نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران از بدو تأسیس تاکنون اساس کار خود را توجه به نیازها و خواستههای اساسی شهروندان در حوزه امنیت و پیشگیری از وقوع جرم نهاده و تمام توان خود را برای تحقق این امر به کار گرفته است. مسلماً نیروی انتظامی، در این مسیر پر فراز و نشیب نمیتوانست بدون مشارکت عمومی و کمک شهروندان بر مشکلات غلبه کرده و موانع تحقق امنیت پایدار را از سر راه جامعه بر دارد. نکته مهم در تعامل و همکاری پلیس و عموم مردم جامعه برای ایجاد امنیت و آرامش پایدار، استمرار مشارکت و جدیت و قاطعیت در پیگیری روند جرم ستیزی در بستر جامعه، چه از جانب پلیس و چه از جانب شهروندان است.
اصلیترین بخش از تعامل و مشارکت شهروندان در تأمین امنیت، همکاری اطلاعاتی با پلیس است. شهروندان علاوه بر انعکاس نظرات و انتقادات و پیشنهادات که برای ارتقای سطح فعالیتهای پلیس کمکی شایان توجه میکنند، میتوانند به راحتی از راههای ارتباطی که نیروی انتظامی اعلام کرده، پلیس را در جریان شکایات و مشاهدات خود در جهت شناسایی و برخورد با هر گونه عمل مجرمانه و بزهکارانه و خلاف قانون و عاملان آن قرار داده و بر سرعت عمل پلیس برای واکنش مناسب به این دست اعمال خلاف قانون بیفزایند که این خود از مهمترین کمکهای مردم به پلیس خواهد بود.
بخش دیگر از مشارکت عمومی شهروندان در عمل به برخی توصیهها که باعث کاهش روند وقوع جرم است، خلاصه میشود. به طور مثال شهروندان با توجه به توصیههای تخصصی پلیس برای پیشگیری از سرقت خودرو و منازل و سرقتهای خیابانی و اقدام عملی در راستای این توصیهها میتوانند تا حد زیادی از خطر سرقت اموال خود بکاهند. از دیگر سو برخی توصیههای پلیس به شهروندان بر اساس عدم انجام برخی اعمال و رفتارهای آسیبزا به جامعه استوار است و پلیس در این موارد از شهروندان میخواهد که بر برخی از اقدامات خود کنترل و توجه بیشتری داشته باشند تا بستر سوءاستفاده و آسیب به جامعه فراهم نشود. به طور مثال در برخی از تجمعات که شاید حتی خواستههای برحقی در آنها مطرح میشود و تجمع کنندگان به دنبال بیان خواستهها و اعتراضات معیشتی و صنفی و غیرهنجارشکنانه خود هستند، عدهای معاند با سوءاستفاده از موقعیت در صدد آن بر میآیند تا از این دست تجمعات آرام برای مقاصد شوم و غیرقانونی خود نهایت بهره را ببرند که این امر هشیاری و ذکاوت شهروندان همیشه آگاه و بیدار را نسبت به وضعیت و جامعه خود و نگاه معاندین و دشمنان به آن را میطلبد. در رابطه با مسئله شیوع ویروس کرونا و اقدام عملی در جهت کاهش خطر ابتلا به آن لازم است تا شهروندان از برخی عبور و مرورهای غیرضروری پرهیز کرده و قوانین ترافیکی در این دوران را مورد توجه ویژه خود قرار دهند.
هر چند ممکن است رعایت تمامی موارد یاد شده و اقدامات عملی متناسب با آنها، به ظاهر بسیار سهل و آسان به نظر آید، اما عمل به همین توصیهها و اقدامات میتواند تأثیری بسیار مثبت و گسترده در روند کار پلیس داشته باشد و سبب شود تا پلیس به سبب این همکاری بزرگ بتواند با دقت و سرعت عمل بیشتری به انجام وظیفه پرداخته و وظایف محوله به خود را با پشتکار و تلاش مضاعف به سر انجام برساند و در نهایت به واسطه این همکاری و مشارکت فعال و پویا، شاهد توسعه امنیت و آرامشی پایدار خواهیم بود که حاصل آن نه تنها در ارتقای سطح اقدامات پلیس، بلکه در زندگی روزمره شهروندان و رضایتمندی آنان نیز قابل مشاهده خواهد بود.
* رئیس پلیس پایتخت