هر چند قرار است کمکهای دولتی به منظور تأمین مسکن، به معلولان و خانواده آنها تعلق گیرد، اما کلاف در هم تنیده مسائل و مشکلات معلولان با عملکرد ناچیز مسئولان و دستگاههای متولی پایانی ندارد. اکثر این افراد در عین توانمندی خاص، نیازمند حمایتهای قانونی هستند. با وجود افزایش جمعیت معلولان در کشور میزان حمایت از این افراد با توجه به تورم و شرایط اقتصادی بسیار ناچیز است تا آنجایی که برخی خانوادهها دیگر قادر به تأمین نیازهای اولیه این افراد هم نیستند. موج گرانی تجهیزات و وسایل توانبخشی از یک سو و کاهش پوششهای حمایتی از سوی دیگر سبب شدهاست تا هم معلولان و هم مسئولان ناراضی باشند. شوآف رسانهای برخی مدافعان بدون عمل در حوزه معلولان، آفتی است که با برگزاری مراسمهای پرهزینه برای معلولان، خروجیای جز سرپوش گذاشتن بر ناکارآمدیها ندارد. حالا وزیر تعاون کار و رفاه اجتماعی دولت سیزدهم وعده دادهاست از حقوق افراد دارای معلولیت در بودجه سال ۱۴۰۱ به صورت ویژه حمایت کند و تا پایان آذرماه دستگاههای کم کار حوزه اشتغال معلولان را به دولت معرفی کند و توبیخ این دستگاهها در دستور کار قرار گیرد.
اکثر خانوادههای دارای فرد یا افراد معلول به دلیل تورم و نبود حمایتهای کافی دستگاههای متولی همچون بهزیستی و سایر نهادها، قادر نیستند وسایل و تجهیزات اولیه و ضروری مورد نیاز این افراد را تأمین کنند. تأمین برخی وسایل و پرداخت مستمری ناچیز و وعدههای عملی نشده و طولانیمدت، کار را به جایی کشاندهاست که خانوادهها شرمنده افراد معلول خود شدهاند و با سیلی صورت خود را سرخ نگه میدارند.
یکی از آفتهای مسئولان و دستگاههای متولی در حوزه معلولان، شوآفهای رسانهای و گزارشهای بزرگنمایی شدهاست تا سرپوشی بر ناکارآمدیهای خود بگذارند و از مسئولیتهای ذاتی شانه خالی کنند. این مسئولان حتی حاضر به پاسخگوی وظایف قانونی خود هم نیستند.
«علی اصغر» پدر یکی از افراد دارای معلولیت شدید به «جوان» گفت: فرزندم دارای معلولیتهای متعددی است و به عنوان معلول دارای معلولیت شدید در سازمان بهزیستی شناخته شدهاست. نگهداری فرزند ۱۳ سالهام کار بسیار دشواری است. فرزندم به دلیل معلولیت ذهنی و جسمی هر روز باید پوشک بشود. کاردرمانی ذهنی، هزینه بسیاری میطلبد. متأسفانه ماهانه مبلغ ناچیزی به فرزندم پرداخت میشود که کفاف هزینههای بالای نگهداری او را نمیدهد. فقط برای سمعک فرزندم حدود ۸ میلیون و نیم پرداخت کردهام که ماههاست به رغم تحویل مدارک پول آن را سازمان نمیدهد.
وی با بیان اینکه کارگر و در منزل پدرم ساکن هستم و قادر نیستم هزینههای بالای فرزندم را تأمین کنم، گفت: از سازمان بهزیستی میخواهم بستههای حمایتی را که برای معلولان در نظر گرفتهاست به همه معلولان شدید و نیازمند بپردازد. چرا به درد ما رسیدگی نمیکنند؟ شرایط اقتصادی جامعه نگهداری فرزند سالم را با مشکل روبهرو کرده، چه برسد به نگهداری از فرزند معلول، آن هم افراد دارای معلولیت شدید که نیاز دائم به کمک، حمایت و مددکاری جسمی و ذهنی دارد. سازمان بهزیستی برای کمک به نگهداری فرزندم، ماهانه مبلغی پول پرداخت میکند، با این هزینه حتی نمیتوان پوشک تهیه کرد. برای درمان و مراقبتهای بهداشتی و پزشکی باید مبلغ زیادی هزینه کنم.
کم نیستند اینگونه خانوادههایی که با داشتن فرزند یا فرزندان معلول به دلیل شرایط اقتصادی و تورم از پس هزینهها برنمیآیند. دامنه مشکلات این خانوادهها با افزایش تورم بیشتر و بیشتر میشود و آنها حتی در مواردی قادر نیستند خوراک و لوازم بهداشتی و سلامتی مورد نیاز فرزندان خود را تأمین کنند.
همایش به جای انجام کار
روز و هفته نمادین معلولان و افراد کمتوان در تقویم کشور و حتی سازمانهای جهانی پر رنگ میشود. برخی دستگاهها به جای انجام وظیفه قانونی و ارائه راهکار برای پیشرفت و گذر این افراد از بار مشکلات، با دادن لوح و تقدیر ناچیز و با برگزاری مراسم با هزینههای بالا از چند نفر از این افراد تقدیر میکنند تا کاری کردهباشند! این مسئولان و دستگاهها به دنبال مطرح شدن در رسانهها هستند تا کمکاریهای دستگاه خود را بپوشانند.
به دلیل آنکه سازمانهای متولی درک درستی از معلول و معلولیت ندارند، مشکلات این افراد روی هم انباشته شدهاست. اگر این مسئولان به وظایف قانونی محوله خود عمل کنند، قطعات پازل مسائل و مشکلات جامعه معلولان یکی پس از دیگری حل خواهد شد. کارنامه عملکرد مسئولان در حوزه معلولان نمره قابل قبولی نگرفتهاست، چراکه مسئولان و دستگاهها متولی بازخواستی در برابر عملکردشان نمیشوند.
گویا افراد که با معلولیت خود دست و پنجه نرم میکنند، محکوم به زندگی دردناک و گذراندن روزگار سخت توأم با وعدههای توخالی هستند. در این خصوص رئیس جامعه معلولان استان اصفهان گفتهاست: افراد معلول باید دیده شوند، آنها افراد فراموششدنی جامعه نیستند و مسئولان باید برای تحقق حقوق شهروندان معلول تلاش کنند. باید در نظر داشته باشیم که خود ما با معلولیت فاصلهای نداریم و چه بسا با کوچکترین اتفاقی به خیل عظیم معلولان افزوده شویم.
مرضیه سادات معتمدی تصریح کرد: قانون تصویبشده باید اجرا شود. اعتراض برای عدم اجرای قانون جامع حمایت از معلولان به صورت کلی در سازمانهای مردم نهاد سراسر کشور انجام شدهاست، اما گویا قشر معلولان قشری فراموششده هستند.
رئیس جامعه معلولان استان اصفهان اضافه کرد: در ۱۲ آذرماه هر سال مسئولان با برگزاری همایشهایی تصمیم بر رفع مشکلات معلولان دارند و مدافع میشوند، نامهها و درخواستها داده میشود و قولهایی نیز داده میشود، اما هیچ اقدام خاصی انجام نمیشود. حتی مثلاً برای گرفتن یک جشن، سالنی در اصفهان به جز سالن بهزیستی که مناسبسازی شده باشد وجود ندارد که یک معلول بتواند از آن استفاده کند.
برخورد با دستگاههای کم کار
اجرا نکردن بندهای قانونی در خصوص اشتغال، مناسبسازی و نبود حمایتهای دستگاهها از معلولان سالهاست به وعدههای تکراری و شعاری گونه مسئولان تبدیل شدهاست.
هادیپور، مدیر عامل کانون معلولین توانا در این مورد بیان کرد: از ۲ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان بودجه سال ۹۷ سازمان بهزیستی تنها ۵/ ۲ درصد یعنی معادل ۵۰ میلیارد تومان برای اشتغال افراد دارای معلولیت هزینهشدهاست، در حالی که طبق آمار خود سازمان بهزیستی از یک میلیون و ۵۰۰ هزار عضو معلول سازمان بهزیستی ۸۸۷ هزار نفر بیکار هستند. حالا وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در آستانه روز و هفته معلولان اعلام کردهاست که گزارش اجرای قانون به کارگیری ۳ درصدی معلولان توسط دستگاهها تا آخر آذر ماه جاری به دولت ارسال میشود و دستگاههایی که این قانون را اجرا نکردهباشند، توبیخ میشوند. حجتالله عبدالملکی اعلام کرد: دولت تصمیم میگیرد که با دستگاههای متخلف چه برخوردی شود.
همچنین وی در نشست صمیمانه با جمعی از فعالان و نخبگان دارای معلولیت کشور گفت: حقوق افراد دارای معلولیت در بودجه سال ۱۴۰۱ به طور ویژه دیده خواهد شد. من به عنوان نماینده و کارگزار جامعه معلولان در جریان تصویب بودجه سال ۱۴۰۱ تمامقد از این جامعه دفاع خواهم کرد. وزیر تعاون کار و رفاه اجتماعی افزود: قانون حمایت از حقوق معلولان اگر به طول کامل اجرا شود، باز هم تکلیف ما نسبت به این جامعه شریف ادا نمیشود.