اصلاحطلبان مدعی هستند که اگر کاندیداهای اصلی آنان تأیید صلاحیت شوند، در انتخابات با رأی بالایی پیروز خواهند بود، اما صادق زیباکلام میگوید که «حتی محمد خاتمی» هم اگر بیاید، نمیتواند اصلاحطلبان ناامید از صندوق رأی را پای انتخابات بیاورد و دلیل آن هم عملکرد حسن روحانی در این سالهاست. او در روزنامه آرمان نوشته: «اصلاحطلبان گویا اساسا در جامعه ایران زندگی نمیکنند و در رؤیا و خواب و خیال به سر میبرند. یک زمان میگویند که ما تکلیف ملی داریم و باید در انتخابات ۱۴۰۰ شرکت کنیم و اگر محمدرضا عارف، مسعودپزشکیان، محسن هاشمی و اسحاق جهانگیری بیایند و سیدمحمد خاتمی آنها را تأیید کند از آنها حمایت میکنیم. اخیراً نیز بحث آمدن سید حسن آقا خمینی مطرح شده است... سید حسن خمینی، جهانگیری، عارف و پزشکیان که سهل است، اگر خود سیدمحمد خاتمی هم بیاید از بدنه اجتماعی اصلاحطلبان کسی پای صندوقهای رأی نخواهد رفت. یعنی حتی ۱۰ درصد از آن ۲۴ میلیونی که قریب به چهار سال پیش رفتند و به آقایروحانی رأی دادند نیز پای صندوقهای رأی نمیروند. اتفاقی که طی این چهار سال افتاد و خیلی از اصلاحطلبان متوجه آن نشدند، خیلی ساده این بود که صندوق رأی از بین رفت. درحقیقت آقای روحانی نشان داد که چیزی به نام صندوق رأی وجود ندارد، نمیتوان امیدی به صندوق رأی بست و صندوق رأی متضمن هیچ تغییر و تحولی نخواهد شد. ۲۴ میلیون در اردیبهشت ۹۶ رأی دادند و کوچکترین تغییر و تحولی به وجود نیامد.»
محمدرضا تاجیک، مشاور رئیس دولت اصلاحات نیز در مصاحبه با روزنامه شرق گفته: «وضعیت جریان اصلاحطلبان درست مثل داستانی است که یک افسر آلمانی در یک نمایشگاه نقاشی جلوی یک تابلو میایستد، چون یک خشونت مدرن را در تابلو میبیند، نقاش را صدا میزند و میگوید این کار شماست؟ نقاش با متانت میگوید خیر کار شماست!»
او ادامه داده: «امروز جریان اصلاحطلبی در مقابل نقاشیای است که در نقاشی و طرح، در سبک، رنگ و قابش نقش داشته است. انگار از آن نقاشی فاصله گرفته و از قاب بیرون آمده و به تماشاگر تبدیل شده است. خیلی از رنگها و سبک را نمیپسندد و میخواهد آنها را تغییر دهد. ولی باید بداند که خودش جزئی از طرحواره این فضا بوده و نقاش اثر بوده است. اگر نمیپسندد باید فضا را تغییر دهد... در غیراین صورت یک نوع فرار از خود است. یعنی فرار از همان چیزی که خودش نقاشی کرده است و این مورد پذیرش نیست».
اصلاحطلبان نمیخواهند بپذیرند که آنچه امروز به عنوان وضعیت کنونی کشور میشناسیم، و گلایه و اعتراض مردم را موجب شده، نتیجه عملکرد آنان است. وقتی شب انتخابات تأکید میکردند که «ما تضمین روحانی هستیم»، اما این میان، برخی تئوری پردازان و تحلیلگران اصلاحطلب تلاش میکنند که واقعیت را به همفکران خود نشان دهند.