سرویس جامعه جوان آنلاین: توربین سابق نیروگاه بعثت (تنها نیروگاه فعال داخل شهر تهران) توسط کمپانی جنرال الکتریک امریکا ساخته شده‌بود که اکنون توسط متخصصان کشور بومی‌سازی شد.
گام بلند دانشگاه‌ها علیه امریکا
پیش از این با تلاش مهندسان یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در پارک علم و فناوری دانشگاه تهران و به سفارش شرکت ملی مس، «روتور» توربین نیروگاه حرارتی مس سرچشمه ساخته و دانش فنی ساخت آن بومی‌سازی شده بود. جالب اینکه این روتور هم ساخت امریکا بود.
دانشکده فناوری‌های نوین دانشگاه علم و صنعت هم تاکنون اقدامات مهمی در راستای ساخت توربین نیروگاه حرارتی برداشته و دستاورد‌های خود را در اختیار دانشگاه‌های کشور گذاشته است.
به منظور خرید توربین نیروگاه بعثت از خارج باید حداقل ۹۰۰ میلیارد ریال (حدود ۳ میلیون یورو) ارز اختصاص می‌یافت که با ساخت داخل این دستگاه، تمامی هزینه‌های صرف‌شده به ۳۵۰ میلیارد ریال کاهش یافته‌است.
نیروگاه حرارتی بعثت در جنوب شهر تهران و یکی از نیروگاه‌های حرارتی کشور با ظرفیت تولید روزانه ۲۴۸ مگاوات برق است. این نیروگاه در سال ۱۳۴۶ توسط کمپانی جنرال الکتریک تأسیس شده‌است.
این نیروگاه پایه تأمین برق جنوب شهر تهران و اوج فعالیت آن در ماه‌های گرم سال برای جلوگیری از خاموشی است. نوسازی نکردن توربین نیروگاه‌های حرارتی بخصوص نیروگاهی همچون بعثت که در داخل تهران است؛ آلودگی‌های زیست‌محیطی هم به‌دنبال دارد.
ایران، پنجمین توربین‌ساز
دو عامل مهم موجب‌شده به سمت ساخت داخل تجهیزات نیروگاهی برویم. اولاً تحریم‌ها و ریسک‌های خرید خارجی و مشکلات حمل و ترخیص و ثانیاً ضرورت سرعت بخشیدن به بومی‌سازی دانش فنی این موضوع در داخل کشور سبب شد بومی‌سازی نیروگاهی سرعت بگیرد.
توربین مورد استفاده در نیروگاه حرارتی یکی از پیچیده‌ترین نوع توربین‌های بخار است و معمولاً توسط شرکت امریکایی شرکت جنرال الکتریک ساخته‌می‌شود. به دلیل تحریم‌های بین‌المللی، تأمین قطعات مورد نیاز برای این توربین‌ها در کشور مقدور نیست. در نتیجه با اتکا و اعتماد به متخصصان داخلی اقدام به واگذاری پروژه ساخت توربین به این شرکت دانش‌بنیان میشود.
در نیروگاه حرارتی از بخار به عنوان سیال و عامل محرک استفاده می‌کند. آب پس از بخار شدن، توربین و در نهایت ژنراتور را می‌گرداند تا برق تولید شود. پس از عبور بخار از توربین هم بخار دوباره در کندانسور فشرده و دوباره این چرخه تکرار میشود.
روتور توربین بخار نیروگاه بعثت، امروز در حالی رونمایی میشود که ایران با ساخت این روتور توربین بخار در میان پنج کشور برتر سازنده این روتور‌ها قرار گرفته‌است.
تولید بدون نقشه و ارتباط با کشور سازنده
مدیر عامل شرکت تعمیرات نیروگاهی ایران در این رابطه با اشاره به آمادگی کامل این شرکت دانش‌بنیان برای انجام پروژه‌های مشابه برای سایر نیروگاه‌های کشور گفت: «دور نامی این توربین ۳هزار دور در دقیقه، تعداد مراحل پره ۱۹ ردیف، تعداد پره ۲هزارو۵۳۹ عدد، فشار نامی بخار ورودی ۱۸/ ۸۶ بار و دمای نامی بخار ورودی ۵۱۰ درجه سانتیگراد است.»
عبدالرسول پیشاهنگ مدت زمان عملیاتی ساخت این روتور توربین را شش ماه برشمرد و افزود: «در ساخت این توربین ۷۵ هزار نفر ساعت کارکرد در بخش‌های مهندسی متالورژی، مکانیک و ساخت، تدارکات، ماشین‌کاری، پره‌سازی، تست‌های غیرمخرب و کنترل ابعادی برنامه‌ریزی و اجرا شده‌است.»
پیشاهنگ با تأکید بر اینکه این روتور دمای بخار بالای ۵۰۰ درجه سانتیگراد را تحمل می‌کند، گفت: «سازنده پیشین این روتور شرکت جنرال الکتریک امریکا بوده که تیم مهندسی ایران با وجود نبود دسترسی به مدارک ساخت، نقشه‌های مربوطه و امکان ارتباط با شرکت سازنده، توانسته است با اندازه‌برداری از روتور موجود در نیروگاه و از روش مهندسی معکوس اقدام به ساخت داخل روتور توربین یاد شده کند.»
از حاشیه محیط‌زیستی تا نوشابه‌سازی
نیروگاه بعثت در سال‌های اخیر متهم به ایجاد آلودگی‌های گسترده در پایتخت شده‌بود. با یک جست و جو در فضای مجازی می‌توان فیلم‌هایی از خروج بخار از برج‌های نیروگاه بعثت دید که در نگاه اول شبیه دود است. به همین دلیل افرادی با انتشار این فیلم‌ها مدعی آلوده بودن این نیروگاه شدند. در صورتی که آنچه بر فراز نیروگاه دیده میشود، دود نیست، بلکه بخار آب است.
نیروگاه بعثت سه برج خنک‌کننده دارد. وقتی آب سرد برای انجام عملیات کاهش دما روی آب داغ نیروگاه ریخته میشود، بخار این چرخه از مسیر برج‌های خنک‌کننده از نیروگاه متصاعد میشود. این بخار‌ها حتی هوای تهران را تلطیف می‌کند، اما شهروندان به اشتباه از پشت دیوار‌های نیروگاه فیلم تهیه می‌کنند و این بخار را دود ناشی از سوزاندن مازوت خطاب می‌کنند.
جالب اینکه این نیروگاه اگرچه گاز مصرف می‌کند و آلایندگی کمی دارد، اما طی یک برنامه زیست‌محیطی، بخشی از کربن دی اکسید تولیدی آن جدا‌سازی و تمیز میشود و در اختیار کارخانه‌های نوشابه‌سازی قرار می‌گیرد.
هر چی در معدن مس سرچشمه رفسنجان بیشتر تولید شود
