کد خبر: 1039195
تاریخ انتشار: ۰۱ اسفند ۱۳۹۹ - ۲۳:۵۹
تاریخ‌اندیشی نوینی در باب زندگی و زمانه شهید آیت‌الله شیخ فضل‌الله نوری
محمدرضا کائینی
سرویس تاریخ جوان آنلاین:روز‌هایی که بر ما می‌گذرد، تداعی‌گر سالروز رحلت تاریخ‌پژوه معاصر اسلام و ایران، زنده‌یاد حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر علی ابوالحسنی (منذر) است. بهنگام به نظر می‌رسد به این مناسبت، به معرفی یکی از آثار محققانه او بپردازیم. «اندیشه سبز، زندگی سرخ»، اندیشه نامه‌ای از شهید آیت‌الله شیخ فضل‌الله نوری است که توسط استاد منذر تدوین یافته است. مؤلف در دیباچه خویش بر این اثر، در باب ضرورت این دست از آثار آورده است: «مشروطیت از حیث تأثیر عمیق و ماندگار آن در سیاست و فرهنگ این سرزمین، نقطه عطفی در تاریخ کشورمان به شمار می‌رود و کاوش پیرامون ریشه‌ها و پیامد‌های آن در جهت شناخت و بهبود وضعیت کنونی ضروری به‌نظر می‌رسد. بررسی مشروطیت بدون پرداختن به مواضع فکری و سیاسی حاج شیخ فضل‌الله نوری ممکن نیست. شیخ، در مراحل گوناگون تاریخ مشروطیت دخیل و موثر بوده و اگر مشروطیت را در تاریخ کشورمان بستر بروز نخستین نزاع جدی و بنیادین میان دین و مدرنیسم به شمار آوریم، شیخ در آن هنگامه، پرچمدار دفاع از دین محسوب می‌شده و هزینه سنگینی، چون اعدام در ملأعام را در این راستا به جان می‌خرد...».
مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران به عنوان ناشر این پژوهش نیز بر آن مقدمه‌ای دارد که شمه‌ای از آن به شرح ذیل است: «کتاب پیش‌رو با عنوان «اندیشه سبز، زندگی سرخ (زمان و زندگی شیخ فضل‌الله نوری)» به چاپ رسیده است و از حیث موضوع، می‌توان آن را به دو بخش تقسیم نموده، بخش اول در ابتدا مروری دارد بر پیشینه خانوادگی شیخ و همچنین تربیت و تحصیلات وی از تولد تا پایان تحصیلات و در این راستا به مواردی، چون اساتید شیخ در تهران و نجف و حضور شیخ در سامرا برای تحصیل اشاره خواهد داشت و سپس آشنایی مخاطب با خصائص، روحیات و وجاهت بسیار متعالی دو استاد اصلی و بزرگ شیخ فضل‌الله، یعنی آیت‌الله میرزا حبیب‌الله رشتی و آیت‌الله میرزای شیرازی مورد توجه خواهد بود. در انتهای این بخش به این مسئله که شیخ با دستور میرزای شیرازی به تهران می‌آید اشاره می‌شود و در رابطه با خدمات ابتدایی شیخ پس از ورود به تهران نیز مستنداتی ارائه می‌شود. در دومین بخش از این پژوهش، حیات تفکرات و جریانات عمده اجتماعی، سیاسی و دینی دوران و زمانه شیخ فضل‌الله نوری - از نهضت تحریم تنباکو تا سال‌هایی قبل از شهادت ایشان - را بررسی خواهد کرد و به دیدگاه قاطع شیخ در باره هر مسئله نیز اشاره خواهد داشت. اهم مباحث ارائه شده در این بخش شامل موارد ذیل است: نقش سه‌گانه شیخ فضل‌الله در تحریم تنباکو، اشاره به زمینه‌سازی جنبش تنباکو برای نهضت مشروطه، نقش بسزای شیخ فضل‌الله در عزل امین‌السطان از صدر اعظمی در جهت روی کار آمدن «خیرالموجودین»، اشاره به اندیشه مشروطه مشروعه شیخ فضل‌الله (کنترل دموکراسی سکولار اروپایی با لگام شریعت)، اشاره به دیدگاه‌ها و برخورد‌های شیخ و دیگران با عدالتخانه (دیدگاه شیخ: مهار قانونمندانه شاه و دولت) و....

شایان ذکر است مؤلف محترم جناب حجت‌الاسلام علی ابوالحسنی (منذر)، در نگارش ۱۶۲ صفحه‌ای اثر پیش‌رو، مخاطب را به بیش از ۱۹۰ رفرنس معتبر ارجاع می‌دهد که جراید و نشریات ادواری دوره مورد بحث، کتب، مقالات و اسناد مورد وثوق تاریخی را شامل می‌شود. کتاب حاضر بی‌شک از حیث مستند بودن و مستدل بودن جزء آثار کم نظیر در حوزه تاریخ تحلیلی می‌باشد.»
نظر شما
جوان آنلاين از انتشار هر گونه پيام حاوي تهمت، افترا، اظهارات غير مرتبط ، فحش، ناسزا و... معذور است
تعداد کارکتر های مجاز ( 200 )
پربازدید ها
پیشنهاد سردبیر
آخرین اخبار