اقبال عمومي به سرمايهگذاري در ارزهاي ديجيتال، گرايش كلاهبرداران براي تصاحب سرمايههاي در گردش را به همراه داشته است. هر چند استخراج رمزارزها متوقف و فعاليت صرافيها در اين باره ممنوع اعلام شده است، با اين حال تشكيل پروندههاي شكل گرفته درباره كلاهبرداريهاي صورت گرفته نشان از جريان داشتن كسب و كار در لايههاي پنهان جامعه دارد.
در شرايط دشوار اقتصادي و شيوع كرونا، ورود رمزارزها به كسب و كار جامعه، اقبال عمومي در اين باره را به همراه داشته است، به طوري كه فرزين فرديس، نايب رئيسكميسيون اقتصاد نوآوري و تحول ديجيتال اتاق بازرگاني تهران اعلام كرده است 12ميليون ايراني در كسب و كار ارزهاي ديجيتال فعال هستند. وي حجم مبادله روزانه رمزارزها در پايان اسفند سال گذشته را بين ۵ تا ۱۰هزار ميليارد تومان اعلام و تأكيد كرده است ۷۷درصد از دارندگان رمز ارز، به قصد سرمايهگذاري و حفظ ارزش پول وارد اين بازار شدهاند.
اين حجم تبادل مالي آن هم در شرايطي كه موضوعات قانونياش در حال بلاتكليفي به سر ميبرد و به دليل نداشتن پشتوانه شفاف، امنيت سرمايهگذاري در آن وجود ندارد، مورد اقبال كلاهبرداران قرار گرفته است. جهش قيمت صورت گرفته در ارزهاي ديجيتال سبب گرايش بسياري براي وارد شدن به اين بازار شده است. ارزهاي ديجيتال به دليل امنيت بالا در جابهجايي، ناشناس بودن تراكنشها و اينكه كسي مالك آنها نيست و نظارت دولتها و واسطهها را حذف كرده، محبوب شدهاند. ارزهاي ديجيتال اولين پولي است كه به صورت كامل در بستر اينترنت توليد ميشود و هيچ بانكي از آن پشتيباني نميكند. اين پول كاملاً غيرمتمركز است و فقط توسط مردم كنترل ميشود و باعث ايجاد تورم هم نميشود.
به باور كارشناسان بازار سرمايه و رمز ارز براي سرمايهگذاري در بازار رمزارزها بايد ماهيت رفتاري- روانشناختي و ريسكهاي حاكم بر آن را بيشتر شناخت. اين بازار در دسته بازارهاي «بسيار پرريسك» با «نوسان قيمتي بسيار زياد» دستهبندي ميشود چراكه بیتوجهی به اين موضوع منجر به شكلگيري پروندههاي كلاهبرداري در پليس ميشود.
افزايش كلاهبرداري ارزهاي ديجيتال
سرهنگ رامين پاشايي، معاون اجتماعي پليس فتاي نيروي انتظامي روز گذشته از افزايش كلاهبرداريهاي صورت گرفته در اين باره خبر داد و تأكيد كرد كه براي خريد و فروش رمز ارزها هيچ صرافي مجازي در كشور وجود ندارد، به خاطر همين لازم است افراد علاقهمند به حضور در اين بازار به اين نكته توجه داشته باشند. برخي از صرافيهاي رمز ارز مجوز محدود دريافت كردهاند و بر اساس اين مجوز ميتوانند رمز ارز را فقط براي مبادلات تجاري در اختيار كسب و كارهاي محدودي قرار دهند.
فعاليت غيرقانوني صرافيهاي رمزارز
وي با بيان اينكه بسياري از صرافيهاي رمزارز بدون مجوز فعاليت ميكنند، گفت: متأسفانه نبود قوانين درست و دقيق در حوزه رمزارزها آمار جرائم در اين حوزه را نيز افزايش داده است، به طوري كه حتي ممكن است يك صرافي غيرمجاز تمام دارايي كاربرانش را تصاحب كند. پاشايي با تأكيد بر اينكه لازم است براي فعاليت در حوزه رمزارزها، قوانين مدوني نيز در كشور ايجاد شود، تصريح كرد: متأسفانه مجرمان سايبري در شرايط نبود قوانين مدون با ارائه تبليغات كاذب در شبكههاي اجتماعي و پيامرسانها فعاليتهاي متعدد و متنوعي را پيش ميبرند. مردم نيز آگاهي درستي از اين فضا ندارند و با فريب همين تبليغات وارد سرمايهگذاري در حوزه رمز ارزها ميشوند، در حالي كه كاربران بايد بدانند سرمايهگذاري در رمزارز نيز مانند بازار بورس دوره نزولي و صعودي دارد و هميشه در يك روند ثابت باقي نميماند.
وي با بيان اينكه لازم است اطلاع كاربران از اين فضا افزايش پيدا كند و قوانيني در اين زمينه تصويب شود، ادامه داد: در حال حاضر آمارهاي ما نشان ميدهد جرائم حوزه شرطبندي و قمار كاهش پيدا كرده اما كلاهبرداريها در حوزه رمزارز و به بهانه سرمايهگذاري در اين بازار رو به افزايش است. پاشايي گفت كه كاربران قبل از ورود به اين بازار بايد حتماً از مشاوران اقتصادي معتبر و شناخته شده مشورت بگیرند و از اعتماد به افراد ناشناس در فضاي مجازي پرهيز كنند.