سرویس جامعه جوان آنلاین: اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۹ نخستین ماهواره چند منظوره ایران با نام «نور» توسط متخصصان سپاه از کویر مرکزی ایران پرتاب شد و در مدار ۴۲۵ کیلومتری زمین قرار گرفت. همان زمان گردان۱۸ هوافضای ارتش امریکا در توییتی با مشخص کردن کد رهگیری برای ماهواره نور، قرار گرفتن این ماهواره در مدار را تأیید کرد.
گزارش نور از تحرکات امریکا
ماهواره نور دارای بدنه‌ای با سایز متوسط است، در نتیجه قابلیت گرفتن عکس با وضوح تصویری با کیفیت را دارد. نخستین ماهواره نظامی ایران با استفاده از موشک ماهواره بر قاصد به فضا پرتاب شد. پرتاب نور در سال گذشته در حالی انجام شد که هم کشور درگیر شیوع کرونا بود و هم تحریم‌ها شدت گرفته‌بود. پرتاب این ماهواره، پنجمین پرتاب موفقیت‌آمیز ماهواره در کشور بود. ماهواره‌های امید (سال ۲۰۰۹)، رصد (۲۰۱۱)، نوید (۲۰۱۲) و فجر (۲۰۱۵) ماهواره‌های دیگری بودند که در مدار قرار گرفتند. برای یک ماهواره نظامی استفاده‌های زیادی به‌خصوص در زمینه ارتباطات و شناسایی وجود دارد. نکته مهم این است که مهندسان کشور درباره مراحل مختلف پرتاب تجربه کسب می‌کنند، مثلاً در زمینه مراحل مختلف جدا شدن بخش‌های مختلف موشک از همدیگر، که میتواند در دیگر ماهواره‌بر‌ها کاربرد داشته‌باشد، بسیار مفید است. ماهواره نور سال گذشته در اقدامی جالب‌توجه، تصاویری با ارزش از پایگاه نظامی امریکا در قطر گرفت.
فناوری بیکن در نور
به مناسبت سالروز آغاز به کار ماهواره نور در فضا، سیگنال بیکن این ماهواره در روز‌های پنج‌شنبه و جمعه (۹ و ۱۰ اردیبهشت ماه) روشن شد و در سراسر کره زمین قابل دریافت‌بود.
سیگنال بیکن فناوری پیشرفتهای است که ماهواره نور به آن مجهز است. با استفاده از این فناوری می‌توان سیگنال‌های شناسایی برای پایگاه‌های زمینی فرستاد. یعنی پایگاه‌های سرپوشیده و حتی زیر‌زمینی هم قادر به دریافت این سیگنال هستند. حال آنکه در تکنولوژی جی پی اس GPS که ماهواره‌های قبلی به آن مجهز بودند، به دلیل نیاز به ارتباط با ماهواره، فقط پایگاه‌های مستقر در فضای باز و بدون سقف می‌توانستند با ماهواره ارتباط شناسایی بگیرند.
همزمان با اولین سالگرد این اتفاق غرورآفرین ملی، فرماندهی فضایی نیروی هوافضای سپاه از فعال بودن ماهواره نور پس از گذشت یک سال از پرتاب آن خبر داد و اعلام کرد: «داده‌های جمع‌آوری شده توسط این ماهواره چندمنظوره به صورت روزانه توسط ایستگاه‌های زمینی دریافت می‌شود.»
بنابر اعلام فرماندهی فضایی نیروی هوافضای سپاه، ماهواره نور که توسط ماهواره‌بر قاصد به فضا پرتاب شد، طی یک سال گذشته ۶ هزار بار به دور کره زمین چرخید و ارتفاع مداری آن در حال حاضر ۴۱۰ کیلومتر است.
فناوری کامپوزیتی به جای استفاده از فلز
ماهواره بر سه مرحله‌ای قاصد که بدون هیچ خبر قبلی ساخته و پرتاب شد، اولین ماهواره بر سپاه است که ماهواره نظامی نور را در موقعیت خود قرار داده‌است. این ماهواره‌بر هم از فناوری‌هایی استفاده کرده که در نوع خود منحصربه فرد است.
قاصد از پیشران سوخت جامدی به نام «سلمان» استفاده کرده‌است. این پیشران در بهمن ۱۳۹۸ رونمایی شده و جزو دستاورد‌های جدید نیروی هوافضای سپاه محسوب می‌شود. دو ویژگی مهم در سلمان وجود دارد؛ نخست اینکه مجهز به سامانه تغییر بردار رانش بر اساس حرکت دادن خروجی موتور است. آنطور که خبرگزاری تسنیم خبر داده، در این روش چهار بالک که از جنس‌های بسیار مقاوم و عموماً از گرافیت ساخته می‌شوند، در خروجی پیشران قرار گرفته و کار ایجاد تغییر جهت گاز‌های خروجی و ایجاد نیروی لازم برای تغییر مسیر را به انجام می‌رسانند.
ویژگی دوم پیشران فضایی سلمان این است که بدنه محفظه موتور و بدنه بیرونی پیشران به جای فلز، از مواد کامپوزیت ساخته‌شده که وزن بسیار کمتری نسبت به فلزات دارند. این مسئله سبب کاهش وزن قابل‌توجه و افزایش بهره‌وری پیشران در مأموریت خود می‌شود. این وزن صرفه‌جویی شده باعث ایجاد شتاب بیشتر یا امکان حمل محموله بیشتر در مأموریت می‌شود.
پرتاب از سکوی متحرک
ویژگی جالب دیگری که در مورد ماهواره‌بر قاصد وجود دارد، پرتاب آن از یک پرتابگر متحرک مشابه موشک‌های بالستیک بود. این مسئله البته نیازمند در نظر گرفتن نکات و الزامات مهم فنی است که چنین قابلیتی را ایجاد کند.
پیشرفتهای فنی صورت گرفته در ساخت ماهواره‌بر نور، امکان پرتاب این ماهواره از هر نقطه‌ای را می‌دهد و در آینده نیز میتواند از جایی غیر از پایگاه پرتاب فضایی مأموریت خود را آغاز کند. امکان سوختگیری موشک‌های ماهواره‌بر ساخت متخصصان هوافضای سپاه به صورت افقی هم از مواردی است که سال‌ها پیش محقق شده و این فناوری نیز به اجرای سریع عملیات پرتاب آن پیش از شناسایی توسط ماهواره‌های دشمن و اعلام خبر توسط آن‌ها کمک کرده‌است.
