سرویس اقتصاد جوان آنلاین: با وجود فرار به جلوی وزارت نفت برای نساختن پالایشگاه طی سال‌های اخیر و حملات پی‌در‌پی به دولت گذشته جهت استتار سوءمدیریت‌های فعلی در صنعت نفت، اما شواهد موجود نشان می‌دهد وزارت نفت در این حوزه کم‌کاری کرده است.
یکی از انتقاد‌های اساسی به عملکرد وزارت نفت طی هفت سال گذشته نساختن پالایشگاه در کشور است، به‌طوری که چندی پیش وزیر نفت، رسماً اعلام کرد ساخت پالایشگاه کثافت‌کاری است. اظهارات وزیر نفت در این خصوص با واکنش بسیاری از کارشناسان مواجه شد تا پس از آن، مناظرات مجازی در این خصوص فضای رسانه‌ای را از آن خود کند. گرچه وزیر نفت پس از به پا شدن هیاهو‌های بسیار سعی کرد با یک توئیت از حرف خود عقب‌نشینی کند، اما با این وجود، رسانه‌های همسو با دولت با عوض‌کردن زمین بازی، به دنبال آن هستند که وزارت نفت را نه تنها علاقه‌مند به پالایشگاه‌سازی معرفی کنند، بلکه نقد‌های وارد شده به عملکرد هفت سال اخیر را سیاسی‌کاری و فرافکنی عنوان کنند.
به عنوان نمونه، این رسانه‌ها در بخشی از گزارش‌های خود می‌گویند وزارت نفت در دولت تدبیر و امید مانند دوره گذشته نیست که چندین طرح کاغذی روی میز بیاورد و در اجرای آن ناکام باشد. مثلاً شهاب‌الدین متاجی از افراد نزدیک به وزیر نفت که بازوی پالایشی اوست، به ایسنا گفته که طرح‌های پالایشی گذشته سرمایه‌گذار نداشته است و به همین دلیل به سرانجام نرسید.
این توجیهات در حالی مطرح میشود که در دولت گذشته چندین طرح پالایشی مطرح و سه طرح آن وارد فاز اجرایی شد؛ پالایشگاه ستاره خلیج فارس، پالایشگاه خوزستان و پالایشگاه هرمز. جز پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس که با پیشرفت ۷۰ درصدی تحویل دولت یازدهم شد، پالایشگاه‌های خوزستان و هرمز در مراحل ابتدایی خود باقی ماندند، ولی با وجود علاقه سرمایه‌گذاران برای ساخت این دو پالایشگاه، وزارت نفت با ابطال خوراک آن‌ها عملاً ساخت این دو پالایشگاه را ملغی اعلام کرد.
خوزستان؛ ابطال خوراک
طبق برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته، قرار بود پالایشگاه خوزستان با ظرفیت ۱۴۰ هزار بشکه در حوالی خرمشهر و آبادان و در زمینی به مساحت ۳۴۰ هکتار احداث شود که امور اختصاص زمین و آماده‌سازی آن انجام شده بود، ولی طبق قانون باید ۸۰ درصد سهام آن واگذار می‌شد. سال ۹۳ بود که برای خرید این پالایشگاه مزایده‌ای برگزار شد که شرکت انرژی پاسارگاد به اتفاق چند شرکت دیگر، ۴ میلیارد تومان به حساب سازمان خصوصی‌سازی واریز کردند تا در مزایده شرکت کنند. با برنده شدن شرکت انرژی پاسارگاد در این مناقصه، پول سایر متقاضیان بازگردانده شد، ولی پول انرژی پاسارگاد به خزانه رفت.
سیدمهدی میرمعزی، مدیرعامل این شرکت پس از برنده شدن در مزایده، طی مکاتباتی که با منصور معظمی، معاون وقت برنامه‌ریزی و نظارت بر منابع هیدروکربوری وزارت نفت انجام داد از او درباره تعهد شرکت ملی نفت در قبال خوراک پرسید که معظمی این موضوع را از وزیر نفت استعلام کرد و زنگنه طی پارافی نوشت: «بسمه‌تعالی؛ بفرمایید مجوز خوراک باطل شده است.»
این ماجرا نشان روشنی در نقض ادعا‌های وزارت نفتی است که می‌گوید، این پالایشگاه سرمایه‌گذار نداشت در حالی که شرکت انرژی پاسارگاد، با برنده‌شدن در مزایده به دنبال ساخت این پالایشگاه بود، ولی شرکتی متعلق به بخش خصوصی!
پالایشگاه هرمز
در همین‌باره، جلیل سالاری قائم‌مقام اسبق شرکت پالایش و پخش گفت: مطالعات دقیقی برای احداث پالایشگاه هرمز و خوزستان انجام شده بود و پروژه‌ها در حال پیشرفت بودند، اما با تغییر دولت، لغو مجوز و جابه‌جایی این دو پالایشگاه مسیر اجرای پروژه را متوقف کرد.
ظرفیت پالایشگاه هرمز ۳۰۰ هزار بشکه در نظر گرفته شده و قرار بود ۲۰۰ هزار بشکه مخلوط نفت خام فوق سنگین از میادین سروش و نوروز و لایه سنگین پارس جنوبی، ۷۰ هزار بشکه نفت سنگین صادراتی و ۳۰ هزار بشکه هم از میدان فروزان منابع تأمین خوراک پالایشگاه باشد.
کار‌های ابتدایی این پروژه انجام شده است و ۱۵۰ میلیارد تومان هم برای آن سرمایه‌گذاری صورت گرفته، ولی وزارت نفت، بدون هیچ دلیلی مکان پروژه هرمز را جابه‌جا کرد. سالاری درباره توجیه وزارت نفت برای جابه‌جایی این پالایشگاه به فارس گفت: اگر بحث توسعه سواحل مکران مطرح بود، می‌توانستند مجوز‌های جدیدی صادر کنند، کما اینکه یک مجوز احداث پالایشگاه ۳۰۰ هزار بشکه در روز را صادر کردند که صرفاً در حد یک مجوز کاغذی است، نه اینکه پروژه‌ای که قبلاً مطالعات مکان‌یابی و زیرساخت‌های آن انجام شده و نزدیک به ۱۵۰میلیارد تومان هزینه شده را جابه‌جا کنند.
سالاری ادامه داد: پس از آن بود که وزارت نفت به سهامدار گفت ما تمهیداتی برای شما پیش‌بینی می‌کنیم. پس پالایشگاه به یکباره تغییر مکان داد. خب وقتی پالایشگاه مکانش عوض شود کل ساختار پروژه هم تغییر می‌کند و بعد به موازاتش وزارت نفت مجوز ساخت یک پالایشگاه ۳۰۰ هزار بشکه‌ای دیگر در همان منطقه جاسک داد. این دوگانگی‌ها نتیجه‌اش این بود، این پروژه‌ای که باید تعیین تکلیف می‌شد، به حال خود رها شود. در واقع وزارت نفت با این اقدام طرح احداث پالایشگاه هرمز را متوقف کرد.
وی گفت: بحث ما این است چرا پروژه‌هایی که در تبصره ۱۱ آمده است و مطالعاتش هم انجام شده و زیرساخت‌هایش نیز پیش‌بینی شده است را به یکباره تغییر مکان دادند و شروط هم گذاشتند که شرط تأمین خوراک این پالایشگاه، جابه‌جایی مکان آن است. در واقع کار به صورت اصولی انجام شده بود نه آزمون و خطایی. همه جوانب دیده شده بود، منتها دوستان به پالایشگاه‌سازی اعتقادی نداشتند و این طرح را از بین بردند.
وی در پایان گفت: وقتی برای پروژه کار مطالعاتی دقیقی انجام شده و بعد از کش‌و‌قوس‌های حقوقی تعیین تکلیف شده است و سهامدار بخش خصوصی می‌خواهد کار را انجام دهد، چرا مجوز خوراکش لغو میشود؛ بنابراین تیم فعلی وزارت نفت با همان نگاهی که نباید پالایشگاه ساخته شود نسخه پالایشگاه خوزستان را همانند پالایشگاه هرمز پیچیدند. این دو پروژه پالایشگاه خوزستان و هرمز پروژه‌هایی بودند که خیلی مسیر‌های سختی را طی کردند و تلاش‌های زیادی برای آن‌ها شد تا تعیین تکلیف شوند، ولی آقایان بدون هیچ دلیل موجهی کار را متوقف کردند.
ماجرای عجیب دو پالایشگاهی که سرمایه‌گذارانی برای آن به میان آمده بودند، تنها یک مقصر دارد و آن هم وزارت نفت است؛ موضوعی که این وزارتخانه سعی دارد از آن فرار کند، ولی اسناد و مدارک به وضوح نشان می‌دهند که دولت تدبیر و امید علاقه‌ای به ساخت پالایشگاه ندارد و اگر امروز ایران در تولید بنزین خودکفا و صادرکننده شده است، به دلیل ساخت پالایشگاه ستاره خلیج فارس توسط قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاست.
از کجا معلوم شاید کرونا بخشی از عذاب و قهر الهی است که ما هنوز متوجه علت آن نشده ایم شاید بزرگترین علت آن همین تبعیض‌هایی است که بسادگی از کنار عاملان آن گذشته میشود و بی تفاوتی در مقابل ثروتمندانی که با اختلاس و ثروت‌های نامشروعشان ؛ ضعیفان را در زیر لگد هایشان له میکنند ... شاید علت کرونا برخورد بناحق و سخت و تنبیه ضعفا و رها کردن عاملان اصلی جرم ضعیفان و فقرا در همه جوامع جهانی است که شاید اگر ریشه های آن حل نشود هیچ دارویی آن را درمان نکند ... کمی تأمل کنید ... به خدا پناه می بریم و امیدواریم بعلت این بی تفاوتی ها دچار قهر الهی نشده باشیم 
