سرويس جامعه جوان آنلاين: روزگاریست ذهن و زندگی ما، تماماً تحت تاثیرات عموماً منفی کرونا قرار گرفته به طوری که اولویت اول زندگی روزمره ما این موضوع دردآور شده است. در این خصوص، برخی ماسک را از عوامل بازدارنده و سلامت میدانند و معتقدند با استفاده از ماسک میتوانند خطر ابتلا به این بیماری را به صفر و یا حداقل برسانند. اما در نقطه مقابل برخی دیگر نه تنها استفاده از ماسک در مقابله با کرونا را موثر نمیدانند بلکه معتقدند استفاده از ماسک عوارض جبران ناپذیری بر سلامت بدن خصوصاً دستگاه تنفسی به دنبال دارد، زیرا در یک فضای بسته، دی اکسید کربن دفعی از دهان، اجازه دریافت اکسیژن را نداده و در نتیجه باعث کاهش اکسیژن خون میگردد. حال به بررسی دیدگاه این دو دسته میپردازیم.
دسته اول- موافقان ماسک
این دسته از افراد مهمترین راه پیشگیری از ابتلا به کرونا را ماسک میدانند. دلیل اولی که این گروه را متقاعد میکند، این است که ماسک همچون فیلتری است که ذرات آلوده را از خود عبور نمیدهد و اگر شخصی آلوده به این ویروس باشد و یا حتی بعضاً اگر هم نباشد، این فیلتر از عبور ویروس و یا ذرات مرطوب فضای دهان و بینی جلوگیری کرده و منتقل نمیشود.
دومین دلیلی که این دسته برای ماسک زدن به آن اتکا دارند، الزامات وزارت بهداشت است. این افراد میگویند از آنجا که متولی بهداشت و سلامت جامعه این وزارتخانه و شاخههای زیرمجموعه آن میباشد، حتماً تحقیقات موثری کرده اند و به این نتیجه رسیده اند که ماسک زدن سودمند است. از اینرو ما ملزم به انجام دستورات آنها هستیم و دائماً باید ماسک بزنیم تا دستورات بعدی این مرکز به اطلاع ما برسد.
سومین دلیل این افراد اشاره به آمارهاست. آنها بر این باورند هر کسی که ماسک نزند به این بیماری مبتلا میشود. پس طبق این منطق ساده باید ماسک بزنیم تا از ابتلای به بیماری کرونا نجات پیدا کنیم.
دسته دوم- مخالفان ماسک
این دسته از افراد دلیل اول دسته موافقان ماسک را اینگونه رد میکنند که در دنیای علم، هیچ فیلتری نیست که مسیر ورودی سیال و خروجی آن با هم یکسان باشد. به عنوان مثال میتوان به انواع فیلترهای تصفیه آب آشامیدنی، فیلترهای خطوط نفت و گاز و سازمان آب، فیلترهای سوخت و روغن و هوای خودرو و بسیاری دیگر اشاره نمود. همانطور که میدانیم، از یکسو سیالی همچون روغن خودرو وارد میشود و از سوی دیگر خارج میشود چرا که اگر مسیر رفت و برگشت یکسان باشد، اساس فلسفه فیلترینگ زیر سوال میرود. از این رو استفاده از این نوع ماسک، به همین دلیل رد است؛ و بنابراین اگر شخصی اعتقاد به استفاده از ماسک دارد، باید دسته کم از ماسک دارای شیر یک طرفه (اصطلاحاً فیلتردار) استفاده کند تا مسیرهای سیال ورودی و خروجی (دم و بازدم) از یکدیگر جدا گردند. البته زدن ماسک، تاحدی از ورود و خروج ذرات گرد و خاک و بو و رطوبت دهان جلوگیری میکند، اما این مقوله با بحث ویروس سنخیتی ندارد. ضمن اینکه صحبت از یک ویروس است نه یک تکه سنگ. جالب است بدانید ابعاد دوبعدی یک ویروس در حدود ۰.۰۰۰۰۰۰۰۰۶۴ سانتیمتر است. در حالی که سطح منافذ ماسک (فواصل خالی بین تار و پود) ۰.۰۰۰۰۰۱ سانتیمتر بوده و بدان معناست از یک ماسک با اندازه معمولی حدوداً ۴.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ویروس میتواند آزادانه عبور کند. مضافا اینکه اطراف بینی و زیرچانه را هیچ کس نمیتواند کاملاً بپوشاند و از این ورودیها هم بیش از ۱۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ میلیارد ویروس میتواند عبود کند. گذشته از همه اینها، هیچ فردی در شرایط زیر ماسک نمیزند: خوابیدن، دست و صورت شستن، غذا خوردن و مواقع مشابه حال آنکه طبق بیانیههای مکرر، وجود این ویروس در هوا نیز متذکر شده است.
در رد دلیل دوم دسته موافقان، اولاً اینکه تا کی باید از ماسک استفاده کنیم؟ و ثانیاً به این سادگیها و در تمامی امور نمیتوان به امید این وزارتخانه یعنی وزارت بهداشت ماند. چرا که بارها و بارها در نمامی تحقیقات خود (که عمدتاً ریشه در W.H.O دارد) به تناقضات عجیبی رسیده اند. به عنوان مثال، در ابتدای کار استفاده ازدستکش را بسیار بازدارنده میدانستند؛ و نیز اینکه وزارت بهداشت ما، بسیاری از الزامات سازمان بهداشت جهانی را رعایت نمیکند. مثلاً در موضوع تجویز دارو و یا پیشگیری میبینیم که هم به طور گسترده از تجویز دارو خصوصاً برای کودکان اصلاً ابایی ندارد و در پیشگیری هم برنامهای ندارد. در بسیاری از کشورهای اروپایی و ایالات متحده، حقوق پزشکان، در صورت مریض نشدن بیماران پرداخت میشود که درست برعکس قوانین وزارت بهداشت ماست. ضمناً به خاطر داشته بیاوریم، چند سال گذشته، تمامی سوپرمارکتها و روزنامه فروشی ها، حق فروختن سیگار را در برههای نداشتند حال آنکه با تایید وزارت بهداشت ما در این مدت، هزاران واحد تجاری با عنوان فروش سیگار و تنباکو افتتاح شده اند. مضافاً متاسفانه غالب فوتیهای این بیماری به گفته منابع خبری، در بیمارستانها رخ داده است؛ بنابراین چگونه میتوان سلامتی خود را با اتکا به چنین منبعی در کف دست قرار داد.
در خصوص دلیل سوم باید گفت که اولا هیچ یک از منابع رسمی خبری این مهم را اعلام نکرده که چه تعداد از افرادی که کرونا گرفته اند، ماسک نزده اند بلکه در عوض تعداد مبتلایانی که عادت به استفاده از ماسک داشته و ماندن در خانه را طی چند ماه تجربه کرده اند، نسبت به دیگران بیشتر است؛ و ثانیاً با یک قاعده علمی ساده، به نام مثال نقض، این ادعا رد میشود. به عنوان مثال، اعداد اول را در ریاضی در نظر بگیرید. اگر کسی ادعا کند که تمامی اعداد اول، فرد هستند، با اینکه تعداد آنها بی نهایت است، اشتباه کرده است، زیرا عدد ۲ جزء آنهاست و این عدد زوج است؛ و یا به عنوان مثال دیگر، هیچ کس نمیتواند بگوید که هر بیماری مثلاً با عمل جراحی بهبود مییابد. بسیار بدیهی است که تمامی پزشکان سراسر جهان، عمل جراحی را یک راهکار محتمل (چه زیاد و چه کم) دانسته و حتی قبل از جراحی، از بیمار تعهد کتبی نیز گرفته میشود که ممکن است بهبود یابی، و ممکن است بهبود نیابی و یا فوت کنی. اما در مثال بالعکس، میتوان گفت که هر کس در مواجهه با مواد شیمیایی مانند انواع الکلها و مواد ضدعفونی قوی و حتی ضعیف قرار گیرد و استفاده کند، در هر استفاده، مقداری ولو اندک از ریه خود را از دست میدهد. بنابر این زمانی میتوان قاعدهای را تعریف و تثبیت کرد که برای تمامی موارد قابل استناد و استفاده باشد. پس در این مثال عینی، قاعده ماسک نزدن و مبتلا به کرونا شدن زمانی صادق است که تمامی بیماران کرونایی ماسک نزده باشند تا آنگاه بتوان ماسک را برای تمامی افراد اجبار کرد.
بررسی این دو دیدگاه بیانگر آن است که نباید صرفاً با عجله و سطحی نگری قضاوت کرد بلکه میتوان با استفاده از تحقیقات علمی ساده، به نتایج خوبی دست یافت و شاید بهترین راه، عدم ایجاد ترس و نیز تقویت قوای ایمنی بدن باشد. علاوه بر آن هم از عقل و هم از قواعدی که وزارت بهداشت تا کنون به ما آموخته است، خصوصاً متخصصین پزشکی بخش ریه و سایر متخصصین و متفکران میتوان استفاده کرد تا قبل از آنکه دچار شرایط بحرانی شویم، با آن مقابله کنیم.