سرویس اقتصادی جوان آنلاین: در حالی که برخی از کارشناسان اقتصادی دلیل اصلاح پنج ماه اخیر بازار سرمایه در ایران را رشدهای نجومی بازار سهام در بازه زمانی آذرماه سال ۹۸ تا شهریور ۹۹ عنوان میکنند، این روزها سیاستگذاران پولی و مالی دولتی به جای اینکه پاسخگوی چرایی جهش شاخص کل بورس تهران از ۳۵۰ هزار واحد در آذر ماه سال ۹۸ تا بیش از ۲ میلیون واحد در مرداد ماه سال ۹۹ باشند، سقوطهای این روزهای بورس را به مؤلفههایی ربط میدهند که این مؤلفهها قدرت اصلاح پنج ماهه بازار سرمایه را ندارند.
آذرماه سال ۹۸ ارزش بازار بورس کمتر از هزارو ۴۰۰ هزار میلیارد تومان و شاخص کل بورس تهران نیز در کانال ۳۵۰ هزار واحد قرار داشت، اما سیاستهای پولی و مالی در اقتصاد ایران اعمال شد که بهرغم رشد حجم نقدینگی و پول در اقتصاد ایران، بازارهای رقیب بورس همانند ارز، طلا و سکه و خودرو و مسکن با رکود و کنترل قیمت شانس جذب نقدینگی را نداشتند، از این رو، نقدینگی به بازار سهام هدایت شد بهطوری که در مرداد ماه سال ۹۹ بازار سرمایه با چنان رونقی مواجه شد که ارزش بازار بورس تهران به ۷ هزار هزار میلیارد تومان چشم دوخت و شاخص کل نیز مرز ۲ میلیون واحد را پشت سر گذاشت.
در واقع وقتی رشد بازار بورس تهران را از آذرماه ۹۷ تا آذرماه ۹۸ بررسی میکنیم، میبینیم که شاخص کل در بازه زمانی مدنظر خود را از مرز ۱۵۰ هزار واحد به مرز ۳۵ هزار واحد رساندهاست و ارزش بازار نیز از مرز ۶۰۰ هزار میلیارد تومان با بیش از صددرصد رشد به محدوده هزارو ۴۰۰ هزار میلیارد تومان رسید، اما آذرماه سال ۹۹ تا مرداد ماه سال ۹۹ شاهد یک رشد به شدت نجومی در بازار سرمایه بودیم. همانطور که گفته شد شاخص کل در آذرماه سال ۹۸ در کانال ۳۵۰ هزار واحد و ارزش بورس تهران کمتر از هزارو ۵۰۰ هزار میلیارد تومان بود که در مرداد ماه سال جاری شاخص کل محدوده ۲ میلیون را پشت سر گذاشت و ارزش بازار نیز به مرز ۷ هزار هزار میلیارد تومان چشم داشت، اما از آن تاریخ به بعد به دلیل آنکه سیاستهای بازار سرمایه در نیمه ابتدایی سال جاری به شکلی نبود که مانع رشدهای نجومی نرخ سهام شود و میزان سهام شناور شرکتها را در بازار افزایش دهد یا اینکه با عرضه گسترده سهام شرکتها جلوی رشد حبابی بیش از هزار شرکت حاضر در بورس تهران و فرابورس شود، شاهد اصلاح بازار سرمایه بودیم.
برای درک اصلاح قابلملاحظه بازار باید گفت امروز ارزش بورس تهران در کانال ۴ هزار هزار میلیارد تومان قرار دارد و شاخص کل بورس تهران در کانال یک میلیون و ۱۰۰ هزار واحد است، در چنین شرایطی به جای اینکه دوران رشدهای شارپی را مورد بررسی قرار دهیم تا بدانیم اصلاح پنج ماهه اخیر بازار ریشه در کجا دارد، شاهد خبرسازیها و تحلیلهایی هستیم که این اخبار و این تحلیلها مانع از اصلاح بازار سرمایه نمیشود و چه بسا آنکه برخی از سرمایهگذاران را نیز مجدد گمراه کند.
روز گذشته شاهد اخبار ضد و نقیض در رابطه با استعفای رئیس سازمان بورس بودیم که ابقا یا استعفا و برکناری ایشان که فردی بسیار باتجربه و محترم است، دردی را دوا نمیکند، زیرا باید دید چه سیاستهای پولی مالی در بازه زمانی آذرماه سال ۹۸ تا مرداد ماه سال ۹۹ موجب رشد شارپی بازار سهام شد تا متوجه شویم برای بهبود وضعیت کنونی بازار سرمایه باید چه کرد.
انتقاد شدید نماینده مجلس از عملکرد بورسی دولت
در حالی که روز گذشته اخبار ضد و نقیضی در رابطه با استعفای رئیس سازمان بورس اوراق بهادار منتشر شد، بسیاری از کارشناسان اقتصادی استعفای رئیس سازمان بورس را در بهبود وضعیت بازار سرمایه بیاثر عنوان کردند و به نظر میرسد خواستار پاسخگویی اعضای شورای عالی بورس به ویژه رئیس کل بانک مرکزی و وزیر اقتصاد در رابطه با وضعیت یکسال اخیر بورس هستند.
یک نماینده مجلس در همین رابطه گفت: آنان که در تلویزیون مردم را تشویق به سرمایهگذاری در بورس کردند و سرمایههای مردم رابه قتلگاه کازینوی دولتی کشیدند، امروز باید پاسخگو باشند. احمد نادری، نماینده مردم تهران در مجلس با انتشار مطلبی در صفحه شخصی خود در توئیتر ضمن اشاره مطلب فوق اعلام کرد: استیضاح وزیر بیکفایت اقتصاد که شامل ۱۱ محور است با ۱۰۲ امضا به هیئت رئیسه مجلس ارسال شده و افتضاح بورس در صدر همه محورها است.
وزیر اقتصاد تقصیر ریزش بورس را گردن وزیر صمت و رئیسکل بانک مرکزی انداخت
فرهاد دژپسند روز گذشته در جلسه کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی که با حضور رئیس مجلس برای بررسی تحولات بازار سرمایه برگزار شد، گفت: کار دولت ریلگذاری و نهادسازی و تسهیل ورود و خروج به بازار و نقدشوندگی مناسب در بورس است. وی گفت: بازار سهام محلی برای کشف قیمت است و دولت باید کاری کند که این عملیات با کارآمدی انجام شود و در همین زمینه در دو ماه گذشته بهاندازه ۱۰ سال کار انجام شدهاست و همه شرکتها بازارگردان دارند.
وی افزود: ما برای کاهش نوسان از ابزار جدیدی مانند اوراق تبعی استفاده کردیم و شرکتهایی که میخواهند در بورس سهامشان عرضه شود، اگر مدارک کامل باشد، این کار در مدت یک ماه انجام میشود. دژپسند با اشاره به فروش سهام از طرف سهامداران حقوقی گفت: در ماههایی که فزونی تقاضا داشتیم شرکتهای حقوقی باید عرضه میکردند تا مانع افزایش مصنوعی قیمتها بشود و مصوبه افزایش شناوری سهام نیز به همین دلیل بود. وزیر اقتصاد گفت: در زمان ریزش بورس هم باید تقاضا شکل بگیرد که به همین منظور حقوقیها ورود کردند و اقدام به خرید سهام میکنند. وی با اشاره به رشد شاخص بورس در ماه گذشته تا سقف ۵/۱ میلیون واحد گفت: یکی از نمایندگان مجلس از ما خواست که عرضه سهام شرکتها را آغاز کنیم، اما دیدیم که با عرضه سهام، بازار واکنش منفی نشان داد. وی گفت: بازار با قیمتگذاریهای کالاها میانه خوبی ندارد و به همین دلیل به اظهارات وزیر صنعت در باره موضوع فولاد واکنش نشان داد و میان فعالان بازار این نگرانی شکل گرفت که شاید این موضوع شروعی برای بقیه کالاها باشد. وی ادامه داد: همچنین اجبار پالایشگاهها به توزیع قیر با نرخ دولتی یا لغو معافیت مالیاتی شرکتهای معدنی روی بازار اثر منفی میگذارد، زیرا به سوددهی آنها آسیب میزند.
وزیر اقتصاد با بیان اینکه مسئول صنعت بانکداری وزارت اقتصاد است نه بانک مرکزی گفت: ابزار مناسب در این زمینه باید در دست وزارت اقتصاد باشد و وقتی نرخ بهره بینبانکی ناگهان شبانه به بالای ۲۰ درصد میرسد این موضوع روی بازار اثر میگذارد. دژپسند همچنین با اشاره به موضوع استعفای شاپور محمدی، رئیس سابق سازمان بورس گفت: چرا در اینباره دروغ گفته میشود که وزیر وی را برکنار کرده است، در حالی که روابط بنده با وی بسیار خوب بود و خود آقای شاپور محمدی با اصرار و به خاطر مسائل شخصی استعفا کرد.