سرویس ایران جوان آنلاین: سالها بود که خشکسالی وضعیت کشاورزی خراسانجنوبیها را تحتالشعاع قرار داده بود و به همین خاطر اکثر آنها به سمت کشت محصولات مقاوم در برابر کم آبی روی آورده که پسته از جمله این محصولات به شمار میآید. در همان ابتدا و با توجه به سودآوری بالا و زمینهای مستعد، کشت این محصول در شهرستانهای استان رونق گرفت. اما کمکم تغییر اقلیم و نوسانات دمایی و از آن مهمتر حمله آفات و دلالان به باغات پسته رخ نمایان کردند و هر سال یکی از آنها به سراغ پسته کاران خراسانجنوبی میروند و ماهها زحمت آنها را بر باد میدهند. این مشکلات از حدود ۵ سال پیش گریبان پسته کاران را گرفت و به همراه محصولاتشان رشد کردند و با دستدردست هم دادن کم آبی و بحران خشکسالی و سرمازدگی و گرمای شدید هوآ میزان تولید پسته به شدت کاهش یافت و حالا دلالان برای همان چند دانه پسته باقیمانده هم صدها نقشه دارند.
قیمت دلالان یک دهم بازار
هم اکنون در ۲۸ استان ایران پسته کشت میشود که در ۴۰۰ هزار هکتار باغ زراعی حدود ۲۰۰ هزار تن با ۵۵ رقم از جمله اکبری، فندقی، کله قوچی و احمدآقایی برداشت میشود که یک سوم پسته تولیدشده در جهان را شامل میشود. امسال هم با وجود مشکلات و معضلات شدید در خراسانجنوبی پیشبینی شده این استان به عنوان یکی از تولیدکنندگان برتر ایران از سطح بیش از ۲۴ هزار هکتار، نزدیک به ۱۵ هزار تن پسته برداشت کند. تجربه نشان داده در کشاورزی برداشت محصول خوب با سود کشاورز رابطه عکس دارد. امسال هم که ۹ هزار فعال در عرصه کشت پسته خراسانجنوبی به خاطر آب و هوای مطلوب و بارندگی کافی از میزان تولیدشان راضی هستند، سر و کله دلالان پیدا شده و با قیمت پیشنهادی آنها که در باغات یک دهم قیمت بازار است، مفت خری پستههای خندان را با چشم گریان کشاورزان همراه کردهاند. باز هم مثل همیشه جای خالی صنایع تبدیلی، بیتوجهی به خرید تضمینی محصول و قیمتگذاری نشدن محصول موجب شده تا کشاورزان مشکلات تأمین کود استاندارد و هزینه کارگر و حمل ونقل را هم به آن بیفزایند و قیمت دلالان را از سر ناچاری بپذیرند. در حال حاضر کشاورزان خراسانجنوبی ترجیح میدهند برای فرار از دست دلالان، بیشتر محصولات خود را به ترمینال ضبط پسته بفروشند. این ترمینال هم قیمت مشخصی ندارد و امسال که پسته بین ۱۲۰ تا ۱۸۰ هزار تومان در بازار قیمت میخورد، پسته کاران بین ۳۰ تا ۴۵ هزار تومان، آن هم پسته صادراتی را به این ترمینالها میفروشند. این قیمتها آنها را راضی نمیکند، اما از ارقام ۱۵ تا ۲۵ هزار تومانی دلالان که یک دهم بازار است خیلی بهتر است.
تلاش یکسال کشاورزان ۲۰ روزه در جیب دلالان
پسته گیاه حساسی است. سال گذشته بارندگیهای ابتدای سال و گرمای مرداد ماه منجر شد که محصول پسته قبل از مغزگیری سقط شود و همچنین با توجه به حاشیه سوختگی که در بعضی از چاهها بهدلیل شوری آب به وجود آمد کاهش عملکردها را به همراه داشت.
امسال هوا بهتر بود، اما تهیه سموم و کودهای استاندارد آنقدر سخت شد که کشاورزان را در طول سال زراعی به ستوه آورده بود. حالا هم قیمتهای پایین و حضور دلالان در زیر درختان پسته باعث شده کاشت درختان پسته که یکی از سودآورترین روشهای دستیابی کشاورزان خراسانجنوبی به درآمد پایدار بوده است را با خطر نابودی مواجه کند. فصل برداشت پسته در خراسانجنوبی برای پستهکاران بعد از ماهها رنج و زحمت از راه رسیده، اما این فصل هنگام رسیدن سودهای طلایی به جیب دلالان است. دلالانی که رنج یک ساله کشاورز و باغدار را در ۲۰ روز به جیب میزنند. ناگفته نماند دانش پایین کشاورزان، خرده مالکی و کمبود ترمینالها برای خرید محصول از جمله مشکلاتی است که باغداران پسته را آزار میدهد. ولی میشود با سیاستگذاری مناسب از سوی دولت، توجیه کشاورزان در زمینه حفظ کیفیت محصول و عرضه به موقع به بازار و دیگر موارد لازم، تلاش کرد تا صادرات این محصول را بهعنوان یکی از کالاهای غیرنفتی پرقدرت نگاه داشت و اجازه نداد رقبای خارجی بازار پسته ایران را قبضه کنند.