زنده‌یاد آیت‌الله حاج شیخ‌محمد مـؤمــن‌قمـی از عالمان و مدرسان مبارز حوزه علمیه قم در دوران پیش از پیروزی انقلاب اسلامی و نیز کارگزاران نظام اسلامی در دوران برقراری آن است. اثری که هم اینک به شما معرفی می‌شود، شامل بخشی از خاطرات آن مرحوم است که به همت مرکز اسناد انقلاب اسلامی، تنظیم و منتشر شده است. ناشر در دیباچه این اثر و درباره موضوع آن، چنین آورده است: «آیت‌الله محمدمؤمن‌قمی از شخصیت‌های برجسته حوزه علمیه قم است که با استفاده از موقعیت علمی شهر قم، توانست در دروس علمای بزرگی همچون: مرحوم علامه طباطبایی، آیت‌الله شیخ مرتضی حائری، آیت‌الله گلپایگانی و امام خمینی شرکت کند و بهره‌های علمی وافری ببرد. دقت و تیزبینی در موضوعات علمی از ویژگی‌های بارز آیت‌الله مؤمن است. ایشان به رغم اشتغالات علمی و غوطه‌ور شدن در مباحثات علمی، فلسفی و اخلاقی، از پرداختن به مسائل سیاسی و اجتماعی نیز غافل نبود و با پیروی از حضرت امام در مبارزات مردمی نقش داشت. تبعید به شهداد- که یکی از نقاط بد آب و هوای ایران است- گواه این ادعاست. بعد از پیروزی انقلاب نیز علاوه بر اهتمام به موضوعات علمی، تدریس و مباحثه در مسئولیت‌های مختلف انجام وظیفه کرد که عضویت در شورای نگهبان، از فعالیت‌های برجسته ایشان است. از خصوصیات اخلاقی آیت‌الله مؤمن می‌توان به تواضع و فروتنی ایشان اشاره کرد که این امر سبب شد در بیان و انتشار خاطرات دچار تردید شوند، اما با اصرار مرکز اسناد، این امر تحقق یافت و آنچه می‌خوانید مجموعه خاطرات آقای مؤمن‌قمی است که در مرکز اسناد قم ضبط شده و پس از بازنویسی و تدوین در سه فصل، سامان یافته است. فصل اول به وضعیت خانواده، تحصیلات و اساتید می‌پردازد. فصل دوم به خصوصیات علمی و اخلاقی استاد برجسته خود امام خمینی اشاره می‌کند و فصل پایانی نیز به پاره‌ای از موضوعات بعد از انقلاب مانند عضویت در شورای نگهبان و انتخابات دوره سوم مجلس شورای اسلامی می‌پردازد که از موضوعات مهم این فصل است...».
آیت‌الله مؤمن‌قمی در بخشی از این خاطرات درباره نگاه خود به انجام وظیفه در شورای نگهبان چنین آورده است: «واقعیت این است که شورای نگهبان، هرگز به صورت خطی برخورد نکرده و تسلیم هیچ کس هم نشده است، حتی به خاطر ندارم چیزی برخلاف قانون، از شورای نگهبان بروز کرده باشد. بنده خودم تا به حال، یک رأی مصلحتی نداده و از محدوده‌ای که برای یک عضو شورای نگهبان تعیین شده است، فراتر نرفته‌ام، حتی به برخی از آقایان شورا هم گفته‌ام که خلافِ مرز و حد تعیین‌شده حرکت کردن، ممکن است خروج از وظیفه و خلاف شرع باشد. به یاد دارم حضرت آیت‌الله آقای صافی می‌گفتند: پس اگر این طور باشد، اگر شما قاضی باشید، لابد ممکن است بعضی از آقایان شورا را تعزیر هم بکنید! وقتی مسئله‌ای به ما ارجاع می‌شد یا مربوط به شورای نگهبان بود و ما طبق موازین احیاناً به سود آقای میرحسین موسوی انجام می‌دادیم، طیفی که مقابل میرحسین موسوی بودند، قهراً واکنش نشان می‌دادند که: چرا چنین کردید؟ برخی از افراد این طیف حتی با من رفاقت داشتند و در عین حال نیم ساعت و سه ربع صحبت می‌کردند که در فلان قصه، چرا شورای نگهبان آن گونه به سود میرحسین موسوی نخست‌وزیر رأی داد تا ایشان بتواند از این امر استفاده کند؟ ما می‌گفتیم: رأیمان قانونی است، ممکن است با آقای موسوی اختلاف سلیقه داشته باشیم، ولی این دلیل نمی‌شود در مقام رأی دادن و تصمیم‌گیری، این تفاوت سلیقه را لحاظ کنیم. امید است خداوند متعال همه‌مان را در طول عمر موفق بدارد تا وظیفه الهی خویش را بشناسیم و سر سوزنی از آن منحرف نشویم...».
