اشخاص حقیقی و حقوقی که به شیوه‌های ساده یا پیچیده (حسابداری و حقوقی) از زیر بار پرداخت مالیات شانه خالی می‌کنند، باید از میلیون‌ها کارگری که به رغم دریافت حقوق غیرمکفی، اما مالیات خود را پرداخت می‌کنند، خجالت بکشند، با این حال باز می‌بینیم که گویا فرار مالیاتی به شیوه‌های حقوقی- حسابداری به یک تجارت در کشور تبدیل شده است، در همین راستا رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور با اعلام شناسایی سه شرکت فولادی که اقدام به فرار مالیاتی گسترده‌ای کرده بودند، از مطالبه اصل و جرایم مالیاتی معوق ۳ هزارو۲۵۷میلیارد ریالی خبر داد.
اقتصاد ایران با همین تولید ناخالص ۵ تا ۷ هزارهزار‌میلیارد تومان، آنقدر ظرفیت برای پرداخت مالیات دارد که نگرانی از تأمین بودجه عمومی از مسیر‌های غیرتورمی برای سال‌های آتی و همچنین جدایی بودجه ریالی و ارزی نداشته باشیم، منتهای مراتب باید فرار مالیاتی از پایین‌ترین سطح مثل فروشنده‌های خرد تا بالاترین سطح همانند فروشندگان عمده کالا کنار گذاشته شود.
وقتی شرکت‌های بزرگ و تولیدکننده کالا برای فرار مالیاتی با برخی شرکت‌های به اصطلاح متخصص در امور حل مسائل و مشکلات مالیاتی و در عمل متخصص در امور فرار مالیاتی قرارداد انعقاد می‌کنند تا این شرکت‌ها که گاه راه‌های حسابداری و حقوقی فرار مالیاتی را به خوبی بلد هستند، مالیات حقه دولت را پرداخت نکنند، دیگر از یک فروشنده خرد کالا که با پول نقد کالایش را می‌فروشد تا درآمدش از طریق پوز قابل ردیابی نباشد چه انتظاری می‌توان داشت.
حقیقت امر آن است که فرار مالیاتی در ایران به یک زرنگی تبدیل شده در صورتی که این موضوع اجحاف در حق تمام ملت است، به ویژه اشخاصی که با عنوان شغلی کارگر و کارمند پیش از پرداخت حقوق‌شان مالیات خود را کسرشده می‌بینند، از این رو از آنجا که مسئولیت گزارش حسابرسی با شرکت حسابرسی و مسئولیت دیگر آن به عهده مدیرعامل و اعضای هیئت مدیره است، باید شرکت‌های حسابرسی و حتی حسابدار شرکت و مدیریت و اعضای هیئت مدیره شرکتی که فرار مالیاتی دارد با جرایم سنگین روبه‌رو شوند تا در حوزه اشخاص حقوقی بزرگ دیگر شاهد فرار مالیاتی نباشیم.
از سوی دیگر، وقتی بنگاه‌های بزرگ دیگر فرار مالیاتی نداشته باشند، کم‌کم پرداخت‌کنندگان خرد مالیات هم متوجه می‌شوند که باید مالیات حقه خود را به دولت پرداخت کنند.
با شرکت‌های متخصص در فرار مالیاتی برخورد شود
در این میان باید توجه داشت که عده‌ای قانوندان قانون‌گریز، راه‌های فرار مالیاتی را خوب آموخته‌اند و دارای شبکه‌هایی هستند که از این شبکه به نفع پرونده‌های خود برای فرار مالیاتی شرکت‌های بزرگ استفاده می‌کنند، نهاد‌های نظارتی باید بساط گسترده شرکت‌هایی را که عملیات فرار مالیاتی را برای اشخاص حقیقی و حقوقی انجام می‌دهند، برچینند.
نکته این است که میزان فرار مالیاتی در ایران چیزی حدود ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار‌میلیارد تومان در سال ارزیابی می‌شود که یک‌پنجم بودجه عمومی به شمار می‌رود و بی‌شک اگر این میزان فرار مالیاتی در کنار معافیت‌های مالیاتی غیرذی‌حق به بودجه عمومی کشور تزریق شود، دیگر دولت در بعد تأمین بودجه از مسیر‌های غیرتورمی هیچ مشکلی ندارد، در عین حال به سادگی می‌توان بودجه ریالی از بودجه ارزی را تأمین کرد.
فرار مالیاتی با شرکت‌های صوری
در همین رابطه به گزارش سازمان امور مالیاتی، داوود منظور، رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور با اعلام خبر شناسایی نحوه فعالیت سه شرکت فولادی که اقدام به معاملات صوری کلان کرده و مرتکب فرار‌های مالیاتی سنگینی شده‌اند، گفت: این سه شرکت اقدام به معاملات صوری به طرفیت شرکت‌های کاغذی کرده بودند که با توجه به عدم‌معرفی ذی‌نفعان اصلی شرکت‌های صوری از طرف شرکت‌های فولادی سه‌گانه، برای این سه شرکت پرونده قضایی تشکیل شده و محاسبه مالیات و وصول بدهی‌های معوق شرکت‌های صوری یادشده، با توجه به تعهد شرکت‌های فولادی در پرداخت بدهی مالیاتی شرکت‌های صوری به استناد ماده ۱۸۲ قانون مالیات‌های مستقیم، از سه شرکت فولادی فوق در حال اجراست و هم اکنون پس از وصول اصل مالیات‌ها، در مرحله وصول جرایم قرار دارد.
معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی خاطرنشان کرد: این سه شرکت فولادی در مجموع طی سال‌های ۹۱ تا ۹۷، تعداد ۵۹۸رکورد از مجموع معاملات اقتصادی خود را به مبلغ ۵۷هزارو۷۲۱میلیارد ریال به طرفیت ۲۳۶شرکت کاغذی در سامانه معاملات فصلی سازمان امور مالیاتی کشور درج کرده بودند که پس از رسیدگی در دادسرای جرائم اقتصادی تهران و تعهد پرداخت، هم اکنون پس از وصول مبلغ ۲۹۶میلیارد ریال بابت اصل مالیات، مانده اصل و جرایم مالیاتی بابت معاملات صوری به مبلغ ۲ هزارو۸۶۴میلیارد ریال و ۶۰۰میلیارد ریال نیز بابت جرایم مالیات عملکرد و ارزش افزوده شرکت‌های یادشده در جریان وصول قرار دارد.
منظور اظهار کرد: این مهم با حمایت دادسرای عمومی و انقلاب تهران در صدور احکام نمایندگی و پیگیری مؤثر دادسرای ناحیه ۳۲ (مفاسد اقتصادی) به نتیجه رسیده است.
وی با بیان اینکه مبارزه با فرار مالیاتی به ویژه فرار مالیاتی شرکت‌های صوری از برنامه‌های مهم نظام مالیاتی است، گفت: با هوشمند شدن نظام مالیاتی، بخش مهمی از فرار‌های مالیاتی شرکت‌های صوری شناسایی و برای آن‌ها پرونده قضایی تشکیل شده و اسامی این شرکت‌ها نیز در لیست سیاه سازمان قرار گرفته است.
۴۸ درصد درآمد دولت در بهار از مالیات تأمین شد
باید عنوان داشت در دولت سیزدهم سازمان امور مالیاتی در طرحی ابتکاری اعلام کرده است در فصل اول سال جاری ۴۸ درصد درآمد‌های دولت از محل مالیات و بقیه از سایر منابع درآمدی تأمین شده و برای فرهنگ‌سازی طرح ابتکاری تهیه کرده است که هر ۱۰۰ هزار تومان مالیات در چه بخش‌هایی هزینه می‌شود.
کارشناسان اقتصادی معتقدند، اگر مردم به عنوان پرداخت‌کننده مالیات اطلاع پیدا کنند که مالیات پرداختی آن‌ها در چه مواردی صرف می‌شود، انگیزه بیشتری به مشارکت در پرداخت مالیات پیدا می‌کنند. بر این اساس طبق اعلام سازمان امور مالیاتی از هر ۱۰۰ هزار تومان مالیات پرداختی، ۲۸ هزارو ۹۰۰ تومان صرف صندوق‌های بازنشستگی و پرداخت مستمری و حقوق بازنشستگان کشوری می‌شود. همچنین ۲۴ هزارو ۵۰۰ تومان صرف امنیت در اشکال مختلف می‌شود که طبق تعریف اقتصاددانان از وظایف مهم دولت‌ها ایجاد امنیت، ایجاد عدالت و ایجاد زیرساخت‌ها و مواردی که بخش خصوصی انگیزه‌ای برای ورود به آن ندارد، برشمرده شده است.
همچنین از مبلغ ۱۰۰ هزارتومان درآمد مالیاتی، ۵۰۰ تومان صرف هزینه‌های صداوسیما، ۱۶ هزارو ۶۰۰ تومان صرف حقوق کارمندان دستگاه‌های ملی و اجرایی و ادارات، ۷ هزارو ۸۰۰ تومان صرف هزینه دستگاه‌های ملی، هزارو ۱۰۰ تومان صرف پرداخت سهم دولت از بازنشستگی کارمندان و ۴ هزارتومان به بنیاد شهید و خانواده شهدا اختصاص می‌یابد. همچنین ۲ هزارو ۹۰۰ تومان صرف پرداخت حقوق استان‌ها، ۱۲ هزارو ۶۰۰ تومان صرف آموزش و پرورش در استان‌ها و وزارت آموزش و پرورش و هزارو ۱۰۰ تومان نیز صرف سایر هزینه‌ها می‌شود. بنابراین پرداخت‌کنندگان مالیات به راحتی می‌توانند پی ببرند درآمد‌هایی که آن‌ها به عنوان مالیات به دولت می‌پردازند، صرف چه مواردی می‌شود.
