سرویس جامعه جوان آنلاین: با همت و تلاش متخصصان انرژی هسته ای، روز گذشته نخستین قرارداد فروش میلگرد‌های تیتانیوم پزشکی از سوی سازمان انرژی اتمی با شرکت‌های تولید ایمپلنت‌های ارتوپدی منعقد شد. بدین ترتیب، ایران در زمره کشور‌های تولیدکننده فلز تیتانیوم قرار گرفت.
کشور‌های انگشت‌شماری در جهان به تولید تیتانیوم مشغول هستند. ایالات‌متحده، ژاپن و روسیه بزرگ‌ترین تولیدکننده و صادر‌کننده این فلز بسیار با ارزش هستند. ایران سالانه حدود ۳۰۰ میلیون دلار برای واردات تیتانیوم هزینه می‌کرد که حالا چنین مبلغ کلانی را می‌تواند صرفه‌جویی کند.
برگ زرینی بر افتخارات دانشمندان گمنام صنعت هسته‌ای
تیتانیوم یک فلز نقره‌ای رنگ است که به شدت در برابر خوردگی مقاوم است. بیشترین کاربرد تیتانیوم در حوزه درمانی است. ساخت اندام‌های مصنوعی بدن، تولید ایمپلنت دندان، درمان ریشه دندان، تولید ماده پر کننده دندان برای عصب‌کشی، درمان برخی از بیماری‌های پوستی، ایمپلنت جراحی مغز و ستون فقرات از مهم‌ترین کاربرد‌های تیتانیوم در پزشکی است.
آنطور که خبرگزاری فارس گزارش داده، برای نخستین بار نمونه‌های اولیه شمش تیتانیوم ایرانی با آنالیز منطبق بر استاندارد‌های بسیار سختگیرانه پزشکی تولید و موفق به گذراندن مراحل مختلف کنترل کیفیت شد. این مهم برگ زرین دیگری بر افتخارات دانشمندان گمنام صنعت هسته‌ای است و نشان داد که تلاش و پشتکار این متخصصان در رسیدن به اهداف بزرگ پایان ندارد.
استفاده گسترده از فلز تیتانیوم و آلیاژ‌های آن به واسطه ویژگی‌های منحصر به فردی که دارد؛ در خلال ۵۰ سال اخیر رشد بسیار زیادی داشته و این فلز را در زمره فلزات استراتژیک قرار داده‌است.
گسترش بسیار زیاد صنعت تیتانیوم مرهون خواص عالی مکانیکی نسبت به چگالی یا جرم پایین آن (۵۵ درصد وزن آهن) و مقاومت عالی آن در برابر خوردگی است که گزینه بسیار مناسبی جهت استفاده در بسیاری از صنایع همچون هوا و فضا و پزشکی است.
تیتانیوم خالص، تیتانیوم گرید ۵، تیتانیوم گرید ۵ پزشکی یا به اصطلاح گرید ۲۳، آلیاژ تیتانیوم پالادیوم و تیتانیوم گرید ۱۲ در زمره پر‌مصرف‌ترین‌ها در این زمینه است. در مواردی همچون ساخت انواع ایمپلنت، دستگاه تنظیم ضربان قلب، جایگزین مفاصل ران یا زانو و به طور کلی به عنوان پروتز از این فلز استفاده می‌شود.
امروزه فلز تیتانیوم به عنوان یک فلز استراتژیک در موتور و ساختمان داخلی هواپیما، تجهیزات حمل و نقل، صنایع شیمیایی، واحد‌های مولد برق، صنایع آلیاژی، ساخت زیر دریایی‌ها، کارخانه‌های ساخت مواد شیمیایی، دستگاه‌های خنک‌کننده نیروگاه‌های اتمی و حرارتی و ده‌ها مورد دیگر کاربرد دارد.
تولد فلز قرن در پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای
مصرف عمده دی‌اکسید تیتانیوم در صنایع رنگ‌سازی به عنوان رنگدانه می‌باشد و همچنین این ماده در صنایع سرامیک، پلاستیک، کاغذ و الکترونیک کاربرد دارد. مصرف این ماده در کشور‌های پیشرفته تقریباً ۱۰ برابر کشور‌های در حال توسعه است.
فلز تیتانیوم به دلیل مزایایی که دارد به فلز قرن شهرت یافته‌است. تیتانیوم پس از نیکل گران قیمت‌ترین فلز است. جالب اینکه در ایران دو معدن تیتانیوم کهنوج در استان کرمان و قره آقاج در ارومیه از ذخایر عظیم سنگ تیتانیوم برخوردار هستند، اما تاکنون استراتژی مشخص و مدونی برای تولید تیتانیوم از این معادن تدوین نشده‌است. این کم‌کاری را اکنون محققان انرژی هسته‌ای برای کشور جبران کرده‌اند.
از بدو تأسیس پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای در سال ۱۳۸۵، محققان حوزه انرژی هسته‌ای هر سال در تولید موادی برای حوزه‌های پزشکی در حال رکورد‌زنی هستند که تازه‌ترین آن همین تیتانیوم است.
پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای پیشرو در زمینه پژوهش، توسعه و تولید انواع رادیو دارو‌های تشخیصی و درمانی برای انواع بیماری‌هاست. رادیو دارو‌ها با همکاری دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور تحت آزمون‌های بالینی قرار گرفته و در نهایت در فهرست دارویی کشور وارد شده‌اند. این دستاورد‌ها منجر به رفع نیاز کشور برای واردات بسیاری رادیو دارو‌ها و رفع معضلات دارویی شده‌است.
