سرويس فرهنگ و هنر جوان آنلاين: یاسر سلیمانی کارشناس مسائل بین الملل با اشاره بر اینکه شبکه‌های برون مرزی صداوسیما به عنوان صدای جمهوری اسلامی در انتقال مبانی انقلاب اسلامی موفق عمل کرده اند، گفت: ما هیچ وقت نمی‌توانیم تاثیر رسانه را نادیده بگیریم و رسانه هر چه قدر که از عمر بستر‌های مختلف اش اعم از شبکه‌های اجتماعی، روزنامه، تلویزیون و رادیو بگذرد، جایگاه خودش را برای ترسیم یک ذهنیت و تفکر بیشتر تثبیت می‌کند. رسانه حتی در شکل دادن به یک نسل موثر بوده و تاثیر خودش را داشته است. حالا اگر بخواهیم نقش پرس تی وی را در بیان حقایق جمهوری اسلامی بیان کنیم، به نظر من فعالیت‌های بسیار خوبی انجام شده، ولی به این معنا نیست که واقعا زمینه دیگری برای فعالیت نباشد.3
وی افزود:در بحث رسانه‌ای با ماهیت جمهوری اسلامی جای کار زیادی داریم؛ یعنی باید فرای بحث‌های تاریخی و اجرایی و کارنامه‌ای که مربوط به گذشته است در مورد ماهیت جمهوری اسلامی بیشتر کار کنیم؛ دو نوع جمهوری اعم از اسلامی و دموکراتیک داریم، اما جمهوری اسلامی ایران هم جمهوریت و هم اسلامیت دارد، حالا این نکته را در پرانتز بگویم شاید خودمان الان تبدیل به یک الگوی هنوز حتی متوسط یا عالی در این زمینه نشده ایم و مسیر پیش رو تا رسیدن به آن معیار یا الگو برای جمهوری اسلامی بودن زیاد است. ولی نشان دادن و معرفی این حالت جمهوری اسلامی برای مخاطب هم به نوعی اعتماد بخش و بیدار کننده خواهد بود، بخشی از این لحاظ که وقتی مخاطب یک جایی با مفهوم جمهوری و اسلامی در کنار هم مواجه می‌شود برایش یک مفهوم غریبه نیست. چون هیچ جای دیگری آن را ندیده است.3
• «جمهوری اسلامی» مفهوم نویی که در شبکه‌های برون مرزی باید تبیین گردد
سلیمانی گفت: در اینجا نکته‌ای وجود دارد: ما وقتی اسلام را در بستر موتور‌های جستجو سرچ می‌کنیم، به نتایج خوبی نمی‌رسیم آن هم باز کار رسانه‌ها است و بخشی هم کار تفکرات افراطی و متحجری است که وجود دارد، اما بالاخره این واژه اسلام را خراب می‌کند و وقتی واژه جمهوری اسلامی در کنار همدیگر قرار می‌گیرند برای خیلی از مخاطبان قابل هضم نیست که این‌ها چگونه هم جمهوری و هم اسلامی هستند، در حالی که اگر ماهیت درست معرفی شود بگوییم اسلامی بودن معنایش این است که در اجرا این شده است، افراد زیادی به این تفکر جذب خواهند شد. بسیاری از انسان‌ها در اقصی نقاط جهان هنوز در مورد این ماهیت اطلاعات ندارند، که اگر اطلاع داشتند می‌توانست آن روشنگری و بیداری که در بحث حکومتی برای کشور خودشان زمینه اش فراهم است شکل بگیرد، حال به طور مثال کشور‌های عربی، شمال افریقا، کشور‌هایی که الان نظام‌های دیکتاتوری دارند هر کدام می‌توانستند با یک قالبی به این ساختار برسند، شاید دین رسمی در این کشور‌ها اسلام نباشد، اما آن جمهوریت می‌تواند به یک قالب اسلامیش مطرح شود، حال آنکه آنقدر دقیق بتواند از طرف رسانه‌ها معرفی شود، دیگر اشکال مختلف رسانه‌ای می‌تواند داشته باشد؛ از مستند و تاک شو گرفته تا فیلم و سریال و انیمیشن، به نظر من در مجموع ما هنوز در معرفی مفهوم جمهوری اسلامی فعالیت آنچنانی نداشته ایم، صرفا کارنامه کشورمان و آن پیشینه شکل گیری این مفهوم را گفته ایم، اما چیزی که امام در ذهنشان بود در مفهوم جمهوری اسلامی هنوز درست و کامل معرفی نشده است.
این کارشناس حوزه بین الملل با عنوان اینکه شبکه‌های معاند تمام تلاش خود را برای مخدوش کردن چهره انقلاب اسلامی کرده اند؛ نقش پرس تی وی را در خنثی کردن این پیام‌ها اینگونه شرح داد: رقابت اصلا پایاپای نیست و نمی‌توان آن را قضاوت کرد، در این مورد اینکه مثلا بگوییم شبکه آن‌ها و شبکه‌های ما هم دارند کار می‌کنند و آیا شبکه‌های ما توانسته اند تبلیغات جناح مقابل را خنثی کنند، هنوز به آن حد نرسیده ایم، علتش هم این است که در سوی مقابل تعدد رسانه وجود دارد و ما تعدادی معدود شبکه بین المللی داریم.
• مخاطبان شبکه پرس تی وی جامعه نخبگانی هستند
وی در همین باره افزود: بودجه‌های عجیب و غریب و استفاده از آن جذابیت‌های رسانه‌ای که شبکه‌های معاند از آن بهره‌مند هستند، با امکاناتی که ما داریم قابل مقایسه نیست، امکان استفاده از آن برای رسانه‌هایی مثل پرس تی وی وجود ندارد، اما یک نکته دیگری هم وجود دارد و آن اینکه مخاطبان ما در شبکه پرس تی وی یک جامعه نخبگانی هستند و جامعه مخاطبمان جامعه مخاطب عام نیست، وقتی صحبت از جامعه مخاطب عام است، مثلا مخاطبی که شبکه من و تو یا بی بی سی فارسی در بعضی بخش هایش پوشش می‌دهد، کسانی هستند که بازی‌های رسانه‌ای می‌خورند؛ بازی رسانه‌ای یعنی حداقل صد پیام از بین هزار پیامی که مخاطب می‌شنود آغشته به دروغ است که در ذهنشان تزریق می‌شود. ما از این قسمت ضربه می‌خوریم، اینکه نتوانستیم پوشش دقیقی برای مخاطبان مختلف ارائه کنیم، چون هر فضایی یک سری مخاطب خاص دارد، مثلا توییتر واقعا به نسبت اینستاگرام خیلی فضای نخبگانه تری است. این یک تعریف است. یا مثلا شبکه خبر. چه کسانی شبکه خبر را نگاه می‌کنند؟ چه کسانی شبکه سه نگاه می‌کنند؟ هیچ کس نمی‌تواند بگوید مخاطبان شبکه خبر با شبکه سه یا شبکه چهار یکی هستند، این‌ها باعث می‌شوند که ما بتوانیم یک دسته بندی از مخاطبان داشته باشیم.
وی اضافه کرد: همان چیزی که در بحث کسب و کار گفته می‌شود که در یک کار تجاری باید نقاط تماس برندمان را افزایش دهیم، در بحث انقلاب اسلامی هم باید نقاط تماس اطلاع رسانی را افزایش دهیم؛ لذا لازم است تعدد و تنوع شبکه‌های بین المللی ما بالا برود تا نقاط تماس ما با مخاطبان اقشار و سنین و. مختلف، افزایش یابد. همانگونه که مقام معظم رهبری مدظله العالی در سخنرانی هایشان فرمودند باید از ابزار‌های خودشان علیه خودشان استفاده کنیم. در جستجویی که در یوتیوپ داشتم شاهد محتوای با کیفیت انیمیشن در بحث تجوید قرآن و آموزش احکام و. برای مذاهب غیر شیعه بودم. ما می‌توانیم در همان قالب کار‌های زیبا و با کیفیت بسیاری ارائه دهیم. آنقدر می‌توانیم آن را گسترش دهیم که حتی اگر یوتیوپ آن را حذف کند حداقل مثلا ۵۰۰ هزار نفر آن را دیده باشند، وقتی که یک عده‌ای به دست یک عده‌ای تکثیر را شروع کنند، دیگر نمی‌توان این مسیر را متوقف کرد حتی اگر یوتیوپ آن را حذف کند.
• رویکرد تهاجمی برای شبکه پرس تی وی بهترین راهبرد است
سلیمانی تصریح کرد: ما باید فعالیت هایمان را گسترش بیشتری دهیم که نقاط تماس با مخاطبانمان بیشتر شود. یک نکته دیگری که وجود دارد این است که ما همیشه نباید به فکر خنثی کردن باشیم؛ یعنی نباید اینطور باشد که همیشه یک اتفاقی بیفتد، یک تکی بخوریم که ما پاتک بزنیم. به نظر من یک مقدار رویکرد تهاجمی هم در بحث رسانه‌ای نیاز است، یعنی به دل آن ساختار‌های اجتماعی و سیاسی نزنیم. در قرن بیستم هنوز بسیاری کشور‌ها دارند به صورت پادشاهی اداره می‌شوند؛ یعنی تبعیض‌های عجیب و غریب نظام سرمایه داری و ویژگی‌ها و مقتضیات آن بر بسیاری از کشور‌ها حاکم است. شاید در جنگ فیزیکی ما هیچ زمانی حمله کننده نباشیم، اما در جنگ رسانه‌ای به نظرم این فضا را می‌طلبد. در این زمینه سوایی از بحث خنثی سازی نیاز به یک عملیات به شکل حمله داریم.
این کارشناس حوزه رسانه درباره اقداماتی که پرس تی وی در ایجاد روایتی تازه از اتفاقات منطقه رقم زده است، گفت: به نظر من عملکرد پرس تی وی در این زمینه خوب بوده است، اینکه رسانه یک هویت بین المللی دارد و می‌تواند اتفاقات منطقه را پوشش دهد بسیار امیدوار کننده است، البته اینجا روایت جدید برای ما موجب مباهات نیست، همین که پرس تی وی تلاش می‌کند روایتی درست را از منطقه برای جهانیان ارائه دهد، می‌تواند برای مخاطبی که به دنبال رسانه سالم است محل وثوق باشد. به نظرم پرس تی وی در این قسمت خوب عمل کرده و توانسته که زبان خط مقاومت باشد، اما این خوب بودن به این معنا نیست که برای عالی شدن دیگر نیازی نیست حرکتی انجام داده شود.
• رسانه‌های ما در ارائه اخبار مربوط به حوزه مقاومت پیشتاز باشند
کارشناس حوزه رسانه و فضای مجازی با تاکید بر اینکه ما در نمایش موفقیت‌های مقاومت خوب عمل کرده ایم، گفت:یک ضعفی که در بحث رسانه‌ای داشته ایم این بوده که گاهی در انعکاس اخبار مربوط به درگیری‌های نیروی مقاومت با داعش، رسانه‌های دیگر از ما پیشتازتر عمل می‌کردند و ما متاسفانه در بحث رسانه‌ای دچار عقب ماندگی شده ایم و آن بخش زیادی از برد رسانه‌ای این قضیه را کشور‌های غربی، اروپایی و امریکا به نفع خودشان مصادره کردند که اتفاق خوبی نبود. در زمان فروپاشی داعش ما باید بیشتر در انعکاس این موفقیت و شادی مردم مناطق درگیر جنگ قوی‌تر حضور پیدا می‌کردیم تا کشور‌های غربی فروپاشی داعش را به نفع خود مصادره نکنند و به همه مردم دنیا اعلام نکنند که داعش توسط آن‌ها شکست خورده است.
وی در پایان گفت: این فرصت سوزی اتفاق افتاده، اما همه بار را هم نمی‌شود به دوش پرس تی وی و شبکه‌های برون مرزی صداسیما انداخت. اما از لحاظ رسانه‌ای این ظرفیت در جمهوری اسلامی ایران باید وجود می‌داشت و به نظر من هنوز هم جای کار است، در سه مقطع این‌ها قابل بررسی است، قبل از اینکه بستر مقاومت شکل بگیرد و آن اتفاقاتی که به سرعت رخ داد و سوریه عملا تحت سلطه قرار گرفت و بعد عراق و بعد کشور‌های دیگه که متضرر از حضور داعش شدند، البته یک موجی هم به سمت کشور‌های اروپایی رفت، داعش و گروه‌های مختلف تکفیری شکل گرفت و فعالیت کردند. حالا که بخش عظیمی از این گروه‌ها نابود شدند چه اتفاقاتی می‌افتد، چه زحمت‌هایی برای حفظ این امنیت کشیده می‌شود، خودش باز یک بستر فعالیت خیلی مفصلی است. به نظر من در جمع بندی، شبکه‌های برون مرزی موفق عمل کرده اند، اما هنوز تا رسیدن به ایده آل فاصله زیادی داریم و قطعا با تلاشی که دست اندرکاران این شبکه‌ها انجام می‌دهند روز به روز به آن ایده آل نزدیک‌تر می‌شویم.
