ضربالمثل معروفی است که میگوید پنیر مجانی فقط در تله موش پیدا میشود. این موضوع در مورد پروندههای کلاهبرداری مصداق بارزی دارد و مرتکبان آن با توسل به همین ضربالمثل در حال کسب موفقیتهای زیادی هستند. از شیوههای مرسومی که مدتهاست گزارشهای آن در حال انتشار است کلاهبرداریبه شیوه برنده شدن در مسابقه رادیویی است. با این که گزارشهای بسیاری در مورد این پروندهها منتشر میشود، اما مطرح شدن مستمر شکایتها حکایت از بیتوجهی بسیاری از شهروندان به هشدارهای پیشگیرانه دارد.
تجربه نشان داده است افرادی که به این شیوه در حال کلاهبرداری هستند از روابط عمومی بسیار بالایی برخوردار هستند و با توسل به مهندسی روان است که میتوانند شهروندان را فریب داده و از آنها کلاهبرداری کنند. آنها با ایجاد کردن فضای استودیو و تسلط بسیار بر فن بیان با سوژههای مورد نظر تماس گرفته و مدعی میشوند آنها در مسابقه رادیویی برنده خوش حسابی شدهاند. برخی از این تماسها از طریق واتساپ برقرار میشود و مرتکبان با قرار دادن آرم صدا و سیما روی پروفایل مورد نظر با شهروندان تماس برقرار میکنند. عمده این مرتکبان از مجرمانی هستند که در حال طی کردن دوران محکومیت خود در زندانها هستند و از فضای لازم در زندان استفاده کرده و به این شیوه کسب درآمد میکنند. شهروندان هم با دیدن آرم صدا و سیما روی پروفایل و ادامه دادن به دیالوگ با فردی که تماس را بر قرار کرده اطلاعات بانکی خود را برملا میکند.
مهمترین موضوعی که از نظر شهروندان به دور میماند این است که آنها با علم به این موضوع که در هیچ مسابقهای شرکت نکردهاند وارد ماجرا میشوند و وسوسه به دست آوردن ۵ میلیون تومان پول نقد بدون زحمت یا دریافت کمک هزینه عتبات آن هم بدون هیچ زحمتی سبب میشود فرد طمع کرده و گرفتار شود.
عمده افرادی که در دام این دسته از کلاهبرداران گرفتار میشوند همه طبقات اجتماعی از جمله پزشک، مهندس و روانشناس را شامل میشوند و این گونه نیست که طبقه فرودست جامعه گروه هدف این دسته از متهمان باشند.
افراد کلاهبردار موجودی حساب سوژههای مورد نظرشان را به دو شیوه کشاندن آنها پای عابربانک یا از طریق اینترنت بانک خالی میکنند. آنها برای اطلاع از موجودی حساب قربانیان خود با مهندسی فن بیان اطلاعات چند کارت بانکی را به دست میآورند و موجودی کارتها را بررسی کرده و سپس حساب کارتی که موجودی لازم را داشته باشد برداشت میکنند. در این مقطع تنها چیزی که به دست جوینده جایزه میرسد یک پیامک است که به جای واریز شدن پول به حسابش برداشت همه موجودیاش را اعلام میکند. پس از آن روان فردی که به راحتی سرمایهاش را تقدیم فردی کلاهبردار کرده پریشان میشود و باید تا مدتها پلههای پلیس و دادسرا را طی کند.
پلیس همواره در این باره به شهروندان هشدار داده و اعلام کرده است در صورتی که کسی برنده مسابقه شود جایزه با انجام تشریفات اداری و قانونی اهدا میشود و اصلاً نیازی به رفتن پای باجه عابربانک و دادن اطلاعات کارت بانکی به افراد ناشناس نیست و هیچ مرجع قانونی در کشور جوایز به صورت تماس تلفنی پرداخت نمیکند، بنابراین بررسی پروندههای مطرح شده حکایت از این دارد که تنها راه گرفتار نشدن در دام این دسته از کلاهبردارها بیتوجهی به تماسهای برقرار شدهاست. تا زمانی که به این دسته از تماسها پاسخ داده شود و با آنها همکاری شود باید شاهد شکلگیری این دسته از پروندهها باشیم، بنابراین عینیت ضرب المثل پنیر مجانی فقط در تله موش پیدا میشود، باید درک شود تا افراد مرتکب در رسیدن به هدفشان ناکام بمانند.