سرویس تاریخ جوان آنلاین: اثری که هم‌اینک در معرفی آن سخن می‌رود، می‌تواند حدیث شکست جریانی تلقی شود که داعیه پدرخواندگی داشت و در دوره‌ای، توانست بسا نخبگان و جوانان را به خویش جلب نماید. این تحقیق که کارنامه حزب توده را در سبزوار روایت می‌کند، توسط حسن شمس‌آبادی به رشته تحریر درآمده و مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، آن را به چاپ رسانده است. مختصات این اثر، در دیباچه مؤلف بر آن، به شرح ذیل تبیین گشته است: «روش کار در این پژوهش توصیفی، است. کتاب از دو بخش تشکیل شده است:
۱- مدخل پژوهشی. ۲- اسناد خوب. در بخش اول که به‌عنوان مدخل پژوهشی مطرح شده، تلاش شده است بر‌اساس گردآوری و پردازش داده‌ها و اطلاعات منتج شده از اسناد، مصاحبه‌های شاهدان عینی، کتب منتشر شده در این زمینه به‌ویژه روزنامه راستی که ارگان حزب توده در مشهد بوده، روایتی روان و گویا از حزب توده در سبزوار ارائه شود. در بخش دوم کتاب حدود ۱۰۰ سند از اسناد مربوط به حزب انتخاب و عیناً آورده شده است. اسنادی که انتخاب نشده‌اند، اغلب تکراری و حاوی مطالب پیش‌پاافتاده بوده‌اند. خوانندگان می‌توانند با رجوع مستقیم به اسناد علاوه بر آگاهی از نحوه استفاده نویسنده از آن‌ها در متن، بدون واسطه با سند تاریخی، کم و کیف آن و نکته‌های نهفته در آن آشنایی یابند. کتاب از دو فصل تشکیل شده است. در فصل اول به موضوع تشکیل حزب توده در اوایل دهه ۱۳۲۰ پرداخته شده و بعد از توضیح مختصری درباره تأسیس حزب توده در کشور و به تبع آن در خراسان، درباره فعالیت این حزب در مشهد توضیحات مفصل‌تری آمده است. در ادامه این فصل، حوادث و رویداد‌های مرتبط با حزب در خراسان بررسی شده است. موضوعاتی همچون مؤسسان حزب، ساختار تشکیلاتی، تشکیلات زیرمجموعه حزب در این استان و شرحی از فعالیت‌های حزبی آن به‌ویژه برگزاری دو کنفرانس ایالتی و حضور فعال آن در عرصه انتخابات دوره چهاردهم مجلس شورای ملی، محور‌های دیگر این فصل را تشکیل می‌دهد.
اهتمام نویسنده در این فصل بر اختصار و ارجاع خوانندگان به منابع موجود در این حوزه بوده؛ چراکه هدف از انتشار کتاب، آشنایی بیشتر با فعالیت‌ها و عملکرد حزب در شهرستان سبزوار بوده است. فصل دوم در واقع فصل اصلی کتاب حاضر را تشکیل می‌دهد. این فصل به شرح تأسیس حزب در سبزوار و نحوه گسترش آن در این شهرستان و برخی بخش‌ها و دهات پیرامونی اختصاص دارد. رقابت بین احزاب سیاسی فعال در این برهه از جمله حزب میهن و عدالت و شرح فعالیت‌های حزبی که اغلب در قالب میتینگ‌های سیاسی نمود داشته است، انتخابات دوره چهاردهم مجلس شورای ملی و تبلیغ اصول و مرام حزب توده در پوشش نمایش و تئاتر و همچنین بزرگداشت‌های رهبران حزب و اعیاد ملی و مذهبی، محور‌های این فصل را تشکیل می‌دهند.
در بخش پایانی کتاب، اصل تصویر برخی از اسناد مراکز سندی همچون مرکز اسناد انقلاب اسلامی، سازمان اسناد ملی و آرشیو اسناد ریاست جمهوری آورده شده است. از آنجا که اغلب اسناد برای مخاطبان قابل خواندن بود، برخلاف آنچه در ابتدای این پژوهش مدنظر بود، از بازخوانی آن صرف‌نظر شد. همه اسناد در متن مدخل مورد استفاده قرار گرفته و در پاورقی ارجاع داده شده است، اما به منظور اطلاع و آشنایی بیشتر خوانندگان محترم اصل اسناد هم آورده شد. در پایان لازم است از جناب آقای دکتر موسی فقیه‌حقانی ریاست محترم پژوهشکده تاریخ معاصر ایران، جناب آقای دکتر رادمرد و جناب آقای عاملی پژوهشگر و کارشناس محترم و همچنین سایر همکارانشان تقدیر و تشکر کنم.»
