تحرکات دیپلماتیک جهانی برای افزایش سطح مناسبات با طالبان بیشتر از هر موقع دیگری است. نماینده ویژه روسیه در امور افغانستان از امریکا و اروپا خواسته داراییها افغانستان را آزاد کنند و تأکید کرده که این داراییها الان مربوط به افغانستان است نه طالبان. وزیر خارجه چین نیز قرار است با هیئت طالبان در قطر دیدار کند و گزارشها از احتمال بازگشایی دفتر اتحادیه اروپا در افغانستان خبر میدهند؛ تحولاتی که طالبان را به شناسایی جهانی در افغانستان نزدیکتر کرده است.
کمتر از یک هفته پس از آنکه روسها در مسکو با دعوت از طالبان نشست منطقهای را درباره افغانستان برگزار کردند، «ضمیر کابلوف» نماینده ویژه ریاستجمهوری روسیه در امور افغانستان روز دوشنبه، سوم مهرماه در جریان کنفرانس مطبوعاتی در خبرگزاری «روسیا سگودنیا» گفت که به اعتقاد او سازمان ملل آمادگی دارد تحریمها علیه این گروه را لغو کند. کابلوف همچنین تعیین ضربالاجل از سوی روسیه برای طالبان جهت تشکیل دولت فراگیر را رد کرد. دیپلمات ارشد روسیه در مسائل افغانستان به انتقاد از رویکرد امریکا و اروپا در قبال طالبان پرداخت و گفت: «اینکه اروپا و امریکا داراییهای مالی کابل را رفع مسدودی نمیکنند، امری ظالمانه است، چون ما در مورد داراییهای ملی یک کشور صحبت میکنیم و نه جنبش طالبان، که اکنون در قدرت هستند.»
پس از سقوط کابل به دست طالبان، روسیه تحولات افغانستان را با تمرکز بیشتری دنبال میکند. روی کارآمدن طالبان باعث شده روسها برخی مانورهای نظامی را در مرزهای تاجیکستان و افغانستان دنبال کنند. به تازگی نیز وزارت خارجه روسیه اجلاس موسوم به «فرمت مسکو» را در مورد افغانستان در تاریخ ۲۸ مهرماه برگزار کرد و این نشست اولین کنفرانس بینالمللی بود که طالبان از زمان قدرت گرفتن در آن شرکت میکرد. مقامات مسکو اگرچه اعلام کردهاند که برای به رسمیت شناختن طالبان عجلهای نخواهند داشت، اما سخنان کابلوف درباره لزوم لغو تحریمها علیه طالبان و همچنین تأکید بر آزادیسازی داراییهای افغانستان به عنوان یک کشور نشانههای مثبت و همان چیزی است که مقامات طالبان از مسکو انتظار دارند. روز دو شنبه هم «عبدالقهار بلخی»، سخنگوی وزارت امور خارجه دولت طالبان در توئیتی با استقبال از تصمیم ولادیمیر پوتین درباره این گروه نوشت که از اظهارات اخیر ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه درباره حذف نام طالبان از لیست سازمانهای تروریستی استقبال میکند. پیش از این ولادیمیر پوتین گفته بود که تصمیم حذف طالبان از فهرست سازمانهای تروریستی باید در سطح سازمان ملل گرفته شده شود و روسیه نیز همین مسیر را دنبال خواهد کرد.
تحرکات دیپلماتیک در قطر
علاوه بر روسها، چین نیز بر تحرکات دیپلماتیک خود در حوزه افغانستان افزوده است. وزارت خارجه چین روز دو شنبه اعلام کرد «وانگ یی» وزیر خارجه این کشور قرار است با هیئتی از طالبان در قطر دیدار کند. به گفته «وانگ ونبین» سخنگوی وزارت خارجه چین، دو طرف قرار است در خصوص آخرین وضعیت در افغانستان و نگرانیهای مشترک در تاریخ ۲۵ تا ۲۶ اکتبر (سوم و چهارم آبان) گفتگو کنند. قبل از تصرف کابل توسط طالبان هم وزیر خارجه چین با این گروه در شهر تیانجین در شمال چین دیدار کرده و گفته بود که انتظار دارد طالبان نقش مهمی در روند صلح افغانستان و همچنین بازسازی این کشور ایفا کنند.
یکی از مهمترین نگرانیهای چین در ارتباط با قدرتگیری طالبان، نزدیکی جغرافیایی بخش مسلماننشین چین با افغانستان است. این نگرانی را در سخنان سخنگوی وزارت خارجه چین نیز میتوان به وضوح مشاهده کرد، آنجا که «وانگ ونبین» در نشست خبری خود از طالبان خواست گروه ترکستان شرقی را سرکوب کند، تحولی که به گفته او این گروه تهدیدی مستقیم برای امنیت ملی چین به شمار میرود. چین همچنین تلاش دارد با طالبان روابط نزدیکی دنبال کند و پس از آنکه دولت موقت طالبان در کابل معرفی شد، پکن از اعطای ۳۱ میلیون دلار کمک اضطراری شامل واکسن کرونا به افغانستان خبر داده بود. در مقابل طالبان هم چین را شریک اصلی خود در بازسازی افغانستان خوانده است. چین همچنین از معدود کشورهایی بود که پس از کنترل طالبان بر کابل سفارتخانه خود را در این شهر حفظ کرد.
غربیها در مسیر چین و روسیه
در روزهای اخیر، کشورهای بیشتری تمایل خود را برای همکاری با طالبان نشان دادهاند. روزنامه بریتانیایی فایننشالتایمز نیز در جدیدترین گزارش خود خبر داد که اتحادیه اروپا قصد دارد تا یک ماه دیگر نمایندگی دیپلماتیک خود را در کابل بازگشایی کند، زیرا این اتحادیه قصد دارد تعاملات محدود خود را با رژیم طالبان افزایش دهد. گفته شده این اقدام به این معنای است که دیپلماتهای اتحادیه اروپا حدود ۱۲ هفته پس از ترک از کابل به این شهر باز میگردند، زیرا بروکسل به دنبال هماهنگی تلاشهای صورت گرفته برای کمکرسانی و ادامه تخلیه شهروندان افغان است. در واکنش به این گزارش، ذبیحالله مجاهد، معاون وزارت اطلاعات و فرهنگ و سخنگوی حکومت طالبان به بیبیسی گفت که حکومت طالبان از این اقدام اتحادیه اروپا استقبال میکند. اتحادیه اروپا ماه گذشته هم هیئتی را به کابل فرستاد تا امکان فرستادن دیپلماتهایش به کابل را ارزیابی کند. «نبیله مسرالی»، از سخنگویان اتحادیه اروپا نیز گفته است: «میتوانیم تأیید کنیم که در حال ایجاد حداقل حضور در کابل هستیم.»
در امریکا نیز «زلمی خلیلزاد» نماینده ویژه سابق کاخ سفید در امور افغانستان در مصاحبه با شبکه «سیبیاس نیوز» گفت ایالات متحده پس از دو دهه جنگ در ایجاد یک افغانستان دموکراتیک موفق نشد. وی افزود: طالبان واقعیت افغانستان است. ما آنها را شکست ندادیم. وی همچنین مدعی شد که ایالات متحده با طالبان صحبت کرده و مجموعهای از توافقها را با هم دارند که برخی از آنها هنوز به صورت عمومی افشا نشده است. اگرچه نماینده سابق امریکا در امور افغانستان جزئیات بیشتری از توافقات امریکا با طالبان را ارائه نداده، اما پیش از این نیز برخی پیشبینی کرده بودند که امریکا در حال حرکت به سمت پذیرش طالبان در افغانستان است. این موضوع همزمان با شرایطی که تحرکات روسیه، چین و حتی اتحادیه اروپا به عنوان متحد امریکا به سمت پذیرش طالبان سوق پیدا کرده پذیرش طالبان از سوی جامعه جهانی را بیش از هر زمان دیگری محتمل کرده است.