وارد شدن خسارت به ساختمانهایی که در همسایگی بناهای در حال ساخت قرار دارند، بخشی از آسیبهایی است که همواره در حال وقوع است. آوار شدن ساختمان متروپل در آبادان و برجای ماندن خسارتهای جانی، مالی و حیثیتی فراوان عیان کرد که همواره امکان بروز تخلف از مسیر قانون میسر بوده است. بنابراین رفتار سازندگانی را که مسیر قانونی برای ساخت و ساز طی میکنند، را نمیشود به منزله رعایت شئون انسانیشان هم تلقی کرد. رعایت شئون انسانی زمانی علنی میشود که سازندگان بناها به حقوق همسایگان احترام بگذارند و امنیت روانی و جانی آنها را بهگونهای تأمین کنند که گویا اعضای خانوادهشان در چنین مکانهایی ساکن هستند.
وقتی سازندهای شروع به گودبرداری برای احداث یک بنا میکند، امنیت روانی همسایهها، بهخصوص اگر ساکن بناهای قدیمی باشند با خطر مواجه میشود. وقتی سازندگان به راحتی میتوانند چشم ناظران را با پرداخت رشوه به روی تخلفها ببندند، چه سازوکاری میتواند امنیت روانی شهروندان را تضمین کند؟
اگر عبارت «حادثه به دلیل گودبرداری» را در یکی از موتورهای جستوجو دنبال کنید، لیست بلندبالایی از حوادثی که به وقوع پیوستهاند منتشر میشود. حوادثی که پیامدهای جانی و مالی زیادی به دنبال داشته، اما مانع از تکران آن نشده است. یکی از تلخترین اتفاقها چند سال قبل در خیابان طاهری یافتآباد رقم خورد، جایی که چهار عضو یک خانواده میان آوار جانشان را از دست دادند. صاحب خانه مردی به نام قهرمان بود که بارها به دلیل گودبرداری کنار خانهاش به سازنده و شهرداری تذکر داده بود، اما کسی به هشدار او توجه نکرد تا اینکه در نیمه شبی، خانه بر سر خودش و خانوادهاش آوار شد و چهار عضو خانوادهاش را از دست داد. پرسشهای اساسی این بود که چرا شهرداری با وجود ناامنیهای عیان به سازنده اجازه فعالیت داد؟ چرا مهندسان نظام مهندسی بهزعم عیان بودن تخلف، مانع فعالیت فرد متخلف نشدند؟
با وجود اینکه به چنین پرسشهایی پاسخ داده نشد، اما این سؤالات همچنان وجود دارد که چرا در کوچه پسکوچههای شهر، آن هم مقابل چشم مردم و در ملأ عام چنین تخلفهایی در حال بروز است؟
سازندگانی که به این شیوه جان و مال شهروندان را با خطر مواجه میکنند، حتماً پشتشان به جایی گرم است. آنها اطمینان دارند در صورت از دست رفتن جان همسایهها در بدترین حالت به اتهام قتل غیرعمد تحت پیگرد قرار میگیرند و بیمهها هم خسارتهای وارد شده را جبران خواهند کرد و آنها همچنان به حیات خود ادامه خواهند داد. اینکه ساختار قانونی باید به وظیفهاش مقابل تخلفهای عیان عمل کند، بدیهیترین انتظاری است که وجود دارد، اما وقتی حادثهای به وقوع میپیوندد مشخص میشود به توقعات اجتماعی وقعی گذاشته نمیشود!