کد خبر: 1044933
تاریخ انتشار: ۰۱ ارديبهشت ۱۴۰۰ - ۲۳:۲۶
نرگس رشید
امروزه پدیده مواد مخدر و جرائم مرتبط با آن به یک معضل اساسی برای بسـیاری از کشور‌های جهان تبدیل شده است و ویژگی سازمان‌یافتگی و فراملی بودن این جـرائم موجــب شــده تــا هــیچ کشــوری نتوانــد خــود را از عواقــب زیان‌بار آن مصـون بداند. از طرفی دیگر، کشورمان به لحاظ موقعیت جغرافیایی در کنار بزرگ‌ترین کانون تولید مواد افیونی و در مسیر ترانزیتی انتقال مواد مخدر به اروپا که بخش قابل‌توجهی از مواد مخدر به آنجا منتقل می‌شود، قرار دارد.

در واقع، پیچیدگی جوامع امروزی، افزایش سریع جمعیت، توسعه شهرنشینی، گسترش ارتباطات، علوم و فن‌آوری‌های نوین به همراه خود، معضلاتی را برای جوامع انسانی به ارمغان آورده‌اند و در دهه‌های اخیر، گسترش بلای خانمان‌سوز مواد‌مخدر در ایران از مهم‌ترین عوامل بزهکاری محسوب می‎شود.

طبق تحقیقات انجام شده، رفتار‌های بزهکارانه ناشی از اعتیاد به مواد مخدر، امری اجتناب‌ناپذیر بوده و میزان اعمال بزهکارانه معتادان نیز بسیار زیاد و متنوع است؛ چراکه اقدام به خرید و فروش مواد مخدر در وهله اول با انواع قانون‌شکنی همراه است و باعث درگیر شدن معتادان در جرائم سنگین‌تر، نظیر بر هم زدن نظم عمومی و ضرب‌وجرح می‌شود.

رابطه بین بزهکاری و اعتیاد یک پدیده دائمی عمومی و غیر قابل اجتناب تلقی می‌شود؛ چراکه میزان استفاده از مواد مخدر و ارتکاب جرائم کاملاً با یکدیگر رابطه دارند و میزان بزهکاری همگام با افزایش مصرف مواد مخدر، افزایش پیدا می‌کند. از سوی دیگر همبستگی بین مواد مخدر و بزهکاری، مسئله مشترکی به نام «انحراف» یا «اخلاق ضد‌اجتماعی» به وجود می‌آورد که اعتیاد در آن به‌عنوان یک انحراف یا ناهنجاری اجتماعی تلقی می‌شود.

اعتیاد نشان‌دهنده نوعی ناهنجاری رفتاری در شخصیت اجتماعی فرد است و جرائمی که معتادان به مواد مخدر مرتکب می‌شوند، صرفاً جنبه اقتصادی و مالی ندارد و ناشی از ناهنجاری‌های رفتاری است. مواد مخدر همچنین باعث پافشاری معتاد در اعمال بزهکارانه می‌شود و این امر نشان‌دهنده تأثیر مواد مخدر در فرد بزهکار است.

اعتیاد باعث ارتکاب دو جرم اصلی توسط معتاد می‌شود: یکی حمل و خریدوفروش مواد مخدر و دیگری سرقت برای تهیه مواد مخدر که هر دو جرم برای دستیابی به مواد مخدر ضروری هستند که این جرائم عموماً به دو نوع تقسیم می‌شوند: یکی مربوط به مواد مخدر و دیگری جرایم جانبی. همچنین جرائم در معتادان بسیار گسترده و پیچیده است و نه فقط نیاز معتاد به مواد مخدر بلکه جرائم و جنایات خطرناک جانبی را نیز دربر می‌گیرد. سرقت به خاطر تهیه مواد مخدر علت اصلی جرائم دیگر است و بیش از ۶۰ درصد از معتادان با این اقدام به اخلال در نظم عمومی و بزهکاری اجتماعی دامن می‌زنند.

اقدامات بزهکارانه در معتادان ممکن است به طور مداوم صورت گیرد یا بر اثر تغییر شرایط، افزایش یا کاهش یابد. طبق اظهارات یکی از آسیب‌شناسان کشور، پدران معتاد برای حفظ رابطه با فرزندان خود، آن‌ها را به مصرف و توزیع مواد مخدر وامی‌دارند که این مسئله سرآغاز و عامل ۶۵ درصدی بزهکاری کودکان است.

پدران معتاد به طور معمول در قبال فرزندان احساس مسئولیت نمی‌کنند و در مواقعی که یکی از والدین یا هر دو نیاز به مواد مخدر داشته باشند، فرزند آن‌ها نه تنها از تربیت درست خانواده بی‌بهره می‌ماند بلکه باید گدایی یا سرقت را یاد بگیرد تا بتواند به تنهایی یا همراه خواهر یا برادر خود مرتکب جرم شود و مواد مخدر مورد نیاز والدین را تأمین کند و این سرآغازی برای بزهکاری است و تبعات ناشی از آن صدمات زیادی را به این کودکانه چه در محیط خانه و چه در جامعه وارد می‌کند. بنابراین والدین اصلی‌ترین علت بزهکاری کودکان محسوب می‌شوند، زیرا آنان بدون خواست و اراده خود و به خاطر مشکلات خانواده به‌ویژه والدین به وضعیت و شرایط ناخواسته دچار شده و می‌شوند.

به خطر افتادن سلامت کودکان که طعم خوش زندگی را از سوی والدین بی‌رحم و آلوده خود در مواد مخدر نچشیده‌اند از جمله ابتدایی‌ترین دستاورد‌ها در نابودی زندگی حال و آینده آنان است. دزدی لوازم خودرو، جیب‌بری و دخل‌زنی از مهم‌ترین سرقت‌های معتادان بزهکار است و خرده‌فروشی مواد مخدر همراه با مخلوط کردن مواد زائد به مواد قابل فروش از جمله جرائمی است که در نوجوانان و کودکان معتاد دیده می‌شود. از آنجا که مواد‌مخدر روانگردان فرد را دچار توهم و اختلال در سیستم فکر و تصمیم‌گیری می‌کند، فرد معتاد به این مواد متوجه زشتی اعمال خود نشده و حتی ممکن است در حالت توهم دست به رفتار‌های خشونت‌آمیز مانند ضرب‌وجرح و قتل نیز بزنند.

طبق تعریف‌های رسمی و تحقیقات علمی، معتاد اخلاق عمومی، سلامت و رفاه خود، خانواده و اجتماع را به خطر می‌اندازد. اغلب معتادان ناگزیرند زندگی خود را از راه‌های نادرست همچون دزدی، تجاوز، آدم‌کشی، فحشا و فروش مواد مخدر تأمین کنند و این خود به افزایش کج‌روی و انحرافات اجتماعی در هر جامعه کمک می‌کند و، چون قیمت مواد مخدر گران است، افراد معتاد، اغلب ناگزیرند که با انجام فعالیت‌های غیرقانونی و نامشروع مواد مورد نیاز خود را تأمین کنند. پس رابطه مواد مخدر و بزهکاری یک ارتباط تنگاتنگ و ناگزیری است.

با توجه به علل و نتایج بروز بزهکاری که رابطه مستقیمی با اعتیاد دارد به‌راحتی می‌توان با پیشگیری از اعتیاد آمار جرم و بزه را در جامعه کاهش داد و از آنجایی که اعتیاد عامل اصلی در بسیاری از ناهنجاری‌های اجتماعی یک جامعه است، باید با آموزش، پیشگیری و درمان، این مثلث را کامل و به تبع آن عوارض و پیامد‌های خطرناک ناشی از اعتیاد را کاهش داد. اعتیاد خود نتیجه بسیاری از عوامل اجتماعی دیگر است که در بررسی‌ها می‌توان به جرئت گفت هم اعتیاد عامل بزهکاری است و هم بزهکاری عامل اعتیاد؛ چراکه هر دو از مهم‌ترین ناهنجاری‌های اجتماعی و نقض قانون به شمار می‌روند و برای کاهش پیامد‌های هر دو، باید با آموزش و پیشگیری، جامعه را به سمت آگاهی در همه سنین سوق داد.
نظر شما
جوان آنلاين از انتشار هر گونه پيام حاوي تهمت، افترا، اظهارات غير مرتبط ، فحش، ناسزا و... معذور است
تعداد کارکتر های مجاز ( 200 )
پربازدید ها
پیشنهاد سردبیر
آخرین اخبار