سرویس اقتصاد جوان آنلاین: حضور «دیو» گرانی در زندگی مردم حکایت امروز و دیروز نیست. مدتی است که ثبات قیمت مایحتاج روزانه، آرزویی دست نیافتنی شده و برای کسی که روانه بازار میشود، تخمین هزینه فهرست اقلام مورد نیازش قابل پیشبینی نیست. در ماههای اخیر گرانی افسارگسیخته در سایه فساد موجود در اقتصاد رنجور کشور و شیوع ویروس کرونا بیش از هر زمان دیگری معیشت مردم را با چالش روبهرو کرده است و متأسفانه تدابیر مسئولان برای کاهش این آسیبها کافی نیست.
این روزها مردم با گذر از گرانیهای نوروز و ماه رمضان به گرانیهای انتخابات ریاستجمهوری رسیدند. پیش از این در آستانه انتخابات قیمت انواع کالا ارزان یا ثابت میماند و اثری از گرانی قیمتها به ویژه موادغذایی نبود، اما به نظر میرسد در این دوره، دولت بازار را به حال خود رها کرده است. بعد از افزایش قیمت مرغ، روغن، حبوبات و لوازم بهداشتی در روهای اخیر شاهد افزایش قیمت نان در شهرستانهای مختلف هستیم. در پایتخت نیز از هفته آخر ماه رمضان، آزادپزها قیمت نان را گران کردند، اما افزایش قیمت آن رسماً اعلام نشده است. در سایه این گرانیها از وزارت صمت خبر میرسد که سرانه مصرف برنج به دلیل گرانی قیمتها ۱۵تا ۲۰درصد کاهش یافته و همین نسبت شامل سایر مواد مانند مرغ، گوشت، لبنیات و حتی نان هم میشود. از گرانی موادغذایی که بگذریم سایر بازارها مانند ارز و سکه نیز تحت تأثیر مذاکرات وین و انتخابات در حال نوسان است و افزایش و کاهش قیمت آنها بر نوسانات قیمتی موادغذایی نیز تأثیرگذار است. قیمت ارز از٣٣ هزار تومان به محدوده ٢٢هزار تومان و بهطور مجدد تا ٢٥هزارتومان هم رسید، اما تحت تأثیر مذاکرات وین به محدوده ٢١هزار تومان نزول یافت، البته در روزهای اخیر قیمت آن مجدداً افزایش یافته و به محدوده ٢٣هزار تومان نزدیک شده است و پیشبینی میشود که روند صعودی ادامه داشته باشد. بیثباتی بازارهای مالی و عدم پیشبینی از برنده کرسی ریاست جمهوری به گرانی قیمتها و رشد تورم دامن زده و در این میان مردم که فقط نظارهگر رقابتهای کرسی قوه مجریه هستند، بیش از همه ضرر میکنند و همچنان در انتظار تغییرات جدید در وضعیت معیشت خود هستند.
کاهش ۱۵تا ۲۰درصدی مصرف سرانه برنج
مدیرکل دفتر امور بازرگانی وزارت صمت در گفتگو با ایلنا میگوید: «به واسطه کاهش واردات، مصرف سرانه برنج ۱۵ تا ۲۰ درصد کاهش داشته است. یعنی برآورد ما این است که حدود ۵ تا ۶ کیلوگرم به علت افزایش قیمت برنج کاهش مصرف سرانه داریم.»
صدیف بیکزاده در پاسخ به اینکه قیمت نان در استان البرز و سایر استانها ۴۰ تا ۵۰ درصد گران شده، چرا افزایش قیمت آن رسماً اعلام نمیشود، میافزاید: «از آنجا که مسئول دبیرخانه ساماندهی گندم، آرد و نان شرکت بازرگانی دولتی ایران است، اگر این شرکت اعلام افزایش قیمت نان را انجام داده احتمالاً این موضوع در برنامه آنها وجود داشته باشد، اما من اطلاع ندارم و هنوز به وزارت صمت چنین موضوعی اعلام نشده است. اگر قرار باشد قیمت نان افزایش یابد رسماً در کارگروه ساماندهی گندم، آرد و نان کشور باید مصوب شود و از سوی استانداران ابلاغ میشود تا زمانی که این مسئله ابلاغ نشده افزایش قیمت از طرف واحدهای صنفی خلاف مقررات است.»
وی در مورد میزان تغییرات سرانه مصرف میگوید: «تا زمانی که رفتار مصرفکننده تطبیق پیدا کند میزان مصرف کمتر میشود؛ با افزایش قیمت متأثر از نیمایی شدن واردات برنج، کاهش مصرف نیز رخ میدهد. در مورد برنج حدود ۵۰ درصد وابستگی به واردات داریم، میزان نیاز کشور ۵/ ۳ میلیون تن است و حدود ۶۰۰ هزار تن نیز ذخایر راهبردی داریم و حدود یک میلیون و ۸۰۰ تا ۲ میلیون تن آن از طریق تولید داخل و حدود یک میلیون و ۷۰۰ هزار تن از طریق واردات تأمین میشود، بنابراین سرانه مصرف حدود ۴۰ تا ۴۲ کیلوگرم است؛ یعنی به واسطه کاهش واردات، ۱۵ تا ۲۰ درصد کاهش سرانه مصرف برنج روی داده و برآورد ما این است که حدود ۵ تا ۶ کیلوگرم به علت افزایش قیمت برنج کاهش مصرف داریم.»
بیکزاده افزود: «طبق مدلهای اقتصادی مصرفکنندهها مصرف خود را با قیمتها تطبیق میدهند، تا زمانی که این تطبیق رخ دهد حدود ۵ تا ۶ کیلوگرم سرانه مصرف برنج وارداتی کاهش خواهیم داشت، البته همه این اعداد به صورت برآوردی است.»
کارنامه دولت روحانی در سال آخر
بررسی قیمت برخی کالاهای اساسی از جمله برنج، شکر، گوشت قرمز و مرغ نشان میدهد که قیمت این کالاها از اسفند ۹۸ تا اسفند ۹۹ بین ۴۰ تا ۱۱۳ درصد افزایش یافته است.
بررسی قیمتها هم نشان میدهد که قیمت هر کیلوگرم برنج پاکستانی باسماتی در اسفند ۹۹ نسبت به اسفند ۹۸ به میزان ۶/ ۱۱۳ درصد افزایش یافته است.
قیمت هر کیلوگرم از این محصول در اسفند ۹۸ به میزان ۱۱۵ هزار و ۱۸۲ ریال بوده که در اسفند ۹۹ به ۲۴۶ هزار و ۸۴ ریال افزایش یافته است.
شکر سفید که در اسفند ۹۸ هر کیلوگرم آن ۶۱ هزار و ۶۷ ریال بوده با افزایش ۱ /۷۲ درصدی در اسفند ۹۹ به ۱۰ هزار و ۵۰۰ تا ۱۵ هزار تومان رسیده است.
در نهایت سه محصول پروتئینی یعنی گوشت گوساله ۲ /۴۵ درصد، گوشت گوسفندی ۴۰ درصد و گوشت مرغ نیز ۸۷ درصد در اسفند ۹۹ نسبت به اسفند ۹۸ گران شده است.