در راستای افزایش سریالی قیمت کالا‌ها که در روز‌های پایانی دولت تدبیر با مجوز دولت اتفاق می‌افتد، نوبت به گرانی قیمت نان رسیده است، در حالی که در اردیبهشت امسال نانوایان دولتی و آزادپز قیمت‌ها را در دو مرحله تا ۵۰درصد گران کردند، برای اینکه از قافله افزایش قیمت‌ها عقب نمانند به بهانه گرانی هزینه حمل‌و‌نقل آرد، خواستار افزایش ۱۰۰درصدی قیمت نان شدند.
از انجا که نان در سبدغذایی ۸۰ میلیون ایرانی جای دارد، همواره دولت‌ها برای تصمیم‌گیری و افزایش قیمت نان با احتیاط عمل می‌کنند. از سال ۸۹ که قانون هدفمندی یارانه‌ها اجرا و قیمت نان به یکباره ۱۰۰ درصد گران شد، تاکنون تغییر قیمت‌ها به استانداری‌ها واگذار شده و در تهران نیز پاسکاری مسئولان و عدم تصمیم واحد و قطعی برای افزایش قیمت نان دولتی و آزادپز موجب شده قیمت‌ها چند نرخی شوند. به‌عنوان مثال یک نانوایی لواش ممکن است نان را به همان قیمت مصوب گذشته یعنی ۳۰۰ تومان عرضه کند و واحد دیگری نان لواش را به ۴۰۰ و واحد سوم ۴۵۰تومان عرضه کند. در مورد نان بربری و سایر نان‌ها هم همین وضعیت حاکم است، مثلاً ممکن است یک واحد نان بربری را به قیمت هزار تومان عرضه کند و واحد دیگری ۲هزار تومان یا ۲ هزار و ۵۰۰ تومان عرضه کند. شرایط طوری است که اکثر نانوایی‌ها به‌صورت غیررسمی افزایش قیمت نان را اعمال می‌کنند و هر نانوایی براساس آنالیز هزینه‌های خود، قیمتی را برای نان تعیین کرده است. تغییرات رسمی قیمت نان در سال‌های ۹۱، ۹۳ و آبان۹۸ رخ داد و بعد از ان در اردیبهشت امسال به صورت ناهماهنگ و غیررسمی قیمت‌ها بین ۳۰ تا ۵۰درصد افزایش یافت. البته در این سال‌ها عدم افزایش رسمی قیمت نان از سوی دولت باعث واکنش‌های غیررسمی برخی نانوایان شده و اتفاقاتی نظیر کاهش نامحسوس وزن چانه نان، افزایش قیمت در قالب نان‌های حاوی کنجد و سبزی‌خشک، در عمل به‌عنوان راهکار دور‌زدن قیمت‌ها موردتوجه قرار گرفته و همین منجر به بروز پدیده چند‌قیمتی در نانوایی‌ها شده است. نانوایان همواره از افزایش هزینه‌های تولید گله می‌کنند و با مظلوم‌نمایی به دنبال حمایت‌های بیشتر دولت هستند. متأسفانه در این سال‌ها در سایه نبود نظارت دستگاه‌های مربوطه مانند تعزیرات و حتی اتحادیه‌ها، واحد‌های نانوایی در محله‌ها از سوی شهرداری مناطق به مزایده گذاشته و اجاره داده می‌شوند و گاهاً یک فرد به دلیل پارتی بازی و لابی چندین نانوایی را از شهرداری اجاره می‌کند و با گذاشتن چند کارگر شهرستانی و ناوارد نانوایی را اداره کرده که پول خوبی عایدش می‌شود. این اتفاق به دلیل ضعف مدیریت و نظارت اتحادیه‌ها نیز صورت می‌گیرد. به عنوان مثال اتحادیه نان سنگک از ابتدای کرونا تاکنون نیمه تعطیل شده، به طوری که تلاش خبرنگار «جوان» برای ارتباط با رؤسای اتحادیه و طرح مشکلات مردم با نانوایان سنگک بیش از یک‌سال است که ناکام مانده، حال در چنین شرایط نابسامانی انتظار داریم که نان خوب با قیمت مناسب به دست مصرف‌کنندگان برسد.
تصمیم شرکت حمل و نقل آرد برای افزایش ۳۰۰درصدی کرایه
اکنون بعد از افزایش قیمت در اردیبهشت‌ماه، بار دیگر اتحادیه نانوایان سنتی به بهانه گرانی ۳۰۰ درصدی کرایه از سوی شرکت حمل و نقل آرد به دنبال افزایش ۱۰۰ درصدی قیمت نان هستند.
بیژن نوروز مقدم آبکنار در گفتگو با ایلنا، درباره آخرین تصمیمات در حوزه قیمت نان می‌گوید: طی ۱۰ سال اخیر تنها سه بار در سال‌های ۹۱، ۹۳ و ۹۸ قیمت نان تغییر داشته، درحالی که هزینه تولید و تورم به ویژه در دو سال اخیر رشد بسیاری داشته است.
وی می‌افزاید: ما در سال ۹۹ آنالیز قیمت تولید نان را براساس هزینه تمام‌شده تولید و تورم سالانه آماده و آن را در اختیار دستگاه‌های ذی‌ربط قرار دادیم. براساس آنالیز تهیه شده قیمت نان در سال گذشته باید ۷۰ تا ۷۵ درصد افزایش می‌یافت، اما تصمیمی در این ارتباط گرفته نشد و وعده تصمیم درباره آن را در ماه‌ها بعد دادند.
به گفته نوروز مقدم آبکنار، تعلل در افزایش قیمت نان در حالی است که در سال ۱۴۰۰ هزینه گارگر، بیمه، مالیات، حمل و نقل و... برای نانوایان رشد صعودی داشته است و ادامه تولید برای بسیاری از آن‌ها دیگر مقرون به صرفه نیست.
وی تأکید می‌کند: در سال جاری شرکت حمل و نقل آرد اعلام کرده است که به دلیل افزایش هزینه‌های جانبی کرایه حمل را ۳۰۰ درصد افزایش خواهد داد.
نوروز مقدم آبکنار مشکل دیگر نانوایان را ترک کار کارگران و کاهش نیروی کار نانوایی عنوان کرده و می‌گوید: در سال ۱۴۰۰ با معضل ترک کار کارگران نانوایی و کاهش نیروی کار مواجه شده‌ایم، چراکه آن‌ها کار در نانوایی را دیگر به اقتصادی نمی‌دانند و نانوایان نیز توان افزایش مزد کارگر را ندارند.
وی تصریح می‌کند: بیشتر کارگران نانوایی شغل خود را به کارگر ساختمان تغییر داده‌اند، زیرا بر این باورند درآمد کار ساختمان بیشتر است و ساعت کاری کمتری دارد، ضمن اینکه نیاز به تخصص خاصی ندارد.
نوروز مقدم آبکنار یادآورمی شود: نیروی کار نانوایی ۵۰ تا ۶۰ درصد هزینه تمام شده تولید نان را دربرمی‌گیرد و با توجه به ثابت ماندن قیمت نان، نانوایان درآمدی برای افزایش مزد کارگران خود و جلوگیری از ترک کار آن‌ها را ندارند.
رئیس اتحادیه نانوایان سنتی می‌گوید: درخواست برای افزایش ۱۰۰ درصدی قیمت نان را به دستگاه‌های ذی‌ربط مانند استانداری و وزارت صنعت، معدن و تجارت ارسال کرده‌ایم. در صورت عدم اصلاح قیمت نان و ادامه شرایط کنونی، باید متنظر تعطیلی واحد‌های بیشتری از نانوایی‌ها باشیم.
