سرویس سیاست جوان آنلاین: این ایام زمان فرا رسیدن هفته بسیج است؛ نیرویی که سال‌هاست به عنوان یکی از مهم‌ترین ابزار‌های توانمند کشورمان ایفای نقش می‌کند.
البته استفاده از نیرو‌های مردمی در شرایط مختلف تنها منحصر به کشورمان نیست بلکه تمام قدرت‌های بزرگ به دنبال این هستند تا از نیرو‌های مردمی کشور خود استفاده کنند.
نمونه‌های فراوانی در این باره می‌توان نام برد که از جمله آن‌ها گارد ملی در کشور‌های امریکا و روسیه است. با این حال مختصات نیرو‌های مردمی در کشورمان با تمام دنیا متفاوت است. این تفاوت بیش از آنکه با شیوه‌های ساماندهی و نظارت ارتباط داشته باشد به حوزه‌های معنوی مربوط است.
در حقیقت بسیج پیش از آنکه یک نیروی نظامی صرف یا شبه‌نظامی باشد یک نهاد فرهنگی و مردمی است که توان خود را از یک فرهنگ عمیق و ریشه‌دار دینی می‌گیرد. این فرهنگ ریشه‌دار و عمیق به گونه‌ای در عمق جان یک ملت ریشه دوانده که توانسته منشأ تغییرات عمیقی در کشور و همچنین تاریخ نظام جمهوری اسلامی باشد. از همین رو شاید بهترین توصیف برای بسیج این باشد که بسیجی بودن یک فرهنگ است. این فرهنگ نه تنها در حوزه نظامی که خود را در تمام رده‌های فعالیت نشان می‌دهد و صد البته سبب می‌شود در میان تمام مشکلات این فرهنگ بسیجی به نوعی خط‌شکن ظاهر شود.
البته در بین تمام این توصیف‌ها شاید بد نباشد که به شرایط شکل‌گیری بسیج آن هم در میان تحولات ابتدای انقلاب نیز نگاهی بیندازیم.
بسیج چگونه تشکیل شد؟
نگاهی به تحولات ابتدای انقلاب اسلامی نشان می‌دهد که تشکیل نیرویی به نام بسیج از همان ابتدا مد نظر تمام نیرو‌های فعال در عرصه انقلاب بوده است. تجربه کودتای ۲۸ مرداد ماه سال ۱۳۵۸ نکته‌ای بود که سبب شد نه تنها نیرو‌های انقلابی بلکه حتی برخی نیرو‌های ملی، مذهبی نیز به دنبال تشکیل چنین نیرویی باشند.
البته نکته اصلی این بود که بر اساس استاندارد‌های مد نظر این افراد بسیج هیچ گاه دارای چنین بنیه معنوی قوی نبود. از سوی دیگر درگیری‌های نظامی فراوانی در نقاط مختلف کشور در جریان بود که نمونه آن، جنبش‌های جدایی‌طلبانه در نقاط مختلف کشور همچون کردستان عراق بود.
در چنین شرایطی بسیج مستضعفین به فرمان حضرت امام خمینی (ره)، در پنجم آذر ۱۳۵۸ صادر شد. حضرت امام در همان ایام در دیدار با جمعی از پاسداران، درباره ضرورت دفاع از کشور فرمودند: مملکت اسلامی باید همهاش نظامی باشد. تعلیمات نظامی داشته باشد و... یک مملکت بعد از یک چند سالی بشود یک کشوری با ۲۰ میلیون جوان که ۲۰ میلیون تفنگدار داشته باشد. ۲۰ میلیون ارتش داشته باشد و این یک همچین مملکتی آسیب‌بردار نیست.
از آن روز تا کنون بسیج در عرصه‌های مختلف حضوری موفقیت‌آمیز داشته است که بی‌شک هیچ مجموعه دیگری نمی‌توانست جایگزین آن شود. رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار با فرماندهان گردان‌های عاشورای بسیج سراسر کشور این دوران باشکوه حضور بسیج در صحنه دفاع از انقلاب را چنین توصیف می‌کنند: این نیرو‌های مردمی که اگر نبودند - این بسیج اگر نبود، این نیروی عظیم حزب‌الله اگر نبود - در جنگ هم شکست می‌خوردیم؛ در مقابل دشمنان گوناگون هم در این چند سال شکست می‌خوردیم و آسیب‌پذیر بودیم. کارخانه ما را می‌خواستند به تعطیلی بکشانند؛ نیروی حزب اللهی از داخل کارخانه می‌زد به سینه‌شان. مزرعه ما را در اوایل انقلاب می‌خواستند آتش بزنند؛ نیروی حزب اللهی از همان وسط بیابان‌ها و روستا‌ها و مزارع، می‌زد توی دهانشان. خیابان‌ها را می‌خواستند به اغتشاش بکشند؛ نیروی حزب اللهی می‌آمد سینه سپر می‌کرد و در مقابلشان می‌ایستاد. جنگ هم که معلوم است! این، آن نیروی اصلی کشور است. نظام اسلامی متکی به این نیروست.
از میدان مبارزه تا واکسیناسیون
این سخنان رهبر معظم انقلاب اسلامی شاید بهترین توصیف از نقش‌آفرینی بسیج در سال‌های بعد از جنگ بوده است. در حالی که میدان نبرد نظامی پس از جنگ جای خود را به مبارزه با سایر چالش‌های میدان نبرد داده بود، این بسیج بود که به یاری سایر ساختار‌های حکمرانی نظام جمهوری اسلامی آمد. به عنوان مثال زمانی که بحث واکسیناسیون سراسری برای مقابله با فلج‌اطفال اجرایی شد، شبکه‌هایی از نیرو‌های مؤمن بسیجی این واکسن خوراکی را به دوردست‌ترین نقاط این کشور انتقال دادند یا زمانی که قرار بر توسعه مناطق روستایی و محروم کشور بود، باز هم این بسیج بود که به یاری نهاد‌های دولتی آمد.
البته در این میان هر گاه تهدید امنیتی به صورت مستقیم در روند عادی زندگی مردم اخلال ایجاد کرد، این بسیج بود که در صف اول مقابله با هنجارشکنان ایستاد. از جمله این موارد می‌توان به مقابله با فتنه سال ۷۸ و ۸۸ اشاره کرد. در این دوره بسیجیان علاوه بر حضور میدانی در مقابله با فتنه‌گران در مسیر ایجاد روشنگری حرکت کرده و موجب واکنش جدی جامعه در مقابل این حرکات شده‌اند.
با قاطعیت می‌توان گفت نقش بسیج در تمام حرکت‌های انقلابی ۳۰ سال گذشته بی‌نظیر بوده است. توان بسیج‌کنندگی توده‌ها برای حضور در تظاهرات و راهپیمایی در مقاطع مختلف حمایت از نظام اسلامی از جمله یوم الله ۲۲ بهمن و روز جهانی قدس ستودنی و حماسی است. بالا بردن مشارکت عمومی در بیش از ۲۸ انتخابات گذشته که در دو راستا ملت را بسیج می‌کرد: اولاً در مشارکت گسترده و حداکثری که بیش از نیم میلیارد رأی را پشتوانه سیاسی نظام اسلامی قرار داد و ثانیاً در جهت سوق دادن مردم به سمت نمایندگان و نامزد‌هایی که متناسب با آرمان‌های امام (ره) و رهبری و خواست ملت گام برمی‌دارند. تشکیل گردهمایی‌ها، جلسات و نشست‌های گوناگون سیاسی ـ فرهنگی در جهت بالا بردن آگاهی‌های سیاسی و تقویت بینش سیاسی مردم از جمله کارکرد‌ها و نقش‌آفرینی‌های بسیج در سال‌های گذشته بوده است.
در این میان در حوزه فرهنگ نیز اقدامات مؤثری توسط نیرو‌های بسیج صورت گرفت. یکی از مهم‌ترین دلایل این مسئله سرمایه‌گذاری گسترده دشمن در حوزه فرهنگ بود که رهبر معظم انقلاب اسلامی از آن به عنوان ناتوی فرهنگی نام بردند. کم‌کاری برخی نهاد‌های دولتی و سیاسی نیز ورود بسیج را در عرصه مقابله با تهاجم و شبیخون فرهنگی بیش از پیش ضروری ساخت. اقداماتی، چون اعزام کاروان‌های راهیان نور، طرح میثاق، طرح ولایت، طرح معرفت، احیای امر به معروف و نهی از منکر، تربیت نیرو‌های مستعد بسیجی به عنوان هنرمندان، اهل قلم و... همگی از مصادیق فعالیت‌های فرهنگی بسیج بود که توانست موج‌سازی‌های گسترده‌ای به نفع انقلاب اسلامی در مقابل تهاجم نرم دشمن انجام دهد.
البته در این میان شاید برخی اشتباهات نیز صورت گرفت که در مقابل ثمرات بی‌نظیر این حرکت به هیچ عنوان قابل اعتنا نیست.
بسیج در مقابل کرونا هم می‌ایستد
یکی دیگر از مهم‌ترین اقداماتی که بسیج در شرایط فعلی توانسته نقش مهمی در پیشبرد اهداف نظام ایفا کند، بحث کرونا و مقابله با آن است. متأسفانه به رغم وجود نمونه‌های فراوانی که در دنیا بهره‌برداری از نیرو‌های مردمی توانسته به مهار کرونا کمک کند، اما در ایران بنا به دلایل مختلف از نیرو به اندازه توان آن استفاده نشد. با این حال اقدامات صورت گرفته توسط بسیج در حوزه مبارزه با کرونا تا الان هم بسیار چشمگیر و گسترده بوده است.
توزیع ماسک و الکل به صورت رایگان، ضدعفونی کردن معابر عمومی و همچنین یاری رساندن به پرستاران و پرسنل بیمارستان‌ها از مهم‌ترین اقدامات بسیج برای مقابله با بیماری کرونا بوده است. علاوه بر این، بسیجیان در اموری همچون خاکسپاری جانباختگان کرونا در قالب گروه‌های جهادی کمک‌حال پرسنل مربوطه بوده‌اند. در طرح جدید بسیج نیز پایگاه بسیج محلات به عنوان قرارگاهی برای مقابله با بیماری کرونا ایفای نقش خواهند کرد تا مقابله با کرونا به صورت دقیق و از محل مبدأ بیماری به صورت جدی مهار شود تا دیگر شاهد مرگ صد‌ها هموطن نباشیم.
تمام مواردی که گفته شد همه و همه نشان‌دهنده این است که برای حفظ کیان نظام اسلامی باید تفکر بسیجی در کشور نهادینه شود؛ تفکری که برخلاف تبلیغات به هیچ مرام و مسلک خاصی سیاسی وابسته نیست و می‌تواند تمام اقشار و گروه‌های مختلف جامعه ایرانی را تحت پوشش قرار دهد.
