کرونا آزمون سختی برای پرستاران و کادر درمان بود و پرستاران به عنوان خط مقدم مبارزه با این بیماری و مواجهه با بیماران خوش درخشیدند، شهدایی را تقدیم نظام سلامت کردند و مورد تحسین مردم و مسئولان قرار گرفتند. با وجود این، مطالبات این گروه از نظام سلامت همچنان پابرجاست. پرستارانی که در ایام کرونا جان خود را کف دستشان گرفتند و در مبارزهای نفسگیر در موارد بسیاری خودشان هم به بیماری مبتلا شدند و حتی برخی جانشان را در راه مراقبت از سلامت بیماران از دست دادند، حالا به حال خود رها شدهاند. بخشی از پرستاران با قراردادهای ۸۹ روزه با فروکش کرونا عذرشان خواسته شده و پرستاران شرکتی هم که از طریق شرکتهای واسط در استخدام دولت هستند و بخشی از حق و حقوقشان به شرکت میرسد، سالهاست تبدیل وضعیت و رسمیشدنشان در هالهای از ابهام است. آن هم در شرایطی که استخدام رسمی این نیروها بودجه اضافهای برای دولت ندارد و با حذف شرکتهای واسط و درصدی که آنها از حقوق این پرستاران میگیرند، این استخدام میتواند اتفاق بیفتد، اما اتفاقات پشت پرده و رانتهایی که در این شرکتها وجود دارد مانع از دستیابی پرستاران به حق و حقوقشان شدهاست. حالا هم سازمان برنامه و بودجه در نامهای خطاب به وزارت بهداشت، آب پاکی را روی دست پرستارانی که مدتهاست در انتظار تبدیل وضعیت هستند، ریخته است. مطابق این نامه اعتبار برای جذب نیروی جدید در قانون بودجه تخصیص نیافته و ۸۱ درصد بودجه موجود تا امروز مصرف شدهاست، بنابراین هیچ نوع استخدام یا تبدیل وضعیت مقدور نیست.
در آستانه روز پرستار بسیاری از پرستارانی که در ایام اپیدمی کرونا از جانشان مایه گذاشتند، هنوز با چالشهای استخدامی و معیشتی مواجهند. این در حالی است که سال گذشته به مناسبت روز پرستار رهبر معظم انقلاب با تقدیر از زحمات پرستاران بر موضوع اجرای قانون تعرفهگذاری خدمات پرستاری و استخدام ۳۰ هزار پرستار تأکید داشتند، اما تاکنون این اتفاق نیفتاده و مطالبات پرستاران بر زمین ماندهاست.
کمک ۲۰ میلیاردی دولت نوش جان سازمان نظام پرستاری
این مطالبات در حالی است که انگار سازمان نظام پرستاری هم بر خلاف سازمان نظام پزشکی و حمایت تمامقدش از پزشکان، عزم چندانی برای حمایت از پرستاران ندارد و محمد میرزا بیگی، رئیس سازمان نظام پرستاری که پیش از این در سمت معاونت پرستاری وزارت بهداشت حضور داشت، در نشست خبریاش به مناسبت روز پرستار در پاسخ به سؤالی درباره تعیینتکلیف کمک ۲۰ میلیاردی دولت به این سازمان اینگونه پاسخ میدهد و میگوید: «بعد از چندین سال از این دولت در تاریخ ۸ آبان ماه در اجلاسیه خزر به ما ۲۰ میلیارد تومان کمک شد که چک آن قابلرؤیت است. ۱۰ میلیارد از این پول به هیئتمدیرههای نظام پرستاری اختصاص یافت تا تجهیزات بخرند و ۱۰ میلیارد هم برای ساختمان هشت طبقه جدید خریداری شده برای سازمان هزینه بازسازی کردیم. این مبلغ نوشجان نظام پرستاری باشد.»
فراموشی اولویتهای حرفهای به دلیل نبود امنیت شغلی
محمد شریفیمقدم، دبیر کل خانه پرستار در گفتگو با «جوان» با تأکید بر وضعیت فعلی برخی از پرستاران و افزایش تقاضا برای مهاجرت آنان درباره چرایی این افزایش تقاضا میگوید: «پرستاری که با قرار داد ۸۹ روزه در پیک کرونا جانش را کف دستش گذاشته و وسط میدان آمده و کرونا گرفته و هزار جور مشکلات در ایام کرونا داشته و حالا با تمام شدن اوج کرونا عذرش خواسته شدهاست یا پرستاران شرکتی که ۱۰ سال است به این شکل کار میکنند، اما همچنان رسمی نمیشوند از مصائب است. در حالی که اگر این پرستاران رسمی شوند برای مهاجرت محدودیت دارند، اما پرستاران شرکتی قراردادهای یکساله دارند.» به گفته وی پرستاران شرکتی میگویند ما ۱۰ کارفرما داریم و باید به انتظارات رئیس بیمارستان توجه کنیم و به دلیل نداشتن امنیت شغلی مجبوریم اولویتهای حرفهایمان را فراموش کنیم و کاری را که از ما میخواهند انجام دهیم. شریفیمقدم میافزاید: «در دو سال گذشته با اپیدمی کرونا فشارهای زیادی به پرستاران وارد شد و نسبت شهدای سلامت به نسبت جمعیت در ایران با ۱۵۰ شهید پرستار یکی از بالاترین کشورهای دنیاست، این نشان میدهد با کمبود نیرو مواجه بودهایم و این کمبود نیرو هم به پرستار و هم به خانوادهاش آسیب میرسد و از سوی دیگر خطاهایش بالا میرود و مرگ و میر بیماران زیاد میشود.»
پول پرستاران در جیب شرکتهای واسط
به گفته دبیر کل خانه پرستار پرستاران ۸۹ روزه از زمان آقای روحانی باب شد و، چون تصور میشد کرونا سه ماه است، رئیسجمهور وقت قراردادهای ۸۹ روزه را باب کرد که این بدترین نوع مواجهه با پرستاران است. پرستاران طرحی هم به همین شکل در کرونا به صورت سه ماه سه ماه قراردادهایشان تمدید شد و با فروکش کرونا عذرشان را خواستند.
به گفته وی ۱۴۰ هزار کادر پرستاری در وزارت بهداشت و ۶۰ هزار پرستار در تأمین اجتماعی و بخش خصوصی هستند. شریفی مقدم تأکید میکند: «سنگ بنای پرستاران شرکتی از دولت یازدهم و دوازدهم گذاشته شد. در سال ۹۲ در قالب طرح ساماندهی نیروها و قانون ارتقای بهرهوری ۲۰ هزار پرستار بیکار داشتیم که هر ۲۰ هزار نفر استخدام شدند؛ یعنی در سال ۹۲ ما نه پرستار بیکار و نه پرستار شرکتی داشتیم، اما از دولت یازدهم سنگ بنای شرکتهای واسطه گذاشته شد که در ظاهر برای مدیران غیر دولتی بود، اما در عمل مدیران وزارت بهداشت آن را میچرخاندند.»
طبق اظهارات وی از آن زمان با خروج و بازنشستهشدن پرستاران یا ایجاد تختهای جدید و نیاز به پرستار، پرستاران به صورت شرکتی جذب شدند. در نتیجه در طول هشت سال گذشته بیش از ۵۰ درصد نیروهای پرستاری به صورت شرکتی جذب شدند و در سالهای ۹۳ تا ۹۷ هیچ استخدامی نداشتیم و همه پرستاران به صورت شرکتی جذب شدند. شریفیمقدم با اشاره به بحث استخدام و ساماندهی نیروهای موقت با تأکید بر اینکه ۱۷ مدل نیروی کار موقت داریم، میافزاید: «در وزارت بهداشت هم این مدلها وجود دارد و ۱۰، ۱۵ درصد از همین حقوقی را که دولت به پرستاران میدهد، شرکت بر میدارد که اگر اینها استخدام دولت شوند همین حقوق را به خودشان میدهند و نیازی به بودجه اضافه نیست.»
صحبتهایی که بوی حمایت نمیدهد!
واکنش رئیس سازمان نظام پرستاری هم به موضوع قراردادهای ۸۹ این است: «از دولت و وزارتخانه میخواهیم بساط قرارداد ۸۹ روزه را جمع و حتی برخورد کنند. نباید هیچ قراردادی کمتر از یک سال باشد.»
میرزابیگی در مورد مشکلات نیروهای شرکتی و طرحی هم میگوید: «مجوزهای استخدامی خوبی هم تا الان داده شدهاست، ایدهآل ما این است که عددی به پرستاران موجود اضافه شود، نه اینکه فقط پرستاران قبلی نوع قراردادشان عوض شود، هر چند که این موضوع هم خوب است، اما ایدهآل نیست.»
از صحبتهای رئیس سازمان نظام پرستاری بوی حمایت نمیآید! شرکتهای واسط استخدام پرستاران سر جایشان هستند و انگار پشتشان گرم است و پرستاران با قراردادهای ۸۹ روزه یا شرکتی برای تداوم اشتغالشان ناگزیرند استانداردهای حرفهای را زیر پا بگذارند یا مهاجرت کنند تا همچنان نسبت پرستار به تخت در کشور با استاندارد حداقلی سه پرستار فاصلهای معنادار داشته باشد.