با حدود 150 شکبه حدود هشت هزار میلیارد تومان درنظر گرفته شده است.
روابط عمومی سازمان صدا و سیما طی اطلاعیه‌ای آورده است: «در سال ۱۴۰۲ بودجه عمومی دولت ۲۱۶۴ همت است و با یک محاسبه ساده مشخص می‌شود باید حداقل ۱۵ همت به عنوان بودجه صداوسیما در بودجه امسال تخصیص داده شود. امسال با انتقال اعتبار مصوب صداوسیما در تبصره ۱۴ به ردیف اصلی عملا این ردیف نسبت به سال ۱۴۰۱ تنها حدود ۱۵ درصد رشد داشته و این نسبت حتی کمتر از افزایش ۲۰ درصدی حقوق کارکنان دولت در لایحه پیشنهادی است. بنابراین و با توجه به فاصله تقریبا ۴ برابری نرخ‌های تولید در بخش خصوصی و نمایش خانگی با نرخ‌های صداوسیما و عدم رشد مناسب بودجه تولید سازمان در سالهای متوالی و نیز در لایحه بودجه ۱۴۰۲ عملا آنتن صداوسیما با افت جدی کمیت و کیفیت مواجه خواهد شد و پاسخگوی نیاز برحق مخاطبان و تولید و پخش آثار فاخر نمایشی و غیرنمایشی برای عموم مخاطبان نخواهد بود.»
همچنین مقایسه بودجه فرهنگی کشورمان با سایر کشورها حاوی نکات قابل توجهی است. آخرین آمارها که مربوط به سال 2019 است نشان می‌دهد رقم بودجه فرهنگی کشور در این سال با لحاظ شاخص برابری قدرت خرید معادل ۳.۹ میلیارد دلار بوده است. همین شاخص برای روسیه ۷.۳، ترکیه ۱۵.۴، ژاپن ۲۲.۷، کره جنوبی ۲۲.۸، آلمان ۴۸.۵، امریکا ۵۹ و چین ۸۴.۱ میلیارد دلار بوده است. در نتیجه طبق این شاخص، ایران در مقایسه با این کشورها، کمترین میزان هزینه کرد در موضوعات فرهنگی را دارد.
عدم انطباق بودجه فرهنگی با نرم جهانی
بیژن نوباوه، نایب رئیس اول کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی دوره یازدهم در این باره در گفتگو با «جوان آنلاین» می گوید: بودجه فرهنگی کشور در سال های بعد از انقلاب با نرم جهانی انطباق نداشته است.
او با بیان اینکه سهم فرهنگ از بودجه در آمریکا 11 درصد است که با بودجه مخفی به 17 تا 18 درصد نیز می رسد اظهار داشت: اما در کشور ما در بهترین شرایط بودجه کمتر از 3 درصد بوده است.
این نماینده مجلس با اشاره به آسیب های ناشی از کم توجهی به مساله فرهنگ در کشور می گوید: آثار بی توجهی به بودجه های فرهنگی در کشور در تمامی حوزه های صنعت رسانه از جمله در رسانه های مکتوب، رسانه های دیداری و شنیداری، در صدا و سیما در حوزه کتاب و هنر مشهود است و نمونه آن را در جریانات اخیر دیدیم.
دوست ندارند در ابعاد فرهنگی رشد کنیم
نوباوه افزود: کسانی دوست دارند در ابعاد فرهنگی رشد نکنیم ومخالف با بودجه فرهنگی هستند. او با اشاره به نفوذ پلتفرم های خارجی در کشور و توسعه فعالیت آنها می گوید: پلتفرم های خارجی هر کدام به اندازه ده ها پلتفرم های داخلی ما سرور دارند و هدف آنها نفوذ است.
نایب رئیس اول کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه سهم کم فرهنگ از بودجه یک اشکال است می گوید: البته امسال دولت رویکرد بهتری نسبت به بودجه نهادهای فرهنگی داشته در برخی شاخص ها بودجه افزایش تا 30 درصدی داشته است و برخی جداول را به عنوان ردیف بودجه قرار داده که مثبت است.
اجرای برنامه های فرهنگی با بودجه صفر!
رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران نیز از عدم اختصاص بودجه به مراکز سازمان فرهنگی و هنری به منظور اجرای برنامه ها گلایه کرد و گفت: شاهد آن هستیم که مراکز سازمان اصطلاحا با بودجه صفر باید برنامه‌هایشان را اجرا کنند. معدنی پور گفت: بازدیدهای میدانی ما از مراکز سازمان فرهنگی و هنری نشان می دهد که اکثر مراکز سازمان فرسوده و نیاز مبرم و اساسی به تعمیر و تجهیز دارند. همچنین کتابخانه ها از نظر تجهیزات کتابخانه ای و منابع در شرایط بسیار بدی قرار گرفته اند.
بر این اساس ضروری است تا برای جبران این عقب ماندگی جهت گیری سیاستگذاران در بودجه بر تقویت زیرساخت های فرهنگی و مجازی باشد. طبیعی است که القای این مساله که تمامی سهم بودجه به جیب نهادهای فرهنگی وارد می شود تلاشی بیهوده در راستای دشمنی با کشورمان و در جهت انحراف اذهان عمومی است. واقعیت آن است که طی چند سال گذشته دشمن در خلاء فعالیت نهادهای فرهنگی ضربات جبران ناپذیری به کشورمان وارد کرد و جالب آن است که تعطیلی همین مراکز فرهنگی نیز به دستاویزی برای تخریب کشور از سوی آنها تبدیل شد. ماجرای زیان دهی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و زمزمه تعطیلی آن که چند ماهی از آن نگذشته هنوز از یادها نرفته که چه غوغایی برای تعطیلی آن ایجاد شد. حالا دولت در بودجه سال آینده بودجه این سازمان را نسبت به سال جاری ۵۶ درصد رشد داده است و ضروری است تا این رویه تداوم یابد.
