پیش‌بینی مؤسسه تحقیقات آب وزارت نیرو و همینطور پدر علم هواشناسی کشور، حاکی از ظهور موج جدیدی از رطوبت و بارندگی در اردیبهشت ماه است.
تازه‌ترین نقشه پیش‌بینی بارش در منطقه غرب آسیا نشان می‌دهد که نه در عراق، نه در سوریه و نه در اردن و عربستان از بارندگی خبری نیست و احتمال تداوم ریزگرد قابل پیش‌بینی است. در مورد ایران، اما خوشبختانه یک موج بارش از هفته آینده احتمالاً شمال‌شرق ایران را دربرمی‌گیرد.
بارش‌هایی که نصیب البرز و زاگرس شد
آمار‌های سازمان هواشناسی نشان می‌دهد که اردیبهشت یکی از پربارش‌ترین ماه‌های کشور است. اگر چه نمی‌توان پیش‌بینی دقیقی از میزان بارش‌های اردیبهشت داشت، اما بررسی‌های بلندمدت اقلیمی بدان معناست که بارش‌های نرمالی در این ماه رخ می‌دهد.
خوش‌بینی‌ها و امیدواری‌ها به بارش اسفند دقیق و درست نبود و فقط برای خط‌الرأس‌های البرز و زاگرس بارندگی‌های قابل‌قبولی وجود داشت. در اسفند عمده مساحت کشور به خصوص مرکز و جنوب شرق کشور بهره چندانی از بارش نداشت.
همانطور که پیش‌بینی شده‌بود از نیمه دوم اسفند هم بارش‌های خوبی نقاط مختلف کشور را در بر گرفت. البته نمودار‌ها نشان می‌دهد عمده این بارش‌ها عمدتاً دامنه‌های زاگرس و البرز را در برگرفت و شیب بارش از شمال غرب به جنوب شرق کمتر شده بود. جریان غالب بارش‌ها در نیمکره شمالی به گونه‌ای بود که تا ا‌وایل فروردین کما بیش نقاط شمالی کشور بارانی شد.
نمودار بارش فروردین ماه هم نشان می‌دهد که در این ماه بیشترین بارندگی نصیب البرز مرکزی و شمال غرب کشور شد.
اگر تراف قفقاز (رشته کوه‌های جنوبی در شرق دریای خزر) باز هم جریان بارش‌ها را به سمت ایران منحرف نکند، می‌توان به یک فصل بارش نرمال در کشور امیدوار بود. بر خلاف سال گذشته که خشک‌ترین سال ۵۰ سال گذشته را تجربه کردیم.
ابر‌های باران‌زا به سمت ایران می‌آید
در همین زمینه روز گذشته استاد حسین اردکانی، پیشکسوت هواشناسی کشورمان برای اردیبهشت‌ماه پیش‌رو بارش‌های قابل‌ملاحظه پیش‌بینی کرد. پیشکسوت هواشناسی کشورمان در مطلب کوتاهی ضمن «پیش‌بینی بارش‌های قابل ملاحظه» برای اردیبهشت‌ماه پیش‌رو در اینستاگرام خود نوشت: اسفند دیوانه با تمام ویژگی‌هایش گذشت؛ فروردین کم‌لطف هم گذشت، اما ان‌شاء‌الله اردیبهشت‌ماه با برکت پرصدا خواهد‌بود و در نهایت از ۱۵ تا ۲۰ خرداد ماه هم یک هجوم هوای گرم مانسونی را در کشور تجربه خواهیم کرد.
گردش کلی جو در نیمکره‌شمالی نشان می‌دهد خوشبختانه در اردیبهشت‌ماه به علت رطوبت قابل‌ملاحظه دورپیوند MJO (یک پدیده نوسانی که توده‌های رطوبتی را در مناطق گرمسیر جابه‌جا می‌کند) ابر‌های باران‌زا را به سمت ایران می‌آورد. در واقع رطوبت دریای سرخ که همراه با سامانه‌های جوی مدیترانه‌ای است، کشور را با بارش‌های قابل ملاحظه‌ای روبه‌رو خواهد کرد.»
کشاورزان را خبر‌دار کنیم
پدر علم هواشناسی ایران در ادامه نوشته خود آورد: البته قبلاً هم بیان کردم که بهار امسال با بارش کمتر از نرمال ولی بهتر از پارسال خواهد بود. با این تفاوت که این بارش‌ها در اردیبهشت‌ماه به صورت رگبار‌های باران همراه با رعد و برق و با احتمال زیاد تگرگ همراه خواهد بود.
استاد اردکانی درباره برنامه‌ریزی نکردن برای این بارش‌ها هم هشدار داد: «متأسفانه در صورت اطلاع‌رسانی نکردن درست و بهنگام این پدیده از طرف سازمان هواشناسی کشور، می‌تواند به کشاورزان خسارات فراوانی برساند. کما اینکه غافلگیری مرکز پیش‌بینی سازمان در مقابل پدیده‌های مخرب جوی بار‌ها تکرار شده‌است.
امیدوارم وزارت راه و شهرسازی در سال جدید، منویات مقام معظم رهبری را در مورد بهره‌وری فصل‌الخطاب قرار دهد و با نگرش اساسی و بنیادی در خصوص تحول مدیریتی سازمان هواشناسی با بیش از ۲ هزارو ۵۰۰ نفر کارمند متخصص، گامی مؤثر در این میان بردارند.»
حکایت از بارندگی نرمال در اردیبهشت
البته پیش‌بینی اردیبهشت پر بارش فقط نظریه استاد اردکانی نیست. پیش‌بینی مؤسسه تحقیقات آب وزارت نیرو در سال گذشته هم نشان می‌دهد وضعیت بارش‌ها در سال آبی قبل (از ابتدای مهر۱۴۰۰ تا پایان شهریور۱۴۰۱) چندان مطلوب نبوده و بارش‌ها نسبت به دوره بلندمدت ۵۳ ساله کاهش بیش از ۳۷ درصدی داشت، اما این وضعیت تا آخر اردیبهشت ۱۴۰۱ بهتر خواهد بود.
گزارش مؤسسه تحقیقات آب وزارت نیرو حکایت از آن داشت که وضعیت بارشی در پاییز چندان مطلوب نخواهد بود که همینطور هم شد. مؤسسه یاد‌شده اعلام کرده‌بود که وضعیت بارشی کشور تا آخر بهمن ماه امسال کمی بهتر خواهد شد و این پیش‌بینی هم درست بود.
وضعیت پیش‌بینی بارش تجمعی دوره سه ماهه زمستان ۱۴۰۰ تا انتهای اردیبهشت ۱۴۰۱ بر اساس آخرین نتایج مدل‌های جهانی پیش‌بینی فصلی وضعیت اقلیم چهار مرکز بین‌المللی ارائه شده‌است.
بر این اساس، به‌جز نتایج سازمان هواشناسی فرانسه (Meteo France) که وضعیت کمی بیش از نرمال بارشی را برای اکثر مناطق ایران در این دوره زمانی پیش‌بینی کرده، سایر مراکز برای بسیاری از نواحی کشور وضعیت بارشی نزدیک به نرمال (میانگین بلندمدت) یا مقداری کمتر از نرمال را پیش‌بینی کرده‌اند. در نتیجه می‌توان به یک اردیبهشت پر بارش امیدوار بود.
گفتنی است تا اینجا بارش‌های امسال طبق پیش‌بینی‌ها بوده‌است. پاییز خشک و آذر و دی پر بارانی داشته‌ایم. پیش‌بینی این بود که در بهمن هم بارش‌ها فروکش می‌کند و نیمه دوم اسفند با حجم قابل‌توجه بارش روبه‌رو باشیم که همینطور بود.
مدل‌های هواشناسی نشان می‌داد بارش‌هایی پراکنده تا نیمه دوم فروردین تداوم داشته باشد و همین مدل‌ها حکایت از بارندگی نرمال در اردیبهشت دارد. به این ترتیب مجموع بارش امسال نرمال خواهد بود که خبر خوبی است برای آبخوان‌ها و زیست‌بوم‌هایی که از خشکسالی سال قبل رنجور شده‌اند.
