گاهی بدون آنکه بدانیم چیزی مثل خوره از درون راحتی فکر و خیال را از ما می‌دزدد و بی‌آنکه بدانیم وجودمان را به خود مشغول می‌کند. این احساس درونی بیشتر با نام «اضطراب» شناخته می‌شود و به نظر می‌رسد با رشد فناوری‌ها که برای راحتی بشر خلق و به کار گرفته شده‌اند، کاهش که نیافته است، بلکه بیش از پیش افراد را به خود درگیر و آرامش را که بدیهی‌ترین نیاز انسان است، زائل کرده است. گاهی پیش آمده است که حین یا پیش از انجام کاری، افکار منفی سراغ ما می‌آیند که می‌توانند برای روان‌مان مخرب باشند. این افکار منفی برگرفته از نوعی اضطراب است که ما را گاهی به اموری که هرگز تصورش را هم نمی‌کردیم، وا می‌دارند. یکی از این افکار منفی، فومو (FOMO) به معنی ترس از دست دادن (Fear Of Missing Out) است.
ترس از دست دادن یک فرصت خیالی
فردی که دچار فومو می‌شود، به سبب ترسی که به خاطر از دست دادن فرصت خیالی خود دارد، دست به اقدامی هیجانی می‌زند. این اضطراب و هیجان منجر به آن می‌شود که فرد، نگران عقب‌افتادن و از دست دادن یک فرصت خیالی از دیگران باشد.
این ترس قادر است استرس قابل توجهی در زندگی ایجاد کند و هر کسی را تحت تأثیر قرار دهد، اما برخی از افراد در معرض خطر بیشتری هستند. مخصوصاً برای افرادی که به آرامش خیال بیشتری نیاز دارند و وقتی ببینند دیگران در حال لذت‌بردن از تجربه‌ای ارزشمندتر هستند و آن‌ها جزئی از آن تجربه نیستند، دچار تشویش و اضطراب بیشتری می‌شوند.
پشیمان از کار‌هایی که انجام نداده‌ایم
حسِ از دست دادن چیز تازه‌ای نیست و گذشتگان نیز به نوعی با آن درگیر بوده‌اند، اما امروزه جریان بی وقفه اطلاعات به طرز نگران کننده‌ای جهانی را به یادمان می‌آورد که از چنگ‌مان می‌گریزد. اکنون که مشغول خواندن این سطور هستید، ممکن است درگیر ذهنی یک جمع صمیمی باشید که چند نفر از دوستان‌تان ترتیب داده اند و شما حالا در آن شرکت ندارید یا غذایی را که دوستان دیگرتان بدون شما صرف می‌کنند را از دست بدهید.
موقعیت دیگری را فرض کنید که مثلاً وسط یک تماس تلفنی، فرد دیگری پشت خط می‌آید. ممکن است دوست داشته باشید تماس تلفنی را نیمه کاره رها کنید تا بفهمید فرد دیگری که پشت خط قرار دارد، چه کسی است.
مطالعات نشان می‌دهند بخش عمده پشیمانی‌های ما در پایان زندگی، مربوط به چیز‌هایی است که انجام نداده ایم و نه چیز‌هایی که انجام داده ایم. در این صورت مشاهده مداوم کار‌هایی که دیگران انجام می‌دهند و ما انجام نمی‌دهیم، آینده‌ای را برای‌مان رقم خواهد زد که در آن مرتب گذشته را به یاد می‌آوریم و غصه می‌خوریم.
فراگیری فومو در شبکه‌های اجتماعی
امروزه همه با شبکه‌های اجتماعی آشنا هستیم و بیشترمان بخشی از اوقات‌مان را در این شبکه‌ها سپری می‌کنیم. این پدیده امروز بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی ما شده است. ترس از دست دادن، امروزه در شبکه‌های اجتماعی بیش از هر جای دیگری خود را نشان می‌دهد. بر اساس یک مطالعه ۵۶درصد از کسانی که از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند، از فومو رنج می‌برند. سایت‌های شبکه‌های اجتماعی در واقع از طریق ترویج انتظارات غیرواقعی از زندگی ما، باعث ایجاد فومو می‌شوند. در واقع این رسانه‌ها بستری فراهم می‌کنند تا شما زندگی عادی خود را با لحظات عالی دیگران مقایسه کنید، بنابراین درک شما از «عادی بودن» تغییر می‌کند و به نظر می‌رسد نسبت به هم‌نسلان خود زندگی بدتری دارید. می‌توانید عکس دوستان خود را با جزئیات بالا ببینید که در حال خوشگذرانی هستند، در حالی که در نسل‌های قبل مردم تا این اندازه نسبت به زندگی یکدیگر آگاه نبودند. رسانه اجتماعی بستری برای پز دادن فراهم می‌آورد و تبدیل به محیطی می‌شود که چیزها، رویداد‌ها و حتی گاهی خود شادی در آن در حال رقابت است. افراد بهترین و عالی‌ترین تجارب خود را باهم مقایسه می‌کنند که باعث می‌شود به این فکر کنید که چه چیزی در زندگی شما کم است. آخر شب، وقتی قسم خورده اید که گوشی را کنار بگذارید یا رایانه را خاموش کنید، باز وسوسه می‌شوید برای آخرین بار نگاهی به صفحه نمایش بیندازید، مبادا پیام‌هایی را که آشنایان درجه چندم یا حتی غریبه‌ها برای درخواست دوستی یا اشتراک یک خبر فرستاده اند، از دست بدهید.
برای بسیاری، رسانه‌های اجتماعی اعتیادآور هستند. افراد ممکن است چندین بار در طول روز به حساب‌های خود در رسانه‌های اجتماعی مختلف سرکشی کنند تا از آنچه در حال وقوع است، مطلع شوند. این ترس همیشه با شماست. ممکن است باعث شود بلافاصله پس از بیدار شدن از خواب یا قبل از رفتن به رختخواب و هنگام صرف غذا و در حالی که کنار خانواده هستید، سرتان در گوشی باشد و اطرافیان را کلافه کنید، اما این رفتار در خیلی از موارد تحت اختیار شما نیست.
شما نیاز به درمان دارید
اگر دچار فومو هستید، می‌توانید با چند راه‌حل جلوی تداوم آن را بگیرید. بر اساس تحقیقات، ترس از دست دادن می‌تواند ریشه در نارضایتی و خوشحال نبودن از زندگی داشته باشد و این عواطف ما را به سمت استفاده بیشتر از شبکه‌های مجازی سوق می‌دهد.
۱- یکی از راه‌های کاهش فومو این است که روی چیز دیگری تمرکز کنید. به جای تمرکز روی نداشته‌ها، سعی کنید به داشته‌ها توجه کنید. گفتن این حرف راحت‌تر از انجام آن است، آن هم وقتی صفحات مجازی پر از تصویر چیز‌هایی است که نداریم، اما قابل اجراست. آدم‌های مثبت را دنبال کنید، کسانی را که زیادی پز می‌دهند یا از شما حمایت نمی‌کنند مخفی کنید. می‌توانید صفحه پست‌های جدید را طوری تغییر دهید تا چیز‌هایی را که باعث تحریک فومو می‌شود، کمتر ببینید و در عوض چیز‌هایی نشان داده شود که باعث می‌شود احساس بهتری نسبت به خود داشته باشید.
۲- یکی دیگر از شیوه‌های کاهش فومو این است که دفتر خاطرات داشته باشید. پست گذاشتن در صفحات مجازی برای ثبت لحظات خوش امری طبیعی است. با این حال، ممکن است احساس کنید که دیگران به حریم شخصی شما نفوذ کرده‌اند. در این صورت، بهتر است بعضی تصاویر و خاطرات خود را منتشر نکنید و یک دفتر خاطرات از بهترین اتفاقات خود را به صورت آنلاین یا روی کاغذ برای خودتان نگه دارید. به این ترتیب، تمرکزتان از تعریف و تمجید دیگران معطوف به قدردانی خصوصی شما از چیز‌هایی می‌شود که زندگی‌تان را لذتبخش می‌کند.
۳- راه دیگر این است که به دنبال برقراری ارتباط واقعی باشید. معمولاً وقتی افسرده یا مضطرب هستید، دنبال یک ارتباط قوی‌تر می‌گردید و این موضوع از نظر روانشناسان و روانپزشکان کاملاً هم طبیعی است. مغز در واقع از احساس تنهایی و انزوا برای رساندن این پیام به ما استفاده می‌کند که می‌خواهیم ارتباط واقعی‌تری با دیگران برقرار کنیم و حس تعلق داشتن را بالا ببریم. متأسفانه پست گذاشتن در صفحات مجازی همیشه راهی برای رسیدن به این ارتباط نیست و ممکن است از چاله به چاه بیفتید. چطور است به جای ارتباط برقرار کردن مجازی، با دوستان خود ملاقات حضوری ترتیب دهید؟ برنامه‌ریزی با یک دوست خوب، پیدا کردن تور یا انجام هر کار اجتماعی که باعث می‌شود با دوستان خود بیرون بروید، تغییر مناسبی است و به شما کمک می‌کند احساس از دست دادن را فراموش کنید. به این ترتیب در مرکز عمل قرار می‌گیرید.
۴- برای کاهش فومو همچنین می‌توانید روی قدردانی تمرکز کنید. تحقیقات نشان داده‌اند شرکت در فعالیت‌های مفید، نوشتن مواردی که بابت آن قدردان هستید یا صحبت با دیگران در مورد چیز‌هایی که بابت آن، از آن‌ها متشکر هستید، روحیه شما و اطرافیان‌تان را بالا می‌برد، زیرا وقتی روی نعماتی که دارید تمرکز می‌کنید، کمتر به نداشته‌ها فکر می‌کنید و همین طور وقتی دیگران را خوشحال می‌کنید، باعث می‌شود خودتان هم احساس بهتری داشته باشید.
