سرویس سیاست جوان آنلاین: رئیسجمهور روز چهارشنبه در جلسه هیئت دولت از رأی نیاوردن دونالد ترامپ برای دور بعدی انتخابات ریاست جمهوری امریکا به «پایان دوره ترامپیست» تعبیر کرد و آن را «یکی از مظاهر بزرگ پیروزی ملت ایران در شکست حتمی دشمن در جنگ اقتصادی» بیان کرد و مرتبط با «مقاومت» مردم ایران دانست. روحانی همچنین از سیاستهای اقتصادی ترامپ علیه ایران تعبیر به جنگ اقتصادی سه ساله کرد و با سه ساله نامیدن آن، تلویحاً آن را با رفتن ترامپ پایانیافته تلقی کرد.
از جمله انتقادات روحانی نسبت به عملکرد ترامپ، اجازه ندادن او برای ارسال کمکهای صندوق بینالمللی پول به ایران برای مبارزه با کرونا بود: «حتی ما در دوران کرونا هم عملکرد این فرد را دیدیم که در این دوران هم هر روز به تحریم و فشار خود اضافه میکرد. صندوق بینالمللی میخواست به ملت ما ۵ میلیارد دلار برای مسائل پزشکی و مقابله با کرونا کمک کند، ولی همین گروهی که در کاخ سفید حاکم بودند مخالفت کردند و نگذاشتند مردم راحتتر بتوانند با شرایط بهتر در برابر این بیماری سخت مقابله کنند.»
روحانی علت شکست ترامپ را «سیاستهای غلط خارجی، سیاستهای غلط بهداشتی و اقدام نظامی نژادپرستانه اش» دانست و گفت: «او برای همه غیر قابل اعتماد بود و رفتارهای عوامفریبانه و پوپولیستی را ادامه داد و خدا را شکر که این شر از سر مردم امریکا و سر مردم منطقه کم شد.»
روحانی پایان جنگ اقتصادی را اعلام کرد؟
رئیسجمهور علاوه بر این رأی نیاوردن ترامپ را تلویحاً پایان دوره جنگ اقتصادی تعبیر کرد. او با دفاع مقدس نامیدن مقاومت در برابر «جنگ اقتصادی» آن را یک دوره «سه ساله» نامید و ضمن صحبت، از افعال گذشته برای توصیف این جنگ سه ساله استفاده کرد، یعنی که این جنگ به پایان رسیده و موضوعی مربوط به گذشته است. آنچنان که در همین سخنرانی ضمن تشبیه مقاومت سه ساله مقابل جنگ اقتصادی به دفاع مقدس هشت ساله مقابل صدام، از جنگ تحمیلی بعثیها علیه ایران با افعال گذشته یاد کرد و این اتفاق، در کنار تأکید او بر اینکه این جنگ کار ترامپ بوده و اکنون شاهد پایان دوره ترامپیسم هستیم، یعنی جنگ اقتصادی به پایان رسید. به این جملات روحانی توجه کنیم: «در تاریخ ایران دو دفاع مقدس، یک دفاع مقدس هشت ساله در برابر صدامیان و یک دفاع مقدس در برابر جنگ اقتصادی داشتیم، در برابر ترامپیان و بحمدالله ملت هم در جنگ اول موفق و پیروز شد، به رغم اینکه در آن جنگ تنها بود و تقریباً شرق و غرب پشت سر متجاوزان قرار گرفته بودند، مردم با استقامت و ایمان و ایثار توانستند به پیروزی برسند. در این جنگ سه ساله هم تقریباً تنها بودیم. کسی ملت ایران را یاری و کمک نکرد. این کارگران، کشاورزان، صادرکنندگان و تلاشگران تولید به عنوان سربازان خط مقدم جبهه اقتصاد و مردم عزیز بودند که مقاومت و ایستادگی کردند و تا امروز ایران را به پیروزی و موفقیت رساندند.»
پیش از این هم روحانی از واژه «جنگ» برای دشمنیها و تحریمهای اقتصادی دولت امریکا، اما صرفاً در همین سه سال اخیر یعنی از زمان خروج امریکا از برجام استفاده کرده بود. یعنی گرچه که ایران سالهاست با انواع تحریمها از سوی غرب و بالاخص دولت امریکا مواجه است، اما روحانی جنگ اقتصادی را صرفاً محدود به پس از خروج امریکا از برجام میداند. چطور تحریمهای قبلی که دولت روحانی رفع آنها را شعار انتخاباتی خود کرده بود، جنگ اقتصادی نبود و تحریمهای زمان دولت روحانی ناگاه نام «جنگ» به خود میگیرد؟ صرفنظر از این موضوع، چرا روحانی تصور میکند که جنگ اقتصادی به پایان رسیده است و برای توصیف آن از افعال ماضی استفاده میکند؟ ترامپ رفت، الحمدلله؛ اما چه کسی از میان دموکراتهای امریکایی که دولت را در دست گرفته است، از لغو تحریمهای ایران میگوید که روحانی تصور پایان جنگ اقتصادی را دارد؟!
امیدواری به محکومیت و جبران اشتباهات ترامپ توسط بایدن؟
روشن است که تصور روحانی برای پایان جنگ اقتصادی از کجا نشئت میگیرد. اگر سخنان قبلی او در امیدواری نسبت به دولت جدید امریکا را هم نخواهیم مرور کنیم، در ادامه همین سخنرانی دیروزش، باز نشان میدهد که منتظر تصمیمات جو بایدن است: «دولت آینده امریکا باید کارهای بزرگی را انجام دهد و بتواند در برابر آن همه اقداماتی که چهره امریکا را تخریب کرد تا حدی شرایط را جبران کند و اشتباهات گذشته را انجام ندهد. امیدواریم دولت آینده امریکا سیاستهای ترامپ نسبت به ایران را با صراحت محکوم کند و سیاستهای نادرستی را که دولت قبل امریکا در طول این چهار سال اعمال کرد، جبران کند.»
او تأکید کرد: «همواره اینچنین بوده اگر مشکلی برای مردم در زندگیشان پیش آمده از طریق فشارهای ناحق غیرانسانی کاخسفید بوده است و هر زمانی آنها به تعهدات بینالمللی برگردند، آن شرایط عوض خواهد شد.» روشن است که روحانی برای فرار از پذیرش مسئولیت اوضاع داخلی کشور، ترجیح میدهد آن را کاملاً مرتبط با سیاستهای دولت امریکا بداند. دشمنی امریکا با ایران که عیان است و از دشمن جز دشمنی برنمیآید، اما یعنی دولت خودمان هیچ نقش و اثری در اداره کشور ندارد؟! مگر ما مستعمره امریکا هستیم که همه امور را دولت امریکا بچرخاند؟!
روحانی چراغسبز برای مذاکره را هم برای چندمین بار نشان داد: «سیاست جمهوری اسلامی ایران همانطور که بارها تأکید کردیم، تعهد در برابر تعهد، اقدام در برابر اقدام، کاهش تنش در برابر کاهش تنش، احترام در برابر احترام و تعهدات بینالمللی در برابر تعهدات بینالمللی است. اگر چنین ارادهای در برابر حاکمان آینده امریکا وجود داشته باشد به نظر من حل مسئله بسیار آسان است و ایران و امریکا میتوانند تصمیم بگیرند به شرایط ۲۰ ژانویه ۲۰۱۷ برگردند.»
او با خوشخیالی که نشان میدهد عمق داشتن اختلافات میان دموکرات و جمهوریخواه در امریکا را باور کرده است، منتظر محکوم شدن اقدامات ترامپ علیه ایران توسط بایدن است: «امیدواریم دولت آینده امریکا سیاستهای ترامپ نسبت به ایران را با صراحت محکوم کند و سیاستهای نادرستی را که دولت قبل امریکا در طول این چهار سال اعمال کرد، جبران کند.»
در انتظار مزاحم برجام!
زمانی که امریکا از برجام خارج شد، روحانی تصریح کرد: «خوشحالم که یک موجود مزاحم از برجام خارج شده است.» حالا، اما ماههاست منتظر همان موجود مزاحم است؛ نه آنکه امریکا موجود مزاحمی در برجام نبود که ایالات متحده موجود مزاحمی در همه رویدادها و در همه تعاملات دیپلماتیک بینالمللی است، اما روحانی نمیتواند یک روز همه امور کشور را به مذاکره با امریکا و برجام گره بزند، روز دیگر خروج امریکا را لفظاً خروج مزاحم بخواند، ولی غمگینِ رفتن امریکا از برجام شود و امروز هم همه امور را باز معطل بازگشت امریکاییها به برجام کند.
غلبه بر تحریم یا رفع آنها؟
روحانی در پایان صحبتهایش از رهبر انقلاب بابت میزبانی و تدارک جلسه روز سهشنبه سران سه قوه (اعضای شورای عالی هماهنگی اقتصادی) تشکر کرد. جلسه سران سه قوه چند ماه است تشکیل نمیشود و آخرین بار هم توسط روحانی لغو شد. دلیل لغو را هم دیدار روز قبل رئیس مجلس، محمدباقر قالیباف با کادر درمان اعلام کردند. پس از آن هم دیگر این جلسات تشکیل نشد تا روز سهشنبه که در حضور رهبری برگزار شد.
رهبر انقلاب در این دیدار فرمودند که «تحریمها به عنوان یک واقعیت تلخ و جنایت امریکا و شرکای اروپایی بر ضد ملت ایران سالهاست که انجام میشود، اما در سه سال اخیر شدت یافته است.» حضرت آیتالله خامنهای با تأکید بر اینکه برای علاج تحریمها دو مسیر «خنثیسازی تحریمها و غلبه بر آنها» و «رفع تحریم» وجود دارد، افزودند: «البته ما مسیر رفع تحریم را یکبار امتحان و چند سال مذاکره کردیم، اما به نتیجهای نرسید.» رهبر انقلاب اسلامی با اشاره به مسیر غلبه بر تحریمها و بیاثر کردن آنها گفتند: «این مسیر ممکن است در ابتدای کار، سختیها و مشکلاتی داشته باشد، اما خوشعاقبت است. اگر با تلاش و ابتکار و با سینه سپر کردن در مقابل مشکلات بتوانیم بر تحریمها غلبه کنیم و طرف مقابل بیاثر شدن تحریمها را ببیند، بهتدریج دست از تحریم برخواهد داشت.»