سازمان سینمایی از سازمان تنظیم مقررات رسانههای صوت و تصویر فراگیر (ساترا) بابت محتوای سریال «زخم کاری» شکایت کرده و خواستار توقف پخش این سریال شده است. اعلام رسمی این خبر در حالی صورت گرفت که مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد ابتدا همه چیز را تکذیب میکردند، اما با پیگیریهای رسانهای مشخص شد سازمان سینمایی به دادسرای فرهنگ و رسانه شکایت کرده است، ولی مدیران آن مجموعه سعی در پنهان کردن آن داشتهاند.
پنهانکاری یک شکایت رسمی
سازمان سینمایی از سازمان تنظیم مقررات رسانههای صوت و تصویر فراگیر (ساترا) بابت محتوای سریال «زخم کاری» شکایت کرده است. گفته میشود صحنههای مربوط به سیگار کشیدن مالک (با بازی جواد عزتی)، نمایش استفاده از مواد مخدر و مشروبات الکلی در بخشهایی از سریال از جمله موارد اعتراضی سازمان سینمایی است. پس از این خبر بود که یکی از رسانههای سینمایی که مدیرمسئولش یکی از تهیهکنندگان بانفوذ تلویزیون است با انتشار خبری به نقل از منابع آگاه در داخل وزارت فرهنگ و ارشاد این موضوع را تکذیب کرد و گفت، اساساً وزارت فرهنگ و ارشاد بنایی بر شکایت از آثار سینمایی و نمایش خانگی ندارد! با این موش و گربهبازیهای شکایت کردن و انکار آن و پس از تکذیبهای مختلف بالاخره سازمان سینمایی در بیانیهای کوتاه و مبهم ضمن تأیید تلویحی شکایت از «زخم کاری» نوشت: «وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با توجه به انتشار و پخش آثار تصویری در حوزه نمایش خانگی، ضمن دفاع از مجوزهای صادر شده، در خصوص محصولات فرهنگی فاقد مجوز، مطابق رویه قانونی گزارشی به مراجع ذیربط ارسال میکند تا حقوق فعالانی که در چارچوب قانون عمل میکنند، پایمال نشود.»
واکنش «ساترا»
پس از انتشار و اعلام رسمی شکایت سازمان سینمایی از ساترا به دادسرای فرهنگ و رسانه که تلاشهای زیاد و غیرقابل توجیهی برای انکار آن صورت گرفت، «علی سعد» معاون کاربران و تنظیمگری اجتماعی ساترا در توئیتی خطاب به سازمان سینمایی نوشت: «ساترا تمایلی به مطرح کردن سنگاندازیها در مسیر حمایتی خود از رسانههای صوت و تصویر ندارد، ولی لازم است شفاف اعلام کنم، در روزهای گذشته وزارت فرهنگ و ارشاد نسبت به پخش سریال «زخم کاری» به دادسرای فرهنگ و رسانه شکایت کرده است. دوستان در صورتی که با مردم صادقند، با تکذیبیه رسمی افکار عمومی را آگاه کنند! کاش دوستان وزارت فرهنگ و ارشاد در آخرین روزهای مسئولیت خود با مردم صادق بودند.»
محمدجواد شکوریمقدم، مدیرعامل فیلیمو نیز به این عرصه وارد شد و در توئیتی با اشاره به حواشی پیش آمده پیرامون سریال «زخم کاری» نوشت: «حداقل نیاز یک صنعت برای توسعه، پایداری قوانین و پنجره واحد ارتباط با حاکمیت است، چند سالی است صنعت ویاودی معلق است و قطعاً در آینده هیچکس پاسخگوی خشک شدن ریشه این صنعت مانند دیگر صنایع نخواهد بود.»
حواشی «زخم کاری»
سریال «زخم کاری» به کارگردانی محمدحسین مهدویان و تهیهکنندگی محمدرضا تختکشیان جدیدترین محصول فیلیمو است که با اقتباس از رمان «بیست زخم کاری» محمود حسینیزاد و نمایشنامه «مکبث» اثر ویلیام شکسپیر ساخته شده است.
طی روزهای گذشته و همزمان با انتشار چهارمین قسمت سریال «زخم کاری» روی پلتفرمهای اینترنتی یا همان ویاودیها با انتقادات زیادی نسبت به محتوای این مجموعه که در آن مخاطب با کیفیت بیکم و کاست نحوه مصرف مواد مخدر تا سیگار کشیدنهای اگزجره کاراکترها و سرو مشروبات الکلی در قامت یک کلاس آموزشی آشنایی پیدا میکند، در رسانههای مختلف همراه بوده است. همه این مسائل تا قبل از اعلام خبرهایی درباره شکایت سازمان سینمایی از سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی (ساترا) به قول عامه سوءتفاهمی بیش نبود، چه اینکه پس از اعلام این خبر یک بار دیگر بحث سهمخواهی وزارت فرهنگ و ارشاد در داشتن قدرت اعطا یا ابطال درخواستهای تولید محتوا بر بستر فضای مجازی مطرح شد که چند سالی است بین مدیران وزارت فرهنگ و ارشاد و صدا و سیما به صورت پینگپنگی شکل گرفته است. طرح ادعای فشار برای حذف نام کتاب و نویسندهاش از تیتراژ این سریال که با اقتباس از آن ساخته شده است حاشیه دیگری بود که از سوی محمود حسینیزاد، نویسنده «بیست زخم کاری» مطرح شد. حسینیزاد پیش از انتشار این سریال گفته بود: «این رمان از آذر و دیماه سال گذشته با شروع تهیه سریال لغو مجوز شد. حالا برای پخش این سریال ظاهراً گفته شده اسم کتاب از روی آن برداشته شود و از بخش چهارم دیگر اسم کتاب در تیتراژ سریال نیست.» پس از انتشار این خبر ناشر کتاب «بیست زخم کاری» توضیحاتی ارائه داد که در بخشی از آن آمده است: «کتاب «بیست زخم کاری» در سال ۱۳۹۵ منتشر شد و طی سه سال به چاپ چهارم رسید و نامزد جوایز ادبی نیز شد، اما کمتر از دو سال پیش، به خواست وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از تجدید چاپ این کتاب جلوگیری شد، بنابراین هنگام ساخت و پخش سریال قصه این رمان، کتاب در بازار ناموجود بوده و همه خبرهای فروش این کتاب ناآگاهانه و شاید مغرضانه بوده است، حتی طی چند روز گذشته به ناچار جلوی فروش نسخه الکترونیک آن را نیز گرفتیم که در نبود نسخه کاغذی روزگار خوشی را پشت سر میگذاشت. رایزنیهای زیادی برای بازپسگیری مجوز کتاب انجام شد که متأسفانه تاکنون به نتیجه نرسیده است. از طرفی به چاپ نرسیدن این کتاب، موجبات سوءاستفاده دلالان را نیز فراهم کرده و شنیدهایم که اشخاصی اقدام به انتشار و توزیع غیرقانونی آن کردهاند و در پرده آخر ماجرا، از همین هفته و در اپیزود متأخر سریال نام کتاب و ناشر را از تیتراژ برداشتهاند و این کار را با اپیزودهای قبلی نیز انجام دادهاند، بنابراین دیگر هیچ رد و اثری از این کتاب در هیچ کجای این اقتباس وفادار به متن به چشم نمیخورد. بدون شک تمامی این ماجرا برای نویسنده و ناشر- تنها بینصیبان در این میان- بسیار دردناک است و امیدواریم در آینده نزدیک موانع بر سر راه این کتاب برداشته شود.»
نکته آخر
بعد از انتشار ویروس کرونا بحث تمرکز بر فضای مجازی و ساخت و انتشار آثار متنوع در این عرصه به واسطه پلتفرمهای اینترنتی یا همان ویاودیها به شکل جدیتری مطرح و پیگیری شد. در همین بین سازمان تنظیم مقررات رسانههای صوت و تصویر فراگیر (ساترا) و وزارت فرهنگ و ارشاد هر کدام به نوعی مدعی اعمال مدیریت و نظارت بر این عرصه هستند؛ دعوایی که طی چند سال اخیر باعث تحلیل رفتن انرژی و مستهلک شدن توانهای بالقوه و بالفعل زیادی در بین سرمایهگذاران و هنرمندان شده است. به نظر میرسد دستگاههای مسئول باید با ورود به این بحث تعیین تکلیف مدیریت محتوا و صدور مجوزهای لازم زمینه هر گونه بهانهجویی و سنگاندازی مدیرانی را که برای حفظ صندلی و موقعیتشان هر کاری انجام میدهند از بین ببرند.