سرویس جامعه جوان آنلاین: آذر ماه سال ۱۳۹۰ با ثبت‌جهانی هنر لنج‌سازی، کارگران این صنعت تا حدی زیادی به احیای آن امیدوار شد. امیدی که پس از حدود ۱۰ سال با یکی از عجیب‌ترین مصوبه‌های دولت دوازدهم به گل نشست.
رکورد‌زنی لنج‌سازی در ایران
لنج‌ها کشتی‌های چوبی هستند که با قدمتی ۳ هزار ساله در خلیج فارس و دریای عمان به کار حمل بار، صیادی و جابه‌جایی مسافر می‌پردازند. لنج و لنج داری با فرهنگ مردمان جنوب کشور درآمیخته‌است، به طوری که سال ۹۸ رکورد ساخت بزرگ‌ترین لنج باری جهان با ظرفیت حمل ۲ هزار تن کالا در جزیره قشم شکسته شد.
طبق مصوبه امحای لنج‌های جنوب کشور که با امضای اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور ابلاغ و وارد فاز اجرایی شده، نابودی لنج‌های زیر ۵۰۰ تن از تمامی سواحل کشور باید عملیاتی شود.
با این مصوبه افراد زیادی به طور مستقیم و غیرمستقیم بیکار می‌شوند، یعنی علاوه بر فعالان صنعت لنج‌سازی، صیادی با لنج‌ها هم به شکل گسترده‌ای وجود دارد که خانواده‌های زیادی را در سال رفع موانع در معرض بیکاری قرار می‌دهد.
این مصوبه که در نهایت رأی به برچیده‌شدن حداقل ۱۰ هزار لنج داده و موجب می‌شود تا لنج‌هایی که عصای دست هموطنان جنوبی و نمادی از خلیج‌فارس است، نابود شود، ناشی از نداشتن درک درست دولت از هنر لنج‌سازی است.
هر چند که برای اجرای این مصوبه پنج سال فرصت داده شده‌است، اما طبق شواهد موجود، ۹۹درصد از لنج‌های چوبی جنوب کشور شامل این مصوبه می‌شوند. وزیر میراث فرهنگی هم در نامه‌ای خواستار تغییر و اصلاح این مصوبه شده‌است، اما هنوز مشخص نیست وی که خود یکی از اعضای هیئت دولت است، چطور نتوانسته مانع تصویب و ابلاغ این مصوبه شود!
کویتی‌ها مدعی شده‌اند!
معاون میراث فرهنگی استان هرمزگان با اشاره به اینکه با این مصوبه انگار گوشه‌ای از تاریخ کشورمان برای همیشه حذف می‌شود، به خبرگزاری صدا و سیما گفت: «درست مثل اینکه یک بنای تاریخی را تخریب کنیم، این مصوبه همان حکم را دارد، آن هم در حالی که زحمات زیادی از سوی میراث فرهنگی برای ثبت فنون لنج‌سازی در فهرست میراث ناملموس جهانی کشیده شده‌است و با این کار قطعاً لنج‌سازی از فهرست میراث جهانی هم حذف خواهد شد.»
عباس نوروزی با انتقاد از جایگزینی شناور‌های فایبرگلاس تصریح کرده‌است: «الان بحث جایگزینی لنج‌های چوبی با شناور‌های فایبرگلاس مطرح شده در حالی که در تجربه‌ای که ما از زندگی در کنار دریا داریم می‌بینیم که لنج‌های فایبرگلاس در حوادثی مثل آتش‌سوزی بسیار خطرناک‌تر از لنج‌های چوبی هستند و احتمال نجات خدمه آن‌ها بسیار کم است، همچنین از نظر محیط‌زیستی به دریا آسیب می‌زنند. در دهه۶۰ کویتی‌ها با حضور در ایران چند لنج خاص را از بندر کنگ خریداری کرده و به کشورشان بردند و به عنوان لنج‌های تولید کویت و نماد صنعت دریایی‌شان در میادین کویت نصب کردند! حالا ۳۰سال از این ماجرا گذشته و ما در کشورخودمان مصوبه‌ای را تصویب می‌کنیم برای نابودی این صنعت هزاران ساله ایرانی‌ها که واقعاً جای تأسف دارد.»
ضربه به اکوسیستم جنوب کشور
از سوی دیگر حذف لنج‌های چوبی به اکوسیستم آبزیان جنوب کشورمان آسیب جدی وارد می‌کند. ماهیگیری با لنج‌های چوبی، قوانین مشخصی دارد. صیادی لنجی با میزان مشخص و در فصول خاص انجام می‌شود و این یعنی کمک به احیای اکوسیستم آبزیان در حالی که در نقطه مقابل، کشتی‌های صنعتی و فایبرگلاس صید متعادلی ندارند و بار‌ها صدای اعتراض صیادان لنج‌ها را هم درآورده‌است.
انتقاد مهم دیگری هم که به هیئت دولت وارد شده این است که سایر کشور‌های حاشیه خلیج فارس اخیراً با جدیت بسیار زیادی درصدد تصرف این هنر ایرانی برآمده‌اند. شواهد نشان می‌دهد که کشور قطر دورخیز کرده تا با نابودی هنر لنج‌سازی در ایران، این هنر ایرانی را به نام خود ثبت جهانی کند. امارات هم مدت‌هاست که برای به کارگیری استادکاران ایرانی در راه‌اندازی صنعت لنج‌سازی خود برنامه دارد.
