سرویس اقتصاد جوان آنلاین: مجیدرضا حریری، در مورد استفاده از ظرفیتهای پیمانهای تجاری گفت: «برای ایجاد رابطه دوجانبه و چندجانبه با دیگر کشورها بهخصوص برای یکسری همکاریهای منطقهای مثل حضور در پروژههایی مانند ابتکار «یک کمربند، یک راه» در چین نیاز است که فشارهای بینالمللی کمتر باشد تا کشورهای طرف همکاری ملاحظاتی نسبت به دیگران نداشته باشند و در همکاریهای چندجانبه قابل پذیرش باشیم.»
حریری اضافه کرد: «متأسفانه الان به دلیل تحریمهای طولانیمدت از طرف امریکا و اتحادیه اروپا، کشورهای ثالث سخت با ما کار میکنند، چراکه این همکاری میتواند منافع آنها را در بازار امریکا یا در بازارهای دیگری که امریکا در آنها تسلط دارد، به خطر بیندازد. این بزرگترین مانعی است که باعث شده در هیچ یک از پیمانهای تجاری منطقهای و بینالمللی ورود نکنیم. به نظر میرسد باید رابطه خود با دنیا را سر و سامان دهیم تا به عنوان کشوری کمحاشیه وارد یک جریان چندجانبه در دنیا شویم.»
وی افزود: «به دلایل سیاسی مشکلات زیادی داریم، وقتی ما نمیتوانیم با هیچ یک از بانکهای دنیا کار کنیم، قاعدتاً نمیتوانیم از مزایای هیچ پروژهای برای فاینانس، مشارکت و جذب سرمایهگذاری خارجی به راحتی استفاده کنیم.»
رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین در مورد نپیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی گفت: «در کشور نیز بخشهای عمدهای از فعالان اقتصادی چه در سطوح سیاستگذاری و چه در سطوح بخش خصوصی با پیوستن به WTO مخالف هستند؛ چراکه اگر ما عضو WTO باشیم دیگر نمیتوانیم ورود هیچ کالایی را ممنوع کنیم و تعرفه بالایی روی کالاها ببندیم، در حالی که الان ورود ۴ هزار قلم به کشور ممنوع است. بسیاری از تولیدکنندگان نیز مخالف هستند، چون اگر ما عضو WTO شویم باید در نظام تولید خود بازنگری و بتوانیم کالاهایی تولید کنیم که بدون حمایتهای تعرفهای و بدون ممنوعیت برای کالاهای خارجی در بازار کشور، بتوانند رقابت کنند.»
در بخش تولید میزان بهره وری پایین است
حریری در ادامه افزود: «الان کالاهای داخلی توان رقابت با کالاهای خارجی را ندارند. بخشی از آن به علت هزینههای تجاری، پولی و مالی بالا در کشور است که تولیدکننده را همیشه تحت فشار قرار میدهد، اما بخش دیگر آن مربوط به این میشود که تولیدکننده عادت کرده با حمایت بزرگ شود و همیشه این حمایت را طلب میکند.»
وی همچنین خاطرنشان کرد: «هر یک روزی که برای پیوستن به WTO از دست دادهایم یک ضرر تاریخی در اقتصاد کشور محسوب میشود. اقتصادهای بسیار ضعیفتر از ما وارد این پیمان شدهاند و آنقدر برایشان منفعت داشته که از آن خارج نشدهاند. بنابراین هر کشوری وارد این پیمان شده سود کرده است. اگر یک روز آنها ما را بپذیرند و ما این وحشت را کنار بگذاریم میتوانیم نفع ببریم. هر یک روز که در این مورد از دست میدهیم باعث خسارت به اقتصاد ملی کشور میشویم.»
در معادلات ترانزیتی جدید جهان حضور نداریم
رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین در مورد نقش ایران در تحولات ترانزیتی اخیر گفت: فعلاً ما در معادلات ترانزیتی جدید جهان حضور نداریم. ایران در نقطه مرکزی چهارراه دنیاست، دو کریدور معروف در جهان وجود دارند که یکی کریدور شمال به جنوب اصلی و یکی کریدور شرق به غرب اصلی، که هر دو از کشور ما میگذرند و در یک قرن اخیر به این نکته توجهی نکردهایم. وی افزود: «از اوایل دهه ۴۰ که شروع به سرمایهگذاری در اقتصاد مدرن خود کردیم، عمدتاً به دنبال فولاد و کارخانههای مشابه بودیم. به نرخ امروز چند صد میلیارد دلار در صنعت فولاد هزینه کردهایم؟ به جز اینکه به محیطزیست و منابع آب خود لطمه زدهایم چه دستاوردی داریم؟ در مقابل این مقدار از سرمایهگذاری چه میزان اشتغالزایی در حوزه فولاد ایجاد شده است؟»
حریری خاطرنشان کرد: «اگر طی این ۶۰ سال همه این سرمایهگذاریها را روی بندر، ریل و فرودگاه کرده بودیم، الان میلیونها شغل جانبی ترانزیت ایجاد شده بود؛ چراکه شغل بیشتری نسبت به تولید ایجاد میکنند. ضمن اینکه کشور به این میزان چه از نظر داخلی مثل محیطزیست و منابع آب، تحت فشار نبود و چه از نظر خارجی نمیتوانستیم به این راحتی تحت تحریم قرار بگیریم، چراکه کشور ما معبر کالاهای خارجی بود. این یک اشتباه تاریخی بود، با وجود اینکه مرزهای زیادی با آبهای آزاد بینالمللی داریم که تقریباً در منطقه غرب آسیا استثناست و تنها کشوری هستیم که در منطقه این میزان ساحل با آبهای آزاد داریم، نتوانستیم از این فرصت استفاده کنیم.» وی در ادامه تصریح کرد: «اگر از کسی خواسته شود که ۱۰ شهر بزرگ جهان را نام ببرد، حتماً هشت شهر از بین شهرهایی که نام میبرد شهرهای بزرگ بندری هستند که در کنار آبهای آزاد قرار دارند، مانند نیویورک، بارسلون، شانگهای، لیورپول و...، اما در کشور ما از خرمشهر تا چابهار که کنار آبهای آزاد هستند، جزو شهرهای محروم است، یعنی نه تنها آبادترین نقاط نیستند بلکه محرومترین شهرهای کشور هستند. این یک خسران تاریخی بوده و ربطی هم به امروز ندارد، اما دست کم دو تا سه دهه است که این موضوع، دغدغه ذهنی سیاستگذار کشور شده و بارها رهبری در مورد سواحل مکران و لزوم آباد کردن آن صحبت کردهاند، اما اتفاق خاصی رخ نداده است.»