کد خبر: 1093505
تاریخ انتشار: ۲۹ خرداد ۱۴۰۱ - ۲۱:۰۰
بازتاب کارنامه حسین فاطمی در یک اثر نوپدید
دکتر سیدحسین فاطمـــــی، از کارگزاران نامور دولت دکتر محمد مصدق در دوران نهضت ملی است. در باب کارنامه او، سخنانی ضد و نقیض بیان می‌شود که این اثر و موارد مشابه سعی دارد تا ساحت این داوری را شفاف کند. «سیدحسین فاطمی» از مجموعه دفاتر شخصیت‌های ماناست که انتشارات سوره مهر به تدوین و انتشار آن می‌پردازد.
محمدرضا کائینی

دکتر سیدحسین فاطمـــــی، از کارگزاران نامور دولت دکتر محمد مصدق در دوران نهضت ملی است. در باب کارنامه او، سخنانی ضد و نقیض بیان می‌شود که این اثر و موارد مشابه سعی دارد تا ساحت این داوری را شفاف کند. «سیدحسین فاطمی» از مجموعه دفاتر شخصیت‌های ماناست که انتشارات سوره مهر به تدوین و انتشار آن می‌پردازد. محمد چگینی، نویسنده این زندگینامه در باره محتوای آن آورده است:
«دکتر سیدحسین فاطمی در دوره فعالیت خود با اقداماتی که انجام داد، خشم دربار و حامیان سلطنت را برانگیخت و از نخستین قربانیان استبداد محمدرضا پهلوی شد. فاطمی چندماه بعد از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، بازداشت و در دادگاهی کاملاً فرمایشی محکوم به اعدام شد. از این‌رو او را شهید نهضت ملی نفت می‌نامند. زندگی فاطمی را می‌توان به دو دوره تقسیم کرد.
اول: از ابتدا تا آغاز نهضت ملی شدن صنعت نفت - که در آن دوره هنوز تجربه کافی در عرصه سیاسی را نداشت- به راحتی از شرایط حاکم بر کشور انتقاد می‌کرد. این امر به زیان وی بود و بار‌ها شهربانی از انتشار روزنامه او جلوگیری نمود. فاطمی در ۱۳۲۴، برای مأموریت کاری و شرکت در کنفرانس جهانی کار به ژنو رفت، اما با پایان یافتن مأموریت، به کشور بازنگشت و برای ادامه تحصیل به فرانسه رفت و بعد از اخذ مدرک دکتری در رشته حقوق به ایران بازگشت.
دوم: مرحله بعدی زندگی فاطمی، بعد از بازگشت به کشور در سال ۱۳۲۷ آغاز می‌شود. این دوره از ایام درخشان زندگی وی محسوب می‌گردد. فاطمی با انتشار روزنامه باختر امروز و مخالفت با استبداد و مبارزه با استعمار انگلستان، برای خود شهرت و آوازه‌ای به هم زد. با آنکه فاطمی از چهره‌های شاخص نهضت ملی نفت بود، اما هنوز هم برای بسیاری از مردم ایران از جمله نسل جوان ناشناخته است. فاطمی شهرت خود را از مقالات ضد استعماری و ضد استبدادی کسب کرد که در صفحه اول باختر امروز درج می‌شد و نقش مهمی در جریان ملی شدن صنعت نفت به جای نهاد. او به خاطر اقداماتی که انجام داد، به چهره‌ای پرآوازه تبدیل شد و به دلیل سرنوشت غم انگیزی که پیدا کرد، همواره مورد احترام بوده است. حکومت بعد از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و با جباریت تمام، عقده‌هایی را که در زمان زمامداری دکتر مصدق در دل داشت، بر سر فاطمی خالی و او را مسبب تمام وقایع دوره مصدق معرفی کرد! در واقع او فقط قربانی کینه محمدرضا شاه و اطرافیانش شد، نه چیزی دیگر. دکتر فاطمی تنها دولتمرد عصر پهلوی دوم است که برخلاف تمامی شئون اخلاقی، انسانی و مقررات سیاسی و حقوقی تیرباران شد.
در نوشتار حاضر سعی شده تا زندگینامه فاطمی، با تکیه بر کتب، اسناد و مطبوعات تدوین گردد. ابتدا قرار بود این اثر، تنها بر اساس اسناد به رشته تحریر درآید که متأسفانه این امر محقق نشد، ولی سعی شد تا این خلأ، از طریق روزنامه‌های باختر و باختر امروز جبران گردد. همچنین تلاش شده تا نگاه تحقیقی بر این متن سایه اندازد. البته شاید سرنوشت غم انگیزی که نصیب فاطمی شد تا حدی ما را از این امر باز دارد، چراکه بی‌طرفی در تاریخ نویسی امری آسان نیست. به گفته فاطمی: کاغذ سفید، بهترین و حقیقی‌ترین برگ بی‌طرف است و به محض اینکه خودکار یا قلم روی آن قرار گیرد، بی‌طرفی خود را از دست خواهد داد! به هر صورت با توجه به منابعی که در اختیار بود، زندگی فاطمی بررسی شد و امید است ابهامات زندگی وی، در آینده با کشف اسناد بیشتر آشکارتر گردد. بدون تردید این اثر کاستی‌های زیادی دارد، اما امید است با آثار قبلی تفاوت کند.»

نظر شما
جوان آنلاين از انتشار هر گونه پيام حاوي تهمت، افترا، اظهارات غير مرتبط ، فحش، ناسزا و... معذور است
تعداد کارکتر های مجاز ( 200 )
پربازدید ها
پیشنهاد سردبیر
آخرین اخبار