سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: فعالیت رسانه‌ای در سوریه دشوار است؛ نه تنها به دلیل ۱۰ سال جنگ همه‌جانبه و تجاوزات خارجی و نه به دلیل امواج سهمگین مشکلات، بلکه به سبب رقابتی سخت که میان رسانه‌های گوناگون به ویژه شبکه‌های غربی، اماراتی و سعودی، با دیدگاه‌های حق‌طلبانه کشورمان وجود دارد. با این حال ایران توانست تجربه‌ای جدید از تأسیس یک تلویزیون در سوریه را پشت سر بگذارد که متفاوت از نسل اول شبکه‌های برون‌مرزی دیگر کشورمان بود.
تلویزیون العالم سوریه با شعار «امید و آینده» و با رویکرد عمومى و متنوع به منظور پاسداشت رشادت‌ها، جانفشانى‌ها و صیانت از پیروزى‌ها و دستاوردهاى محور مقاومت در مرحله پساداعش، افزایش ضریب تأثیرگذاری فرهنگى و اجتماعى در افکار عمومى ملت سوریه در قالب دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی، ارتباط‌گیرى مؤثر با نخبگان این کشور در حوزه‌هاى مختلف در آذرماه سال ۹۶ پخش آزمایشى و در ٢٧ فروردین ماه ٩٨ نیز پخش رسمی خود را شروع کرد.
از کارکرد‌های خوب این رسانه برون‌مرزی ایران، همراهى در روند گسترده بازسازى سوریه با رویکرد تبلیغ رسانه‌اى براى فعالیت‌هاى ایران در حوزه اقتصاد و صنعت است که می‌تواند بخش‌هایی مانند خدمات فنی و مهندسی و آنچه را ایران قابلیت صادرات صنعتی به سوریه دارد، فعال کند.
این شبکه با مخاطبان و جامعه هدف خاص، به عنوان نخستین تجربه معاونت برون‌مرزى صداوسیما در راه‌اندازی و اداره شبکه‌ای در خارج از مرز‌های ایران به شمار مى‌رود که به صورت کاملاً بومى، فرآیند تولید برنامه‌های آن از صفر تا صد در کشور دیگرى انجام مى‌شود و ساختار ادارى و تشکیلاتى آن نیز به استثناى پخش، در خارج از ایران است. این مورد به خوبی توانست اثبات کند که با انتقال فعالیت‌ها به درون جامعه هدف می‌توان هم از هزینه‌های سَربار کاست و هم بر میزان موفقیت افزود؛ تجربه‌ای که می‌تواند در سایر فعالیت‌های برون‌مرزی صداوسیما نیز مورد توجه قرار گیرد. این شبکه با آنکه از نظر نام مشابه تلویزیون العالم است، اما کاملاً مستقل از شبکه العالم است، پوشش جهانی ندارد و چنانکه در نامش هست فقط مختص درون سوریه است.
اما العالم سوریه چگونه پدید آمد؟
این رسانه با انجام تحقیقات و بررسى‌هاى گسترده کارشناسى و تشخیص رفتار و سنجش نیازهاى مخاطب و جامعه هدف در سوریه، اقدام به تولید برنامه‌هاى ویژه با محتوا و کیفیت مخاطب‌پسند در حوزه‌هاى مختلف اجتماعى، فرهنگى، اقتصادى، ورزشى و ... در قالب‌هاى متنوع و تکنیک‌های روز کرد. همین مخاطب‌محوری موجب شد تا مورد توجه مردم سوریه قرار گیرد و گوی سبقت را از شبکه‌های مطرح غربی و عربی مخالف با محور مقاومت برباید. همین پذیرش شبکه العالم سوریه توسط مردم آن کشور موجب شد بخش‌های دولتی به تعامل با این تلویزیون به عنوان رسانه‌ای مطرح در کشور سوریه اقدام کنند.
آگاهی برای پیشگیری از تکرار فاجعه
کارکرد مهم دیگر شبکه العالم سوریه در این نکته نهفته است که مانع از رشد مجدد جریان تروریسم وهابی و سلفی در آن کشور شود. این موج طی ۱۰ سال گذشته با حمایت امریکا، انگلیس و کشور‌های حاشیه جنوبی خلیج‌فارس مانند عربستان سعودی هزینه‌های سنگینی بر ملت‌های منطقه به ویژه سوریه و لبنان تحمیل کرد. کشتارها، آوارگی، ویرانی و خسارت‌هایی که آن‌ها در جریان این جنگ بر پیکر امت اسلامی زدند، نباید دیگر تکرار شود.
بهترین راه برای پیشگیری از چنین فجایع غم‌انگیزی ایجاد روشنگری و آگاهی‌بخشی در جامعه سوریه و کشور‌های منطقه است تا جریان‌های وهابی و سلفی که با عنوان تکفیری شناخته می‌شوند، دیگر نتوانند از عدم‌شناخت مردم سوء‌استفاده کنند.
خوشبختانه این رسانه توانسته در فضای مجازی که مورد توجه مردم سوریه و لبنان قرار دارد، خوش بدرخشد و محتوای تولیدی را علاوه بر مسیر اصلی از طریق سایت و شبکه‌های اجتماعی به مخاطبان خود منتقل کند.
برخی از مهم‌ترین برنامه‌های در حال پخش از این شبکه شامل موارد زیر است:
- برنامه دامسکو که با دعوت از کارشناسان و متخصصان هر حوزه، روز‌های زوج به مدت ۵۰ دقیقه به موضوعات اجتماعی، فرهنگی، پزشکی و خانوادگی مرتبط با جامعه سوری می‌پردازد.
- «استودیو التاسعه» برنامه‌ای سیاسی است که هر شب ساعت ۲۱ به تحلیل دقیق آخرین رویداد‌های مهم سیاسی سوریه و منطقه می‌پردازد.
- «عالمکم یا عالم» برنامه‌ای روزانه است که آخرین خبر‌ها و رویداد‌های جذاب در فضای مجازی را بررسی می‌کند و نظرات مخاطبان خود را در خصوص آن‌ها جویا می‌شود.
- «صناع النصر» مستندی است که به معرفی شهدا و جانبازان و کسانی که در پیروزی بر داعش نقش داشتند، می‌پردازد. در این برنامه، تصاویری مستند از دلاوری‌های رزمندگان به نمایش گذاشته است و با خانواده، دوستان و همرزمان آن‌ها مصاحبه می‌شود.
- «حجر الزاویه» مستندی است که به شهر‌ها و روستا‌های مناطق درگیری با داعش رفته و آخرین وضعیت بازسازی و مشکلاتی را که مردم با آن رو به رو هستند، بررسی می‌کند.
- «ارجوان» برنامه‌ای است در خصوص نقش مهم و اساسی زنان سوری در سال‌های جنگ که با دعوت از زنان موفق سوری که این شرایط و بحران‌ها را پشت سر گذاشته‌اند، به گفتگو با آنان می‌نشیند.
- «VAR سوری» برنامه‌ای هفتگی در خصوص فوتبال و بازی‌های لیگ سوریه و نتایج آن است که دوربین آن در داخل ورزشگاه‌ها گشت می‌زند و با بازیکنان، مربیان و تماشاچیان فوتبال مصاحبه می‌کند.
این شبکه تجربه موفقی است که باید در خدمت این محور اقتصادی از جریان مقاومت باشد. طبعاً بدون تأمین هزینه‌های لازم موفقیتی به دست نمی‌آید. جدا از همه ابعاد همکاری‌های راهبردی و ژئوپلتیک، داشتن کشوری همسو در سواحل مدیترانه از منظر اقتصادی نیز مهم است که همین پیشفرض باید توجیه‌کننده هزینه‌های دیپلماسی عمومی ایران در آن کشور باشد.
سوریه از نظر کریدور ارتباطی بسیار مهم است. ایران و عراق از طریق سوریه می‌توانند به دریای مدیترانه دست یابند و سوریه از طریق ایران می‌تواند به آسیای مرکزی و قفقاز و شبه‌قاره دسترسی داشته باشد و در صورت برقراری روابط تجاری میان این سه کشور می‌توان محور مقاومت اقتصادی را نیز رونق بخشید؛ محوری که بیش از ابعاد نظامی و امنیتی به شبکه‌ای مانند «العالم سوریه» نیازمند است.
چه خوب است با توجه به نیاز‌ها و تأمین مالی روزافزون این شبکه، توان آن را برای انجام مأموریت‌های سیاست خارجی ایران افزایش دهیم.
