سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: برگزاری یا برگزارنشدن سی‌ونهمین دوره جشنواره فیلم فجر دو گزاره‌ای بود که مدت‌ها در مورد آن از سوی اهالی سینما و رسانه‌ها گمانه‌زنی و برای هر کدام از این دو مؤلفه شرایط و باید و نباید‌هایی مطرح می‌شد.
به هر حال مسئولان سازمان سینمایی تصمیم به برپایی جشنواره گرفتند، اما این چیزی که در حال برگزاری است نه جشنواره فیلم بلکه نوع تنزل‌یافته‌ای از آن است که بیشتر شبیه دورهمی سینمایی است. اگر چه مراعات دستورالعمل‌های کرونایی و شرایط ویروسی حال حاضر مبنای چنین تنزلی اعلام می‌شود و واقعیت هم همین است، اما با توجه به برخی بازگشایی‌ها در عرصه‌های مختلف آنچه در حال وقوع است بسیار سختگیرانه و تا حدودی غیرقابل قبول است.
در بین ده‌ها اثری که متقاضی حضور در جشنواره بوده‌اند، تعداد قابل توجهی کنار گذاشته شده‌اند. در توجیه این عمل چنین تدلیل می‌شود که به علت مهیا نبودن شرایط و ضیق وقت تهیه‌کننده نسخه کامل و نهایی را به جشنواره ارائه نکرده است.
برخی دیگر از آثار بازمانده از حضور در جشنواره به دلیل نداشتن مجوز اکران کنار گذاشته شده‌اند. در رابطه با برخی دیگر اعلام شده است که با توجه به یکپارچه شدن هیئت انتخاب و داوری آثار ارائه شده از نظر داوران نتوانسته‌اند در بخش‌های مختلف جشنواره از کارگردانی، فیلمنامه‌نویسی، بهترین بازیگری، موسیقی، طراحی صحنه، چهره‌پردازی، تصویربرداری، جلوه‌های ویژه، طراحی پوستر و چندین بخش متنوع دیگر حائز کسب شرایط نامزدی دریافت جایزه در آن بخش‌ها باشند!
نکته دیگری که در این دوره از جشنواره دچار تغییر شده شیوه احصای آرای مردمی است که از حالت دستی و کاغذی به الکترونیکی تغییر یافته است.
در مورد این تغییرات شکلی و محتوایی نکات و سؤالاتی مطرح است که پاسخ عقلایی به آن‌ها داده نشده است، به طور مثال در موضوع ضیق وقت و نرسیدن نسخه کامل برخی آثار به دلیل شرایط خاص و ویژه کرونایی آیا نمی‌شد که چند روزی برگزاری جشنواره جابه‌جا شود؟
آیا نمی‌شد به همان دلیلی که موجب محدودیت‌هایی در شکل برپایی جشنواره شده، استناد کرد و برای صاحبان آثار زمینه استمهال جهت تکمیل پروسه اثرشان تدبیر و پیش‌بینی شود؟
گفته می‌شود بسیاری از آثار کنار گذاشته شده نتوانسته‌اند در هیچ بخشی از جوایز جشنواره کاندیدا شوند. خب پس تکلیف تنوع آثار و اطلاق جشنواره بودن چه می‌شود؟ تکلیف مؤلفه‌ای به اسم آرای مردمی چه می‌شود؟ آیا هیئت محترم داوران در این زمینه از مردم استمزاجی انجام داده‌اند؟ این اقدام جشنواره به نوعی القای نظر خودشان به مردم نیست؟ از آنجا که برنده این بخش جشنواره توسط مردم انتخاب می‌شود و هیئت داوران علی‌الظاهر هیچ دخل و تصرفی در آن نمی‌توانند داشته باشند، با چه استدلالی چنین تحکمی صورت گرفته است؟
قبلاً هیئت انتخاب آثار را مشخص می‌کرد و مردم رأی می‌دادند و هیئت داوران هم موقعیت اثر‌گذاری نداشتند، اما امسال به بهانه شرایط کرونایی تشخیص داده شده که مردم نظر هیئت داوران را تأیید کنند و به طریق اولی آنچه را آن‌ها مشخص کرده‌اند، انتخاب کنند!
آیا این اقدام نوعی نگاه قیم‌مآبانه نسبت به مردم و آرای مردمی نیست؟ به کلام دیگر چنین اقدامی می‌تواند باعث خطور گزاره مهندسی آرا در اذهان مردم گردد، چون وقتی دایره انتخاب گزینه‌های مردمی محصور در چند گزینه که اتفاقاً قبلاً مورد تأیید هیئت داوری قرار گرفته باشد، فارغ از هر نتیجه‌ای مؤید نظر آن‌ها و در ادامه خواست برگزارکنندگان جشنواره تعبیر می‌شود و این با مشی و قاعده جشنواره تفاوت دارد.
نکته دیگر در رابطه با جشنواره سی‌ونهم فیلم فجر همکاری‌نکردن خانه سینما در بخش احصا و اعلام آرای مردمی به بهانه شرایط کرونایی است.
به نظر می‌رسد این شرایط فرصت خوبی را فراهم کرده است تا در این رابطه شرح وظایف و چارچوب قانونمندی تدبیر و طراحی شود که متولی این بخش بنا به تشخیص و اجتهاد خودش رفتار نکند و اینگونه نباشد که یک بار به بهانه ویروس کرونا و یک بار به بهانه‌ای دیگر آوردگاهی در سطح جشنواره فیلم فجر معطل چنین مباحثی نشود و هر کس مطابق وظایف قانونی‌اش ایفای نقش کند، ضمن اینکه حفظ امانت مردم و اعلام آرای واقعی و حقیقی آن‌ها مبحث بسیار جدی است که امیدواریم الکترونیکی شدن این مسئله به حذف خطا‌های احتمالی انسانی و شفافیت و راحتی راستی‌آزمایی در این حوزه منجر شود.
