سرویس سبک زندگی جوان آنلاین: «ایهاالناس انه قد اقبل الیکم شهر الله بالبرکه والرحمه والمغفره» - «ای مردم ماه خدا با برکت و رحمت و مغفرت به شما روی آورده است.»
این آغازین جمله خطبه شعبانیه رسول خداست که علاوه بر زیبایی فوق‌العاده به خاطر مضمون امیدآفرین خویش نقطه شروع بسیار جالبی برای این خطبه نورانی است. در این عبارت رسول اکرم (ص) از ماه رمضان به‌عنوان شهر الله یعنی ماه خدا یاد کرده است. در روایت دیگری حضرت علی (ع) فرمودند: «ماه رجب ماه من است، شعبان ماه رسول خدا و رمضان ماه خداست.» سخنی هم از رسول اکرم وارد شده است: «شعبان ماه من است و رمضان ماه امت من است.» نکته جالبی که از مقایسه این روایات به دست می‌آید، این است که گویا میان خداوند به عنوان سرچشمه فیض و رحمت، برکت و مغفرت و امت رسول خدا به‌عنوان دریافت‌کنندگان این فیض ربانی ارتباطی عمیق و ژرف وجود دارد. ماه رمضان ماه خداست، چون این ضیافت بزرگ و مهمانی گسترده از آن اوست، ما امت رسول خدا نیز هست، چون آن‌ها هستند که با اعمال و رفتار خویش قابلیت و لیاقت حضور بر سر سفره رحمت الهی را پیدا می‌کنند.
نسبت ماه رمضان به خداوند تعالی تنها موردی نیست که به خدا نسبت داده می‌شود. در قرآن کریم به صراحت آمده است که به حضرت موسی وحی شد که قوم خویش را به ایام‌الله یادآوری کند و ذکر به ایام الله (سوره ابراهیم، آیه ۵). همچنان که اگر روزی در تکامل و پیشرفت انسان نقش داشته باشند، روز خدا و یوم‌الله است. اگر ماهی نیز باعث تکامل انسان شود، لقب شهر‌الله به خود می‌گیرد و کدام ماه از ماه رمضان شایسته‌تر که خداوند این همه عظمت و بزرگی در آن قرار داده است.
نکته دیگری که درخصوص عبارت یاد شده مطرح می‌باشد، این است که ماه رمضان در استقبال از روزه‌داران دست خالی نیامده است، بلکه تحفه‌های ارزشمندی، چون برکت، رحمت و مغفرت نیز با خود آورده است.
برکت رشد و نموی است که خداوند به واسطه این ماه بزرگ در اعمال انسان ایجاد می‌کند. این برکت می‌تواند جنبه‌های فردی و اجتماعی زندگی انسان را در برگیرد و بخشی از مصادیق بارز آن عبارتند از رسیدگی به فقرا و مساکین در ماه رمضان، زکات فطره، فدیه، اطعام اهل ایمان و اکرام ایتام. همچنین ماه رمضان می‌تواند سبب ایجاد تقوا و ایمان در افراد شود و قرآن وعده داده است: «و لو ان اهل القری امنوا و اتقوا لفتحنا علیهم برکات من السماء و الارض» - اهل شهر‌ها و آبادی‌ها ایمان داشته باشند و به عنصر تقوا آراسته باشند، ما برکات خود را از زمین و آسمان نازل می‌کنیم. (سوره اعراف، آیه ۹۶)
چنین برکتی از وجود انسان وجود مبارکی می‌سازد که هر جا برود و کاری بکند، به نفع مردم و در جهت مصالح آنهاست. نکته دیگر اینکه برکت را خداوند به واسطه برخی نیت‌های پاک و آراسته عنایت می‌کند. چنانچه مرحوم شیخ عباس قمی مفاتیح‌الجنان را نگاشت و آن را وقف حضرت فاطمه (س) کرد. خداوند نیز چنان برکتی به آن عنایت کرد که در خانه‌ها و مساجد در کنار قرآن کریم جای می‌گیرد.
*عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی
