سال گذشته ماهی حداکثر ۲۵ واگن قطار در ماه تولید می‌شد که اکنون به ماهی ۱۰۰ واگن رسیده‌است. برنامه‌ای برای افزایش ۱۲۰ واگن در ماه نیز در حال انجام است.
حمل و نقل ریلی یکی از اولویت‌دارترین و مهم‌ترین خدمات شهری در جهان است. در ایران با وجود تأکید برنامه‌های توسعه و اسناد بالا‌دستی، حمل و نقل ریلی به دلایل متعدد چندان مورد توجه نبوده‌است.
فقط از ۱۵ درصد ظرفیت واگنسازی استفاده می‌شد
هم اکنون حمل و نقل ریلی در جابه‌جایی ۳۰ درصد از کل بار زمینی و ۲۰ درصد از مسافران نقش دارد و زمینه کافی برای توسعه آن موجود است.
ظرفیت بزرگی در واگنسازی کشور وجود دارد که بی‌اهمیتی برخی دولت‌ها موجب تکیه به واردات بیشتر و انتقال فناوری کمتر شده‌بود. اکنون این دیدگاه برعکس شده و با کاهش نگاه به خارج، واگنسازی رونق گرفته‌است.
براساس آمار‌های انجمن حمل و نقل ریلی، در ۱۰ سال اخیر حدود ۴هزار دستگاه ناوگان ریلی حمل و نقل بار به شبکه اضافه شده‌است. از این ۴هزار دستگاه، ۵۰درصد تولید داخل و ۵۰درصد وارداتی بوده‌است.
تارنمای این انجمن خبر داده که این آمار به معنای آن است که مقدار استفاده از ظرفیت تولید داخل واگن‌های باری حدود ۱۵ درصد بوده! یعنی ۱۵درصد از ظرفیت کارخانه‌های داخلی کشور در این مدت استفاده شده‌است!
واگن‌ساز‌های داخلی از نظر کیفیت از واگن‌ساز‌های خارجی چیزی کم ندارند و حتی به خاطر ارائه خدمات پس از فروش مناسب، واگن ساز‌های داخلی در برخی موارد حتی نسبت به واگن ساز‌های خارجی برتری هم دارند.
تولید قطار‌های پرسرعت و لوکوموتیو‌های پرقدرت
در حال حاضر ۲۶ هزار دستگاه قطار مشغول جابه‌جایی بار در کشور هستند. این تعداد از قطار برابر با یک سوم حمل و نقل ریلی کالا در کشور‌های پیشرو از نظر حمل و نقل ریلی است.
قطار‌های کنونی کشور حداکثر حدود ۴۰ میلیون تن بار را می‌توانند انتقال دهند، در صورتی که در همین شرایط فعلی و در همین مسیر‌هایی که بار ریلی جابه‌جا می‌شود تقاضا برای جابه‌جایی حدود ۱۰۰ میلیون تن بار ریلی وجود دارد!
رکورد شکست
حالا رکورد تولید واگن در کشور شکسته شده‌است. در ۹ ماهه نخست امسال بیش از ۵۰۰ واگن قطار تولید شده که تاکنون بی‌سابقه بوده‌است. سال گذشته ماهی حداکثر ۲۵ واگن قطار در ماه تولید می‌شد که اکنون به ماهی ۱۰۰ واگن رسیده‌است. ضمن اینکه برنامه‌ای برای افزایش ۱۲۰ واگن در ماه نیز در حال انجام است.
در همین زمینه مدیر عامل مپنا با بیان اینکه اوایل سال آینده اولین قطار ملی مترو را هم تحویل خواهیم داد، به خبرگزاری صدا و سیما گفت: برنامه امسال ما تولید ۷۵۰ واگن است که تاکنون ۵۰۰ دستگاه تولید شده‌است. یک تحول جدید انجام داده‌ایم و قطار‌های پرسرعت و لوکوموتیو‌های پرقدرتی را برای اولین‌بار تولید کرده‌ایم.
تولید موتور ملی در پایان راه است
عباس علی‌آبادی افزود: سرمایه‌گذاری برای جریان تولید از سوی مپنا انجام شده و وزارت کشور هم هزارو ۵۰۰ دستگاه قرارداد داریم. ظرفیت اسمی بزرگ‌ترین کارخانه واگنسازی کشور، یعنی واگن پارس هم ۲۵ درصد نسبت به سال گذشته در زمینه تولید واگن و قطعات مربوط به واگن افزایش داشته‌است.
مدیر عامل مپنا که واگن پارس را در زیر مجموعه خود دارد، در بازدید از این کارخانه گفت: این امر با حمایت از کارکنان و صنعتگران محقق شده‌است و هنوز ظرفیت وجود دارد تا به تولید سالانه اضافه شود.
وی با اشاره به اینکه واگن پارس متحول شده است، افزود: برنامه تولید موتور ملی در پایان راه است و برای تأمین نیاز کشور به لوکوموتیو در داخل مانعی وجود ندارد و این گروه قادر به رفع نیاز‌های ریلی کشور است.
تولید نیمی از واگن‌های باری کشور
مولانژاد، مدیر عامل واگن پارس نیز با بیان اینکه موفقیت حاصل‌شده جمعی است و حتی مسئولان استان نیز در آن دخیل هستند، گفت: برای این رکورد‌شکنی دستگاه‌ها و ماشین‌آلاتی که کنار گذاشته شده‌بود، به کار افتاد و اکنون نیرو‌ها با آرامش در حال کارند.
احمدی، مدیر هلدینگ ریلی کشور نیز با اشاره به افزایش ۲۰ تا ۲۵ درصدی به ظرفیت اسمی کارخانه از ادامه تلاش‌ها برای تولید بیشتر خبر داد.
گفتنی است شرکت واگن پارس، واحد تولیدی مادر تخصصی در حوزه محصولات ریلی خاورمیانه است. این شرکت در فضایی به وسعت ۳۳ هکتار به‌عنوان بزرگ‌ترین سازنده انواع لوکوموتیو، واگن‌های باری، مسافری و مترو در خاورمیانه، متولی اصلی تولیدات سیستم حمل و نقل ریلی ایران فعال است. تاکنون ۱۲ هزار انواع واگن باری (نیمی از واگن‌های باری کشور)، بیش از ۴۰۰ دستگاه واگن مسافربری و ۳۰۰ واگن مترو در شرکت واگن پارس اراک تولید شده‌است.
در سال بیش از یکصد واگن بالاست هم در بزرگ‌ترین کارخانه واگنسازی کشور تولید می‌شود. واگن بالاست برای حمل شن و ماسه مناسب است و در معادنی که مجهز به سیستم ریل عادی نباشند و در آن‌ها از ریل‌های پر از شیب استفاده می‌شود، کاربرد بسیار عالی دارد.
