محتوا‌های آموزشی اصلی‌ترین رکن یک نظام آموزشی است؛ یکی از چالش‌های نظام آموزشی کشورمان محتوا‌های بی‌فایده‌ای است که مبتنی بر نیاز‌های فردی دانش‌آموزان و نیاز‌های جامعه طراحی‌نشده و همین مسئله تذکر و مطالبه رهبر معظم انقلاب را برای اصلاح متون درسی در پی داشته‌است. اصلاح و بازنگری در متون درسی در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش هم بر آن تأکید شده‌است، اما این بخشی از سند تحول بنیادین نیز همچون بسیاری از موارد دیگر این سند با سپری‌شدن ۱۰ سال از تدوین سند تحول بنیادین، همچنان بر زمین مانده‌است. حالا رهبر معظم انقلاب، در دیدار با جمعی از معلمان بر حذف مطالب و دروس بی‌فایده از مدارس تأکید داشتند و با اشاره به لزوم تفکیک «علم نافع» از «علم غیرنافع» در برنامه درسی دانش‌آموزان بر لزوم اصلاح و بازنگری و حذف مطالب غیر ضرور از مدارس تأکید داشتند. طبق توصیه مقام معظم رهبری مسائلی همچون سبک زندگی اسلامی، تعاون و همکاری اجتماعی، مطالعه و تحقیق، فعالیت‌های جهادی، مبارزه با آسیب‌های اجتماعی و نظم و قانون‌گرایی از جمله مهارت‌هایی است که باید در مدرسه آموزش داده و از دوران کودکی و نوجوانی در افراد نهادینه شود. در واکنش به این دستور رهبری وزیر آموزش و پرورش هم از اصلاح و بازنگری در محتوا‌ها و کتب درسی خبر داده‌است؛ اقدام مثبتی که برای ثمربخش بودن نیازمند زیرساخت‌هایی است و بدون در نظر گرفتن این ملاحظات و زیرساخت‌ها این اقدام نمی‌تواند به نتایج مورد نظر منتهی شود.
نخست اینکه این بازنگری و حذف کتب درسی باید با مشورت و نظرخواهی از خیرخواهان و مطلعان بیرون از وزارت آموزش و پرورش انجام پذیرد. در غیر این صورت با عنایت به فضای مافیایی و تشکیلات فامیلی شکل گرفته از سال‌های گذشته در وزارتخانه، نمی‌توان انتظار داشت بازنگری و حذف محتوا‌های غیر‌ضرور از کتب درسی منتج به نتیجه مورد نظر صاحبنظران و رهبر انقلاب شود. در حالی که با نظرخواهی و مشورت از صاحبنظران دلسوز در خارج از تشکیلات وزارتی در واقع با گروه هدفی در ارتباط هستیم که خودشان نیز فرزندانی دارند و با عنایت به دغدغه‌های خود برای آینده فرزندانشان می‌توانند به دور از حب و بغض‌ها و منفعت‌های شخصی و سازمانی نظراتی سازنده داشته‌باشند.
دوم اینکه وزارت آموزش و پرورش باید در نظر داشته‌باشد بنا نیست با یک کار نمایشی وانمود به اجرای دستورات رهبری مبنی بر حذف دروس بی‌فایده کند. بی‌تردید این حذف و اضافه و تغییر و تبدیل‌ها باید با نگاهی آینده‌پژوهانه و بر مبنای مطالعات و نیازسنجی‌های فردی و اجتماعی صورت بگیرد تا این مسیر با حداقل اشتباه اصلاح شود، چراکه یک اشتباه در تغییر محتوای درسی می‌تواند به تغییر در هویت یک نسل منتهی شود و به سادگی قابل‌جبران نیست!
سوم: بسیاری از علوم همچون علوم پایه و پزشکی در حال زایش و تجدید‌شدن هستند، به گونه‌ای که ممکن است در مدت زمان کوتاهی دچار تغییر و تبدیل شوند و بدین منظور بازنگری و به روز‌رسانی دروس مرتب با این امور باید به شکلی مستمر اتفاق بیفتد. بدین منظور راهبردی‌ترین تدبیر تشکیل کمیته‌های دائمی نظارت و پایش کتب درسی بر اساس علم روز است. در این میان بی‌تردید اساتیدی جوان که خود در مرز علم حرکت می‌کنند می‌توانند بسیار راهگشا باشند، چراکه این گروه، افرادی روشن و با انگیزه‌اند. در نهایت اینکه وزارت آموزش و پرورش باید در حوزه حذف و بازنگری در کتب درسی هوشمندانه و به دور از تندروی و کند‌روی و تعجیل و تأخیر عمل کند تا مجبور به طی دوباره و چند باره مسیر رفته نباشیم، چراکه خروجی این تغییرات روی هویت و نگرش میلیون‌ها دانش‌آموز اثرگذار است.
